Broker

Broker jest to osoba prawna, osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, która nie posiada osobowości prawnej. Działalność brokerska polega na zawieraniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia w imieniu ubezpieczającego lub na pośredniczeniu przy zawieraniu umów ubezpieczenia na rzecz ubezpieczonego. Broker świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego na podstawie umowy zawartej między nim a z ubezpieczającym. Umowy brokerskie nie są uregulowane w kodeksie cywilnym, ale przepisy dotyczące tych umów znajdują się w ustawach szczególnych (w kodeksie morskim, ustawa o niepublicznym obrocie papierami wartościowymi i w ustawie o działalności ubezpieczeniowej). Zgodnie z art. 37n ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej broker przy wykonywaniu czynności zawodowych obowiązany jest działać z przepisami prawa i zasadami uczciwego obrotu, obowiązuje go przy tym tajemnica zawodowa. W technice pracy poszczególnego brokera można wyodrębnić etapy, które on podejmuje aby wypełnić misję brokerską:

• analiza potrzeb ubezpieczającego - dokonanie obiektywnej oceny i ustalenie programu ubezpieczeniowego klienta,
• zawieranie umowy ubezpieczenia,
• obsługa klienta po zawarciu umowy,
• wykonywanie umowy.

Za swoje usługi brokerzy pobierają prowizję brokerską (kurtaż), której wysokość zależy od wartości przeprowadzanej transakcji. W Polsce wielu brokerów ubezpieczeniowych wywodzi się spośród byłych agentów ubezpieczeniowych, dlatego przyjął się zwyczaj zawierania pomiędzy brokerami a zakładami ubezpieczeniowym porozumień kurtażowych w formie zbliżonej do tabel prowizyjnych obowiązujących agentów. Rodzaje brokerów na postawie ustawy o działalności ubezpieczeniowej:

1. ze względu na rodzaj podejmowanych działań:

• broker ubezpieczeniowy - zawierający i wykonujący umowy ubezpieczenia w imieniu ubezpieczającego lub pośredniczących przy zawieraniu umów ubezpieczenia na rzecz ubezpieczonego,
• broker reasekuracyjny - zawierający i wykonujący umowy reasekuracyjne w imieniu ubezpieczającego lub pośredniczących przy zawieraniu umów resekuracyjnych na rzecz ubezpieczonego,

1. ze względu na zakres ich kompetencji:

• Broker - pełnomocnik - ma kompetencje do składania oświadczeń woli w imieniu zleceniodawcy,
• Broker pośrednik - ma tylko kompetencje do dokonywania czynności faktycznych na rzecz zleceniodawcy,

1. ze względu na powiązanie z zleceniodawcą:

• broker stały - umowa agencyjna lub umowa na warunkach zlecenia (bez wynagrodzenia),
• broker ad hoc- umowa zlecenie lub umowa na warunkach zlecenia.

1. ze względu na rodzaj podejmowanych działań: 2. ze względu na zakres ich kompetencji: 3. ze względu na powiązanie z zleceniodawcą:

TL;DR

Broker ubezpieczeniowy to osoba lub jednostka organizacyjna, która pośredniczy w zawieraniu umów ubezpieczeniowych. Brokerzy pobierają prowizję od przeprowadzanych transakcji. Aby zostać brokerem, trzeba spełnić określone warunki i zdać egzamin. Brokerzy mają obowiązek przestrzegać określonych zasad, takich jak świadczenie porady przed zawarciem umowy ubezpieczenia i utrzymanie tajemnicy klienta. Istnieją również ograniczenia dotyczące działań brokerskich, takie jak zakaz wykonywania czynności agencyjnych i posiadania stałego stosunku umownego z zakładem ubezpieczeń.

Wymagania zawodowe

Aby zostać brokerem ubezpieczeń, osoba taka musi wcześniej spełnić określone warunki. Wymagania te są następujące:

• Posiada pełną zdolność do czynności prawnych
• Nie była karana wyrokiem pełnomocnym w przestępstwach przeciwko życiu i zdrowiu, wymiarowi sprawiedliwości, ochronie informacji, obrotowi gospodarczemu oraz w przestępstwach skarbowych.
• Posiada co najmniej wykształcenie średnie
• Osoba taka musi przystąpić do egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną dla Brokerów Ubezpieczeniowych (G. Borys 2010, s. 236)

