Uzdrowisko

Uzdrowisko
Polecane artykuły
Turystyka górska Turystyka piesza Wymagania gości hotelowych Turystyka morska Infrastruktura rekreacyjna Gospodarstwo agroturystyczne Szlak turystyczny Impreza masowa Turystyka ekstremalna

Według ustawy z 28 lipca 2005r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (DzU 05,167,1399) uzdrowisko to miejscowość posiadająca naturalne warunki niezbędne do prowadzenia lecznictwa. Do nich należą m.in. właściwości lecznicze klimatu, np.: morskiego oraz właściwości lecznicze mikroklimatu, walory przyrodnicze i estetyczne krajobrazu, naturalne zasoby wód mineralnych, gazów i peloidów (borowin) a także towarzyszące temu zabiegi fizykalne wywierające korzystny wpływ na organizm człowieka. Lecznictwo uzdrowiskowe wykorzystuje właściwości lecznicze klimatu dzięki urządzeniom lecznictwa uzdrowiskowego m.in. takim jak: pijalnie uzdrowiskowe, tężnie, parki, ścieżki ruchowe, urządzone odcinki wybrzeża morskiego, lecznicze i rehabilitacyjne baseny uzdrowiskowe, urządzone podziemne wyrobiska górnicze (Ustawa o lecznictwie uzdrowiskowym 2005, s.1-2) Według A.Hadzik Przedsiębiorstwo może uzyskać status uzdrowiska, przy spełnieniu następujących kryteriów:

• "posiadania złoża naturalnych surowców leczniczych o potwierdzonych właściwościach leczniczych na zasadach określonych w ustawie,
• posiadania klimatu o właściwościach leczniczych potwierdzonych na zasadach określonych w ustawie,
• zlokalizowanie na jego obszarze zakładów lecznictwa uzdrowiskowego i urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego, przygotowanych do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego,
• spełnienia określonych w przepisach o ochronie środowiska wymagań w stosunku do środowiska,
• posiadania infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej, w zakresie transportu zbiorowego, a także prowadzenia gospodarki odpadami". (A.Hadzik 2007, s.53-54)

Uzdrowisko wyraz ten wywodzi się przede wszystkim od słowa "uzdrawiać" - co oznacza pomagać komuś w powrocie do lepszej kondycji zdrowotnej. Można ją osiągnąć zarówno poprzez regularne zażywanie odpowiednich leków jak również korzystanie z szerokiej gamy dostępnych na rynku zabiegów leczniczych. Uzdrowisko pochodzi również od słowa "zdrój" tj. obszar gleby z którego wydobywa się woda. Miejscowość uzdrowiskowa uznawana jest za miejsce do którego przybywają turyści w celach odbycia kuracji bądź leczenia, mających na celu polepszenie sprawności organizmu. Kurorty uzdrowiskowe zlokalizowane są zazwyczaj na terenach turystycznych, za które przyjmuje się miasta mające predyspozycje zarówno lecznicze jak również profilaktyki zdrowotnej która zapobiega różnym dolegliwościom. Muszą one spełniać odpowiednie normy dotyczące leczniczych właściwości klimatycznych, infrastruktury oraz zaopatrzenia w wyspecjalizowany sprzęt, który zapewniać będzie prawidłowy przebieg leczenia. Miejscowości uzdrowiskowe powinny posiadać naturalne złoża surowców uzdrowiskowych (H.Makała 2015, s.119-120) Uzdrowiska powinny zapewnić pacjentom profesjonalny wachlarz usług m.in. takich jak:

• diagnozowanie schorzeń i ich leczenie za pomocą odpowiednich technik i metod,
• zapewnienie całodobowej opieki medycznej,
• korzystanie z pełnego zakresu usług oferowanych przez lekarzy pracujących w placówkach,
• kształcenie i pogłębianie wiedzy kuracjuszy z zakresu pielęgnacji zdrowia,
• realizowanie ustalonego harmonogramu leczenia z wykorzystaniem odpowiednich sprzętów i materiałów niezbędnych do poprawy stanu zdrowia (D.Kotarski 2012, s.314)

Zdaniem H.Makała "Uzdrowiska można podzielić na:

• zdrojowiska klimatyczne;
• zdrojowiska borowinowe;
• zdrojowiska klimatyczno-borowinowe;
• uzdrowiska klimatyczno-borowinowe". (H.Makała 2015, s.123)

Do przedsiębiorstw uzdrowiskowych można zaliczyć:

• sanatoria uzdrowiskowe;
• kliniki uzdrowiskowe;
• poradnie uzdrowiskowe;
• zakłady zapobiegawczo-lecznicze dla dzieci.

Określane są one jako zakłady opieki zdrowotnej, które świadczą usługi związane z rehabilitacją, lecznictem, wypoczynkiem oraz turystyką. Są to miejsca w których chore osoby poddawane są leczeniu za pomocą określonych procedur. Celem kuracji w uzdrowiskach jest poprawa stanu zdrowia pacjentów oraz kondycji fizycznej i psychicznej (J.Karaś 2011, s.153)

TL;DR

Uzdrowiska to miejsca, które posiadają naturalne warunki do prowadzenia lecznictwa, takie jak właściwości lecznicze klimatu, mikroklimatu, walory przyrodnicze i estetyczne krajobrazu, oraz naturalne zasoby wód mineralnych, gazów i peloidów. Uzdrowiska oferują różne zabiegi lecznicze i mają status uzdrowiska, jeśli spełniają określone kryteria. Istnieje wiele rodzajów uzdrowisk, takich jak zdrojowiska klimatyczne, borowinowe, klimatyczno-borowinowe itp. Uzdrowiska w Polsce mają długą historię sięgającą XII wieku. Mają one różne funkcje lecznicze, takie jak leczenie i rehabilitacja osób z chorobami przewlekłymi. Lecznictwo uzdrowiskowe obejmuje również profilaktykę i edukację zdrowotną. Leczenie i rehabilitacja pacjentów odbywa się w różnych zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, takich jak szpitale uzdrowiskowe, sanatoria, ośrodki rehabilitacyjne, i przychodnie uzdrowiskowe.

