Urlop ojcowski

Z Encyklopedia Zarządzania

Urlop ojcowski to płatny urlop dla pracowników-ojców, którym podczas zatrudnienia urodziło się dziecko.

Urlop ten, został wprowadzony do Kodeksu Pracy w 2010r, dzięki pracy ówczesnej podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Agnieszki Chłoń-Domińczak, i był przyznawany ojcom na okres tygodnia. W roku 2012 został wydłużony do dwóch tygodni. Jednak w obu przypadkach ojciec mógł wziąć go do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia.

TL;DR

Urlop ojcowski to płatny urlop dla ojców po narodzinach dziecka, wprowadzony do Kodeksu Pracy w 2010 roku. Ojciec może wziąć urlop do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia lub do ukończenia przez nie 7 roku życia. W Polsce istnieją także inne rodzaje urlopów związanych z rodzicielstwem, takie jak urlop macierzyński, dodatkowy urlop macierzyński i urlop rodzicielski. W niektórych krajach Unii Europejskiej nie przewiduje się urlopów dla ojców. W Polsce liczba ojców korzystających z urlopu ojcowskiego systematycznie rośnie.

Kodeks Pracy

Obecnie Kodeks Pracy definiuje to jako:

"Pracownik - ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż:

  1. do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia albo
  2. do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia".[1]

Ojciec ubiegający się o urlop ojcowski powinien przedłożyć odpowiednie dokumenty zgodnie z art. 186(8a) Kodeksu Pracy w terminie nie krótszym niż 7 dni przed jego rozpoczęciem. Urlop ten może odbyć jednorazowo - biorąc wolne na całe dwa tygodnie, bądź też w dwóch częściach z czego każda nie może być krótsza niż jeden tydzień. Podczas opieki ojca nad dzieckiem przysługuje mu pełne wynagrodzenie, składki na ubezpieczenie zdrowotne, emerytalne itd..

Rodzaje urlopów w Polsce.

W Polsce można wyróżnić cztery rodzaje urlopu ojcowskiego[2][3]:

  • urlop ojcowski - trwający dwa tygodnie - jest on przyznawany jedynie ojcom w ciągu pierwszych dwudziestu czterech miesięcy od urodzenia dziecka. W tym czasie ojciec otrzymuje pełne wynagrodzenie z pracy.
  • urlop macierzyński - trwający maksymalnie sześć tygodni - jest to urlop w którym matka dziecka odstępuje sześć tygodni ze swojego macierzyńskiego (który trwa dwadzieścia tygodni). Przy czym kobieta zajmuje się dzieckiem pierwsze czternaście tygodni a kolejne sześć odstępuje mężczyźnie. W tym czasie ojciec podobnie jak w pierwszym otrzymuje pełne wynagrodzenie. Jest to tak zwany urlop tacierzyński bądź bardziej potocznie tatowy
  • dodatkowy urlop macierzyński - trwający maksymalnie sześć tygodni (przy urodzeniu jednego dziecka) lub osiem tygodni (przy urodzeniu dwójki lub większej liczby dzieci) - rodzice dziecka mogą podzielić go między siebie. Wynagrodzenie jest takie samo jak w wyżej wymienionych.
  • urlop rodzicielski - przysługuje pracownikowi,"nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia"[4] Przyznawany jest na okres trzydziestu dwóch tygodni (w przypadku narodzin jednego dziecka) lub trzydziestu czterech (w przypadku narodzin dwójki lub większej liczby dzieci). Skorzystać z niego można zaraz po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Urlop ten rodzice dziecka mogą wykorzystać w całości bądź też w nie więcej niż czterech częściach, lecz okres nie może być krótszy, niż osiem tygodni. Wniosek ten musi zostać przedłożony u pracodawcy nie później niż dwadzieścia jeden dni przed rozpoczęciem urlopu

Urlopy ojcowskie w krajach Unii Europejskiej

Jak wynika z publikacji A. Chełstowskiej oraz A. Zarzyńskiej[5] nie wszystkiej kraje w Unii Europejskiej przewidują urlopy dla ojców. Pośród takich krajów które owego urlopu nie posiadają są min. Cypr, Czechy, Irlandia, Słowacja, Niemcy, Chorwacja, Austrii i Luksemburgu

Tabela nr 1 - "Dni urlopu ojcowskiego w krajach Unii Europejskiej"

Liczba dni urlopu ojcowskiego Państwa Unii Europejskiej
0 Austria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Słowacja
1 Malta, Włochy
2 Grecja, Holandia
5 Rumunia, Węgry
10 Belgia, Estonia, Łotwa, Szwecja
14 Dania, Francja, Polska, Wielka Brytania
15 Bułgaria, Hiszpania
20 Portugalia
30 Litwa
54 Finlandia
90 Słowenia

Tabela zawiera dane z 2014 roku.

Zmiany w liczbie mężczyzn korzystających z urlopu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych od lat prowadzi statystki związane z liczbą osób biorących urlopy macierzyńskie, rodzicielskie czy ojcowskie. O roku 2010, gdzie urlop ojcowski wzięło ok 30tys[6] ojców można zauważyć znaczny wzrost. W II kwartale 2018r z tego przywileju skorzystało 45 494 ojców.

Tabela nr 2 - "Zmiany w liczbie mężczyzn korzystających z urlopu"

LP Urlop macierzyński w tym
- - - urlop rodzicielski - urlop ojcowski
- ogółem kobiety mężczyźni ogółem kobiety mężczyźni -
2015 671 282 504 428 166 854 357 613 352 939 4 674 148 429
2016 669 083 507 735 161 348 395 852 391 665 4 187 146 368
2017 1 491 183 1 270 852 220 331 856 836 849 656 7 180 199 319
2018 746 256 645 736 100 520 446 542 442 852 3 590 91 049
I kwartał 373 052 322 730 50 322 223 565 221 644 1 821 45 555
II kwartał 373 204 323 006 50 198 222 977 221 208 1 769 45 494

Tabela opracowana na podstawie danych statystycznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych


Urlop ojcowskiartykuły polecane
Zasiłek wychowawczyWniosek o urlopUrlop macierzyńskiZasiłek chorobowyStaż pracyUrlop rodzicielskiŚwiadczenie urlopoweZasiłek macierzyńskiUbezpieczenie rentowe

Przypisy

  1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. s. 95
  2. A. Chełstowska, A. Zarzyńska 2014 s. 9-10
  3. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy s. 88-97
  4. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. str 91
  5. A. Chełstowska, A. Zarzyńska 2014, str 15-17
  6. M. Bierca 2013, str 80

Bibliografia

Autor: KingaPuzia