Specjaliści z branży ubezpieczeniowej uważali, że w dużej mierze teoretyczny egzamin na brokera nie spełnia funkcji, gdyż większej ilości osób udawało się z niewielkim doświadczeniem praktycznym zaliczyć pozytywnie ten egzamin. Dzięki zmianom w prawie ubezpieczeniowym, testy na brokera ubezpieczeniowego także ewoluowały. Drastycznie spadła zdawalność, co w konsekwencji warunkowało podniesieniem się prestiżu i profesjonalizmu ludzi zajmujących się wykonywaniem zawodu brokera (G. Borys 2010, s. 237)

Obowiązki brokera

Obowiązki brokera zawarte są w ustawie z dnia 22.05.2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Osoba taka zobowiązana jest do przestrzegania takich obowiązków jak:

• Poinformowanie poszukującego ochrony ubezpieczeniowej o firmie, pod którą wykonuje działalność brokerską, adresie siedziby, rejestrze pośredników ubezpieczeniowych, do którego jest wpisany, i sposobie sprawdzenia wpisu do rejestru oraz, w przypadku brokera ubezpieczeniowego wpisanego do rejestru prowadzonego przez organ nadzoru, okazywać zakładowi ubezpieczeń i poszukującemu ochrony ubezpieczeniowej, przy pierwszej czynności i na każde żądanie, zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej;
• Przed zawarciem umowy ubezpieczenia udzielić na piśmie porady, w oparciu o rzetelną analizę ofert w liczbie wystarczającej do opracowania rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia oraz pisemnie wyjaśnić podstawy, na których opiera się rekomendacja;
• Zachować w tajemnicy wszystkie informacje uzyskane w związku z wykonywaniem czynności brokerskich; obowiązek ten ciąży na brokerze ubezpieczeniowym również po rozwiązaniu stosunku umownego ze zleceniodawcą
• Poinformować poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, przy pierwszej czynności, o posiadanych akcjach albo udziałach zakładu ubezpieczeń uprawniających co najmniej do 10% głosów na walnym zgromadzeniu albo zgromadzeniu wspólników oraz, w przypadku brokera ubezpieczeniowego będącego osobą prawną, o akcjach albo udziałach brokera ubezpieczeniowego posiadanych przez zakład ubezpieczeń, uprawniających co najmniej do 10% głosów na walnym zgromadzeniu albo zgromadzeniu wspólników,
• Wykonywać działalność z poszanowaniem interesów stron umowy ubezpieczenia.
• Osoby fizyczne wykonujące czynności brokerskie są obowiązane okazywać dokument upoważniający do działania w imieniu brokera ubezpieczeniowego (Dz.U. 2003 Nr 124 poz. 1154, art. 26)

Ograniczenia nałożone na brokera

Ustawa o pośrednictwie ubezpieczeniowym w art. 24 jasno przedstawia, że broker ubezpieczeniowy nie może:

• Wykonywać działalności agencyjnej ani wykonywać czynności agencyjnych;
• Pozostawać w żadnym stałym stosunku umownym z zakładem ubezpieczeń,
• Być członkiem organów nadzorczych lub zarządzających zakładu ubezpieczeń;
• Posiadać akcji zakładu ubezpieczeń, z wyjątkiem akcji dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym (Dz.U. 2003 Nr 124 poz. 1154, art. 24)

Broker — artykuły polecane

Broker ubezpieczeniowy — Makler — Agencja ubezpieczeniowa — Biegły rewident — Agent ubezpieczeniowy — Rzecznik patentowy — Zarządca nieruchomości — Notariusz — Radca prawny

Bibliografia

• Borkowski A. (2012), Wybrane zagadnienia związane z ochroną konsumentów na rynku pośrednictwa ubezpieczeniowego, Wiadomości Ubezpieczeniowe, nr 2
• Borys G. (2010). Nauki o Finansach, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
• Koroluk S. (1998), Broker jako pośrednik ubezpieczeniowy, LEX, Sopot
• Naruszwicz S. (2000), Status brokera ubezpieczeniowego, Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Ekonomia i Zarządzanie, Białystok
• Sangowski T. (1998), Vademecum ubezpieczeń gospodarczych, SAGA, Poznań
• Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej Dz.U. 2015 poz. 1844
• Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń Dz.U. 2017 poz. 2486

Autor: Dagmara Kryszpin, Dawid Maniak

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.