Powierzchnia magazynowa

Powierzchnia magazynowa - całkowita powierzchnia magazynu obejmująca powierzchnię komunikacyjną, użytkową, pomocniczą, przyjęcia i wydania, przeładunkową i składową.

• Powierzchnia komunikacyjna - konstrukcyjnie wyodrębniona powierzchnia pomieszczeń i części pomieszczeń przeznaczona do ogólnej komunikacji na wszystkich kondygnacjach budowli magazynowej.
• Powierzchnia użytkowa- łączna powierzchnia pomieszczeń będących w dyspozycji magazynu i przeznaczona do wykonywania jego podstawowych i pomocniczych funkcji. Powierzchnia użytkowa obejmuję powierzchnię pomocniczą, przyjęcia i wydania, przeładunkową i składową.
• Powierzchnia pomocnicza - część powierzchni użytkowej obejmująca powierzchnię administracyjno-biurową, socjalno bytową, warsztatów naprawczych itp.
• Powierzchnia przyjęcia i wydania-przestrzeń przeznaczona do wykonywania czynności związanych z przyjmowaniem i wydawaniem wyrobów z magazynu.
• Powierzchnia przeładunkowa-przestrzeń przeznaczona na drogi dojazdowe, na luzy manipulacyjne itp.
• Powierzchnia składowa-część powierzchni użytkowej magazynu przeznaczona do składowania wyrobów w urządzeniach lub bez urządzeń. Jej wielkość oblicza się za pomocą →eksploatacyjnej normy obciążenia (A. Chochół i in. 1994, s. 128)

W obszarze zarządzania powierzchnią magazynową do funkcji oraz zadań logistyki zalicza się:

• przygotowanie strefy składowania
• opracowanie systemu wprowadzenia i wydawania materiałów lub produktów
• kontrola i przechowywanie materiałów lub produktów
• komplentacja grupy dóbr do wydania (P. Bąkowska, N. Stępnicka 2013, s. 303)

TL;DR

Artykuł omawia różne rodzaje powierzchni magazynowej oraz funkcje i zadania logistyki związane z zarządzaniem tą powierzchnią. Przedstawiony jest również miernik kosztów utrzymania powierzchni magazynowej oraz informacje na temat polskiego rynku powierzchni magazynowej. Omówione są również zasady układania towarów w strefie składowania magazynu.

Miernik kosztów utrzymania powierzchni i przestrzeni magazynowej

Obliczanie powierzchni wielkości użytkowej magazynu stanowi w systemie logistycznym podstawę określenia potrzeb przechowywania towarów w przemieszczanym łańcuchu logistycznym (E. Golembska i in. 2010, s. 85)

Miernik kosztów utrzymania powierzchni i przestrzeni magazynowej (Mup) oblicza się według wzoru:

$Mup={\frac {Km}{Pu}}$ [zł/m2]

gdzie:

• Km - koszt magazynowania w badanym okresie,
• Pu - wielkość powierzchni użytkowej magazynu.

Za pomocą tego miernika można porównać działalność magazynów charakteryzujących się nie tylko zbliżonymi warunkami organizacyjnymi, lecz przede wszystkim zbliżoną technologią składowania. Różne bowiem technologię magazynowania charakteryzują zróżnicowanym zapotrzebowaniem na powierzchnię magazynową i różnym wyposażeniem, którego praca stanowi istotny element kosztów magazynowania. Nieuwzględnienie tych czynników mogłoby doprowadzić do błędnych wniosków. Najczęściej bowiem w magazynie niskim obsługiwanym wózkami jezdniowymi, koszty magazynowania przypadające na 1 m2 powierzchni użytkowej są niższe (ze względu na stosunkowo duże zapotrzebowanie na powierzchnię przy stosowaniu tej technologii) niż przy stosowaniu bardziej nowoczesnej i wydajnej technologii w magazynach wysokich opartej na manipulacji zapasami za pomocą np. suwnic widłowych (ze względu na niższe zapotrzebowanie na powierzchnię użytkową i stosunkowo wyższe koszty magazynowania przy stosowaniu tej technologii). [Z. Dudziński i in. 2002, s. 455].

