Urlop ojcowski
Urlop ojcowski to płatny urlop dla pracowników-ojców, którym podczas zatrudnienia urodziło się dziecko.
Urlop ten, został wprowadzony do Kodeksu Pracy w 2010r, dzięki pracy ówczesnej podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Agnieszki Chłoń-Domińczak, i był przyznawany ojcom na okres tygodnia. W roku 2012 został wydłużony do dwóch tygodni. Jednak w obu przypadkach ojciec mógł wziąć go do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia.
TL;DR
Urlop ojcowski to płatny urlop dla ojców po narodzinach dziecka, wprowadzony do Kodeksu Pracy w 2010 roku. Ojciec może wziąć urlop do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia lub do ukończenia przez nie 7 roku życia. W Polsce istnieją także inne rodzaje urlopów związanych z rodzicielstwem, takie jak urlop macierzyński, dodatkowy urlop macierzyński i urlop rodzicielski. W niektórych krajach Unii Europejskiej nie przewiduje się urlopów dla ojców. W Polsce liczba ojców korzystających z urlopu ojcowskiego systematycznie rośnie.
Kodeks Pracy
Obecnie Kodeks Pracy definiuje to jako:
"Pracownik - ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż:
- do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia albo
- do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia".[1]
Ojciec ubiegający się o urlop ojcowski powinien przedłożyć odpowiednie dokumenty zgodnie z art. 186(8a) Kodeksu Pracy w terminie nie krótszym niż 7 dni przed jego rozpoczęciem. Urlop ten może odbyć jednorazowo - biorąc wolne na całe dwa tygodnie, bądź też w dwóch częściach z czego każda nie może być krótsza niż jeden tydzień. Podczas opieki ojca nad dzieckiem przysługuje mu pełne wynagrodzenie, składki na ubezpieczenie zdrowotne, emerytalne itd..
Rodzaje urlopów w Polsce.
W Polsce można wyróżnić cztery rodzaje urlopu ojcowskiego[2][3]:
- urlop ojcowski - trwający dwa tygodnie - jest on przyznawany jedynie ojcom w ciągu pierwszych dwudziestu czterech miesięcy od urodzenia dziecka. W tym czasie ojciec otrzymuje pełne wynagrodzenie z pracy.
- urlop macierzyński - trwający maksymalnie sześć tygodni - jest to urlop w którym matka dziecka odstępuje sześć tygodni ze swojego macierzyńskiego (który trwa dwadzieścia tygodni). Przy czym kobieta zajmuje się dzieckiem pierwsze czternaście tygodni a kolejne sześć odstępuje mężczyźnie. W tym czasie ojciec podobnie jak w pierwszym otrzymuje pełne wynagrodzenie. Jest to tak zwany urlop tacierzyński bądź bardziej potocznie tatowy
- dodatkowy urlop macierzyński - trwający maksymalnie sześć tygodni (przy urodzeniu jednego dziecka) lub osiem tygodni (przy urodzeniu dwójki lub większej liczby dzieci) - rodzice dziecka mogą podzielić go między siebie. Wynagrodzenie jest takie samo jak w wyżej wymienionych.
- urlop rodzicielski - przysługuje pracownikowi,"nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia"[4] Przyznawany jest na okres trzydziestu dwóch tygodni (w przypadku narodzin jednego dziecka) lub trzydziestu czterech (w przypadku narodzin dwójki lub większej liczby dzieci). Skorzystać z niego można zaraz po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Urlop ten rodzice dziecka mogą wykorzystać w całości bądź też w nie więcej niż czterech częściach, lecz okres nie może być krótszy, niż osiem tygodni. Wniosek ten musi zostać przedłożony u pracodawcy nie później niż dwadzieścia jeden dni przed rozpoczęciem urlopu
Urlopy ojcowskie w krajach Unii Europejskiej
Jak wynika z publikacji A. Chełstowskiej oraz A. Zarzyńskiej[5] nie wszystkiej kraje w Unii Europejskiej przewidują urlopy dla ojców. Pośród takich krajów które owego urlopu nie posiadają są min. Cypr, Czechy, Irlandia, Słowacja, Niemcy, Chorwacja, Austrii i Luksemburgu
Tabela nr 1 - "Dni urlopu ojcowskiego w krajach Unii Europejskiej"
| Liczba dni urlopu ojcowskiego | Państwa Unii Europejskiej |
|---|---|
| 0 | Austria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Słowacja |
| 1 | Malta, Włochy |
| 2 | Grecja, Holandia |
| 5 | Rumunia, Węgry |
| 10 | Belgia, Estonia, Łotwa, Szwecja |
| 14 | Dania, Francja, Polska, Wielka Brytania |
| 15 | Bułgaria, Hiszpania |
| 20 | Portugalia |
| 30 | Litwa |
| 54 | Finlandia |
| 90 | Słowenia |
Tabela zawiera dane z 2014 roku.
Zmiany w liczbie mężczyzn korzystających z urlopu
Zakład Ubezpieczeń Społecznych od lat prowadzi statystki związane z liczbą osób biorących urlopy macierzyńskie, rodzicielskie czy ojcowskie. O roku 2010, gdzie urlop ojcowski wzięło ok 30tys[6] ojców można zauważyć znaczny wzrost. W II kwartale 2018r z tego przywileju skorzystało 45 494 ojców.
Tabela nr 2 - "Zmiany w liczbie mężczyzn korzystających z urlopu"
| LP | Urlop | macierzyński | w tym | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| - | - | - | urlop | rodzicielski | - | urlop ojcowski | |
| - | ogółem | kobiety | mężczyźni | ogółem | kobiety | mężczyźni | - |
| 2015 | 671 282 | 504 428 | 166 854 | 357 613 | 352 939 | 4 674 | 148 429 |
| 2016 | 669 083 | 507 735 | 161 348 | 395 852 | 391 665 | 4 187 | 146 368 |
| 2017 | 1 491 183 | 1 270 852 | 220 331 | 856 836 | 849 656 | 7 180 | 199 319 |
| 2018 | 746 256 | 645 736 | 100 520 | 446 542 | 442 852 | 3 590 | 91 049 |
| I kwartał | 373 052 | 322 730 | 50 322 | 223 565 | 221 644 | 1 821 | 45 555 |
| II kwartał | 373 204 | 323 006 | 50 198 | 222 977 | 221 208 | 1 769 | 45 494 |
Tabela opracowana na podstawie danych statystycznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
| Urlop ojcowski — artykuły polecane |
| Zasiłek wychowawczy — Wniosek o urlop — Urlop macierzyński — Zasiłek chorobowy — Staż pracy — Urlop rodzicielski — Świadczenie urlopowe — Zasiłek macierzyński — Ubezpieczenie rentowe |
Przypisy
Bibliografia
- Bierca M. (2013), Tacierzyństwo w sieci - analiza nowego trendu i jego socjologiczne implikacje, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej wyd. InterAlia
- Chełstowska A., Zarzyńska A. (2014), Urlopy dla ojców w kontekście różnych modeli polityki rodzinnej w Europie, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych
- Strona internetowa: Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ZUS
- Szyszka M. (2017), Polityka rodzinna dopełnieniem solidarności rodzinnej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Autor: KingaPuzia
