System wczesnego ostrzegania P.J. Fitz Patricka

P.J. Fitz Patrick jest autorem pierwszego skutecznego badania sprawozdawczości finansowej w zakresie wypłacalności przedsiębiorstw z zastosowaniem metod statystycznych. Swoją analizę przeprowadził w roku 1932. Autor posłużył się wówczas danymi pochodzącymi z rocznej sprawozdawczości 38 przedsiębiorstw amerykańskich, wśród których było 19 przedsiębiorstw wypłacalnych i 19 niewypłacalnych. Były to przedsiębiorstwa dobrane pod względem branży, sumy bilansowej, wielkości obrotów oraz miejsca siedziby. P.J. Fitz Patrick jako pierwszy zastosował w badaniu metodę porównawczą, która to polega na porównywaniu parami wskaźników dla spółek wypłacalnych i niewypłacalnych. W tym przypadku dokonywano porównań wskaźników dla okresów na rok, dwa lata oraz trzy lata przed wystąpieniem niewypłacalności.

Opracowany model

Autor stworzył w ten sposób jednowymiarowy model analizy dyskryminacyjnej, służący do przewidywania zbliżającej się upadłości przedsiębiorstw. Niestety, w swojej publikacji nie wymienił kompletnego zestawu wskaźników, którymi posłużył się podczas badania, lecz wskazał te, które charakteryzowały się największymi różnicami wartości dla obu grup przedsiębiorstw we wszystkich analizowanych latach przed wystąpieniem niewypłacalności. Za szczególnie istotne, a zarazem wystarczające przy wczesnym sygnalizowaniu upadłości uznał zatem dwa następujące wskaźniki:

• zysk netto / kapitał własny,
• kapitał własny / kapitał obcy.

Pierwszy z nich stanowi rentowność kapitału własnego, a drugi wartość kapitału własnego.

Znaczenie pracy

Wprawdzie znaczenie pracy autorstwa P.J. Fitz Patricka jest niewielkie pod względem samego doboru wskaźników, jednakże zaproponowana metoda porównawcza stanowi istotny wkład do analiz związanych z przewidywaniem upadłości. Uznaje się bowiem, iż to podejście dało początek oraz wyznaczyło kierunek kolejnych badań w zakresie systemów wczesnego ostrzegania przed upadłością przedsiębiorstw.

System wczesnego ostrzegania P.J. Fitz Patricka — artykuły polecane

Wskaźnik Altmana — System wczesnego ostrzegania C. L. Merwina — System wczesnego ostrzegania R. Van. Frederikslusta — System wczesnego ostrzegania K. Beermanna — System wczesnego ostrzegania W. H. Beavera — System wczesnego ostrzegania — System wczesnego ostrzegania D. Hadasik — System wczesnego ostrzegania E. I. Altmana — Analiza dyskryminacji

Bibliografia

• Bednarski L., Waśniewski T. (2005), Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa
• Korol T., Prusak B. (2005), Upadłość przedsiębiorstw a wykorzystanie sztucznej inteligencji, CeDeWu, Warszawa
• Rogowski W. (1999), Możliwości wczesnego rozpoznawania symptomów zagrożenia zdolności płatniczej przedsiębiorstwa, Bank i kredyt nr 6
• Zaleska M. (2002), Identyfikacja ryzyka upadłości przedsiębiorstwa i banku: systemy wczesnego ostrzegania, Difin, Warszawa

Autor: Katarzyna Kowalewska