Granice przedsiębiorstwa - elastyczność

Granice przedsiębiorstwa - elastyczność
Polecane artykuły
Sukces przedsiębiorstwa - determinanty Koordynacja Struktura funkcjonalna Zależności organizacyjne Controller Granice przedsiębiorstwa Schemat organizacyjny Relacja menedżer sztabowy - menedżer liniowy Hierarchia

Koncepcja określana z języka angielskiego jako boundaryless organization to ujęcie organizacji, która się rozwija, ale usytuowanie dotychczasowych granic może się zmieniać. Przykładem może być redukcja ilości poziomów pomiędzy kierownictwem najwyższego szczebla zarządzania, a stanowiskami wykonawczymi, usytuowanymi najniżej w hierarchii struktury organizacyjnej.

Innymi przykładem jest łączenie poszczególnych funkcji, aby wykorzystać zróżnicowane umiejętności osób realizujących poszczególne funkcje. Podejście takie znajduje odzwierciedlenie min. w przyporządkowaniu grup osób reprezentujących odmienne funkcje do realizacji poszczególnych procesów w przedsiębiorstwie.

Należy podkreślić, że prezentowana koncepcja rozwija się wraz z aktualnymi działaniami dostosowawczymi przedsiębiorstw w odpowiedzi na zmiany rynkowych warunków działania. Dotyczy to zwłaszcza zacieśniania współpracy organizacji z innymi jednostkami, które mogą ingerować znacząco w działalność rozpatrywanej organizacji. Zakresy zadań wykonywanych przez takie jednostki mogą się także istotnie zmieniać. Jako przykład można podać podejmowanie współpracy z wyspecjalizowanym usługodawcą w outsourcingu, co może być związane z okresowym rozszerzaniem lub ograniczaniem zakresów działań zlecanych takiej jednostce.

Jak podkreślają w swojej pracy R. Ashkenas, D. Ulrich, T. Jick i S. Kerr [1998] podstawowym założeniem stosowania koncepcji organizacji pozbawionej granic (boundaryless organization) nie jest wyeliminowanie wszystkich granic występujących w takiej organizacji, ale zapewnienie ich "przenikalności". Zdaniem wspomnianych autorów, w tradycyjnym rozumieniu granice organizacji oznaczają sztywne bariery pomiędzy działaniami kooperantów, pomiędzy funkcjami wewnątrz przedsiębiorstw oraz pomiędzy stanowiskami przełożonych i podwładnych.

W ujęciu ogólnym nowoczesna organizacja, traktowana jako żywy organizm dostosowujący się do zmieniających się warunków działania powinna natomiast charakteryzować się przenikalnością i elastycznością granic. Autorzy wyróżnili także informacje jako jeden z podstawowych rodzajów zasobów, którego przepływ powinien zostać usprawniony poprzez zwiększenie przenikalności i uelastycznienie granic.

Ukierunkowanie na zmniejszenie znaczenia granic wewnętrznych i zewnętrznych organizacji w celu ułatwienia przepływu wiedzy w organizacji a także pomiędzy współpracującymi organizacjami eksponują także w swojej pracy C. L. Wang i P. K. Ahmed [2003]. W swojej pracy autorzy wyróżnili podstawowe warunki, które powinny zostać spełnione, aby efektywnie zarządzać wiedzą w organizacjach. Wśród tych warunków wyróżniono [C. L. Wang, P. K. Ahmed, 2003, s. 55]:

• przenikalność granic wewnętrznych i zewnętrznych organizacji,
• zapewnienie przepływu informacji pomiędzy współpracującymi jednostkami, ale także pomiędzy współpracującymi organizacjami,
• swobodne kształtowanie nieformalnych relacji pomiędzy pracownikami w jednostce, pomiędzy współpracującymi jednostkami, a także pomiędzy współpracującymi organizacjami.

Należy dodać, że w przypadku współpracy kilku organizacji przekazywanie wiedzy wymaga spełnienia wymienionych warunków przez wszystkich kooperantów.

Bibliografia

• Ashkenas R., Ulrich D., Jick T., Kerr S. (1998), Boundaryless Organization. Behind the Chains of Organizational Structure, Jossey - Bass Inc. Publishers, San Francisco
• Philpott E., Hamblin D. J., Baines T., Kay G. (2004), The use of models and methods of strategic planning: Towards a holistic view of strategy, International Transactions in Operational Research, vol. 11, International Federation of Operational Research Societes, Blackwell Publishing Ltd.
• Rajan, R. G., & Zingales, L. (2000). The governance of the new enterprise (No. w7958). National Bureau of Economic Research.
• Stace, D., & Dunphy, D. C. (2001). Beyond the boundaries: Leading and re-creating the successful enterprise. McGraw-Hill.

Autor: Tomasz Małkus