Historia

Historia uzdrowisk w Polsce sięga już XII wieku. Pierwsze wzmianki dotyczą Cieplic Śląskich z 1137 roku. Jednak rozkwit uzdrowisk w naszym kraju przypada na XVIII i XIX wiek. W tym czasie powstały m.in. Krynica w 1793 r., Busko-Zdrój w 1836, Żegiestów w 1849, Nałęczów w 1880, Rymanów w 1881 r. Oprócz dynamicznie rozwijających się dolnośląskich uzdrowisk, w XVIII wieku ośrodki w Busku Zdroju i Krynicy coraz bardziej zaczęły być dostrzegane przez kuracjuszy. Jednakże największą popularność zyskały dopiero w XIX wieku. Wtedy również miasta zlokalizowane na północy kraju takie jak Sopot, Świnoujście i Kołobrzeg stały się bardziej sławne (D.Dryglas 2006, s.49)

W Polsce większość uzdrowisk znajduje się na terenach górskich i podgórskich, ale rozmieszczone są także na wybrzeżu i w pasie środkowym Polski. Kierując kuracjusza do uzdrowisk lekarze muszą uwzględnić przede wszystkim jego stan zdrowotny i mobilny. Zatem uzdrowiska górskie raczej nie nadają się dla osób z chorobami narządu ruchu, lepsze będą te znajdujące się np. nad morzem. W Polsce przeważają uzdrowiska, które w swojej ofercie mają zabiegi wykorzystujące wody lecznicze. Zlokalizowane są one przede wszystkim w południowej części kraju. Na północy najbardziej wykorzystywana jest borowina, która ma bardzo dobry wpływ na nasze zdrowie. Pierwsze kąpiele borowinowe w Polsce miały miejsce w 1858 roku w Krynicy Górskiej (A.Hadzik 2007 s.54)

Funkcje lecznicze

Lecznictwo uzdrowiskowe zajmuje się zarówno leczeniem, jak również rehabilitacją osób z chorobami przewlekłymi. Ważna jest prowadzona w ośrodkach uzdrowiskowych profilaktyka i edukacja zdrowotna pacjentów. Specyficzny klimat panujący w uzdrowiskach pomaga powrócić do zdrowia wielu chorym. Zdaniem niektórych lekarzy więcej osób mogłoby powrócić do zdrowia w placówkach uzdrowiskowych, w sytuacjach gdyby tego typu leczenie czy profilaktyka były bardziej dostępne i rozpowszechnione w naszym kraju. Stres, ciężka praca, złe odżywianie, pogoń za materialnym bytem sprawiają, że coraz więcej osób ma kłopoty ze zdrowiem i to nie tylko starszych, ale również młodych. Tymczasem jedną z możliwości podratowania zdrowia jest właśnie wyjazd do uzdrowiska, który stanowi nie tylko istotny element leczenia lub rehabilitacji osób chorujących przewlekle, ale także wracających do zdrowia po ciężkich chorobach czy urazach. Pobyt w sanatorium może być zarówno przyjemnością jak również profilaktyką mającą na celu utrzymanie zdolności do pracy i dobrego stanu zdrowia (D.Dryglas 2006 s.67-69)

Leczenie czy rehabilitacja pacjentów może odbywać się w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, do których należą: szpitale uzdrowiskowe, sanatoria, ośrodki oraz przychodnie rehabilitacyjne. Szpitale uzdrowiskowe przeznaczone są dla chorych po bezpośrednim leczeniu w szpitalach lub klinikach, a także dla osób, które przebywają pod opieką poradni specjalistycznych. W szpitalach uzdrowiskowych prowadzone są między innymi ośrodki wczesnej rehabilitacji, np. kardiologicznej, do których pacjenci kierowani są z klinik i szpitalnych oddziałów. Natomiast sanatorium uzdrowiskowe służy przeważnie pacjentom przewlekle chorym o mniej nasilonych dolegliwościach. Leczenie w przychodni uzdrowiskowej czy ośrodku rehabilitacyjnym przeznaczone jest głównie dla osób z dobrze wyrównanym krążeniem i układem oddechowym oraz z chorobami mało zaawansowanymi. Lekarze zalecają, aby w celach profilaktycznych korzystali z niego także osoby zdrowe, u których występują jednak początkowe objawy choroby lub należą do grupy zwiększonego ryzyka zachorowania, np. na choroby zawodowe. (Ustawa o lecznictwie uzdrowiskowym 2005, s.3-4)

Bibliografia

• Dryglas D. (2006) Kształtowanie produkty turystycznego w Polsce Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
• z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1399
• Karaś J. (2011) Istota i znaczenie turystyki uzdrowiskowej w Polsce, Uniwersytet Rzeszowski, s.153
• Kotarski D. (2012) Określenie celów i zadań sanatorium uzdrowiskowego na potrzeby kontroli zarządczejZeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Politechnika Koszalińska, Nr 53, s. 314
• Makała H. (2015)Turystyka Uzdrowiskowa w Polsce, Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych w Warszawie, Warszawa

Autor: Wioleta Mordarska, Patrycja Dworzak

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.