Wokanda

Wokanda (łac. vocanda - sprawy do wywołania) to 1) spis spraw sądowych, które mają być rozpatrywanego danego dnia w sądzie według kolejności ich odbywania się; 2) wirtualna platforma stworzona przez Fundację Court Watch Polska w celu wymiany informacji na temat "planowanych rozpraw i posiedzeń sądowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej".

Regulacje prawne wokandy

Wszelkich informacji na temat istoty wokandy sądowej należy szukać w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019r. dotyczącego Regulaminu urzędowania sądów powszechnych, bowiem wokanda jest istotną częścią procesu sądowego już od najniższego szczebla sądownictwa.

Dokument wokandy ma obowiązek spisać sekretariat danego sądu i podać do wiadomości publicznej przez planowanym terminem posiedzenia jawnego lub rozprawy w wybranej formie (pisemnej lub elektronicznej). Informacja o kolejności rozstrzyganych sporów winna znaleźć się przed konkretną salą oraz zawierać wszelkie dane dotyczące zmiany kolejności lub planowanego czasu rozpoznania danej sprawy.

Składowe dokumentu wokandy

Rozporządzenie podaje, że w dokumencie wokandy sądowej obligatoryjnie powinny znaleźć się:

• imiona i nazwiska sędziów, asesorów sądowych;
• imiona i nazwiska ławników;
• sygnatury akt poszczególnych spraw umieszczonych na liście danego dnia;
• oznaczenie godzin rozpoczęcia rozpatrywania poszczególnych spraw danego dnia;
• imiona i nazwiska lub nazwy firm będących stronami w sprawie;
• sygnatura akt oskarżyciela publicznego (w sprawach karnych i dotyczących wykroczeń);
• imiona i nazwiska świadków, biegłych, tłumaczy (o ile biorą udział w rozstrzyganiu sprawy).

Ograniczenia wokandy

Rozporządzenie podaje wytyczne dotyczące ograniczeń, co do umieszczania informacji na wokandzie, jeżeli, np. rozpatrywana sprawa jest prowadzona niejawnie (wtedy pojawiają się tylko imiona składu sędziowskiego, ławników oraz sygnatury spraw), gdy w sprawie biorą udział osoby małoletnie (z uwagi na ochronę nie podaje się danych nieletniego), czy też w przypadku, gdy zachodzi potrzeba ochrony życia prywatnego, bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego, ochrony moralności (wtedy do wiadomości publicznej podawane są tylko inicjały uczestników, lub nie zamieszcza się żadnych informacji).

Odwołania wokandy

Sądy mają prawo do odwołania spraw będących na wokandzie. Sprawy mogą zostać przesunięte w czasie, gdy wcześniejsze nie zostały zakończone w przewidzianym terminie. Są to jednak incydentalne przypadki, np. w wyniku niespodziewanej choroby sędziego. Najczęściej pierwszy o odwołaniu sprawy dowiaduje się adwokat zainteresowanej strony i to do jego etyki zawodowej należy powiadomienie uczestników.

Odwołania wokandy może dokonać Przewodniczący danego Sądu, np. na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sytuacji ogólnego zagrożenia państwa (taka sytuacja miała miejsce w marcu i kwietniu 2020 r., gdy na świecie panowała pandemia koronawirusa). Odwołanie sprawy, o którym strony nie zostały powiadomione odpowiednio wcześnie może skutkować wnioskami o zwrot kosztów dojazdu do sądu czy rekompensatę za stracony czas (np. czas pracy). Nie wszyscy uczestnicy postępowania czy rozprawy mogą liczyć na taką możliwość. Wniosek o zwrot poniesionych kosztów przysługuje osobom wezwanym przez sąd do stawiennictwa.

Wokanda w Internecie

Wprowadzone w 2018 r. rozporządzenie o ochronie danych osobowych (RODO) spowodowało, że sądy stanęły przed dylematem w temacie publikacji wokand w sieci. Podstawą, która nie przewiduje możliwości publikacji w Internecie wokand sądowych jest zarządzenie w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej.

Wokanda Obywatelska

Platforma internetowa stworzona w celu zgłaszania tych rozpraw i posiedzeń jawnych, które mają się odbyć na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, zwłaszcza tych, o których winna zostać poinformowana tzw. szeroka opinia publiczna (rozumiana jako ogół obywateli polskich). Ponadto ma ułatwiać dostęp do informacji o terminach posiedzeń i rozpraw, które zostały upublicznione.

Wokanda — artykuły polecane

Ochrona danych osobowych — Dane osobowe pracownika — Dane osobowe — Centralna baza orzeczeń — RODO — Obwieszczenia komornicze — Przetarg nieograniczony — Rzecznik Praw Obywatelskich — Informacja niejawna

Bibliografia

• Marecki Z. (2009), Jak sobie radzić, gdy sąd odwołuje wokandy, "Głos Pomorza", 24 kwietnia 2009
• Romańska M. (2017), Regulamin urzędowania sądów powszechnych. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. - Regulamin urzędowania sądów powszechnych Dz.U. 2019 poz. 1141
• Strona internetowa: Wokanda Obywatelska
• Strona internetowa: Zarządzenie w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej, Dz.U. z dnia 21 czerwca 2019 r., poz. 138

Autor: Mateusz Mordarski

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.