Polski rynek powierzchni magazynowej

Miejscem świadczenia usług magazynowych jest magazyn zlokalizowany w budynku magazynowym. W 2008 roku całkowitą wielkość powierzchni magazynowej w Polsce szacowano na prawie 66 mln m2. Największą powierzchnią magazynową dysponował przemysł (28,4 mln m2), następnie handel (18,9 mln m2), a dalej sektor usługodawców logistycznych (12,0 mln m2) i rolnictwo (6,6 mln m2). (W. Rydzkowski 2011, s. 156)

Z uwagi na lokalizację Polski na granicy Europy Zachodniej z krajami wschodnimi, tanią siłą roboczą oraz szybkim rozwojem infrastruktury i suprastruktury Polska jest coraz bardziej atrakcyjna pod względem inwestycji w magazynowaniu. Najbardziej nasycony rynek powierzchni magazynowych znajduje się w okolicach Warszawy, Poznania, Wrocławia, w centralnej Polsce i na Śląsku. Nasycenie na rynku stołecznym oraz brak dużych powierzchni sprawia, że najbardziej intensywnie rozwija się struktura magazynowa we Wrocławiu, Poznaniu oraz na Górnym Śląsku, co też ułatwia transport produktów do Europy Zachodniej (A. Piszcz 2017, s. 197-198)

Strefa składowania dóbr w magazynie

Niezależnie od rodzaju magazynu materiały w każdym z nich muszą być układane według ustalonego systemu. Miejsca przechowywania towaru powinny być rozplanowane tak, by:

• Maksymalnie wykorzystać powierzchnię magazynową,
• Zapewnić łatwy dostęp do materiałów,
• Bezproblemowo utrzymywać czystość w magazynie (A. Szymonik 2013, s. 38)

Układ regałów w strefie składowania:

• układ rzędowy - do zalet tego układu zalicza się łatwy dostęp do regałów poprzez korytarze znajdujące się między regałami oraz możliwość ułożenia towarów na jednym lub na wielu poziomach.
• układ blokowy - umieszczenie regałów w bloki jeden przy drugim utrudnia dostęp do towarów węwnątrz bloku, co jest możliwe dopiero po odsunięciu towarów znajdujących się przy korytarzu.

Rozmieszczenie towarów w strefie składowania - stosuje się do tego metoda analizy ABC, zgodnie z którą 20% produktów równa się 80% skumulowanej wartości wszystkich dóbr. Analiza przeprowadzona na podstawie dokumentacji pozwala podzielić towary na grupy: towary mające duży udział ilościowy, lecz mały wartościowy i na odwrót. Taki podział pozwala ograniczyć niektóre dobra, tym samym zmniejszając koszty magazynowania. Przy rozmieszczeniu towarów uwględnia się zarówno częstotliwość pobrań, jak i wielkość zamawianych partii. Na przykład, produkty o wysokiej częstotliwości pobrań układa się najbliżej dróg transportowych i strefy wydań. (B. Galińska, N. Smyczańska 2016, s. 1338-1339)

Powierzchnia magazynowa — artykuły polecane

Rodzaje transportu — Logistyka międzynarodowa — Transport lotniczy — Centrum logistyczne — Logistyka transportu — System transportu wewnętrznego — Transport intermodalny — Przepustowość — Regionalne centrum dystrybucji

Bibliografia

• Bąkowska P., Stępnicka N. (2013), Zarządzanie logistyczne i gospodarka magazynowa w przedsiębiorstwach - wybrane aspekty teoretyczne, Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae, nr 2
• Duda I. (red.) (1995), Słownik pojęć towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
• Dudziński Z., Kizyn M. (2002), Vademecum Gospodarki Magazynowej, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk
• Galińska B., Smyczyńska N. (2016). Racjonalizacja przestrzeni magazynowej na przykładzie przedsiębiorstwa, "Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe", nr 6
• Gołembska E. (red.) (2010), Kompendium wiedzy o logistyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Piszcz A. (2017), Rynek powierzchni magazynowych w Polsce w latach 2013-2015, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Administracja i Zarządzanie, nr 113
• Rydzkowski W. (red.) (2011), Usługi Logistyczne Teoria i Praktyka, Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań
• Szymonik A. (2013), Zarządzanie zapasami i łańcuchem dostaw, Difin, Warszawa

Autor: Marek Łącki, Zinaida Horbach