Walory przyrodnicze

Walory przyrodnicze to zasoby, które powstały bez wpływu człowieka. Są one przedmiotem zainteresowania przez potencjalnych turystów. To oni decydują o atrakcyjności turystycznej konkretnego terenu (M. Górska-Zabielska 2013, s. 3-5). Walory przyrodnicze podobnie jak zasoby przyrodnicze stanowią atrybuty do poznania środowiska naturalnego (A. Kowalczyk 2013)

Według Beaty Meyer do walorów przyrodniczych zalicza się (B. Meyer 2004):

• "fauna i flora
• doliny
• wąwozy
• wodospady
• źródła
• jaskinie
• groty
• głazy".

TL;DR

Artykuł omawia walory przyrodnicze i ich klasyfikację oraz ich rolę w tworzeniu produktu turystycznego. Omawiane są również zagrożenia dla walorów przyrodniczych, zarówno te związane z turystyką, jak i te niezwiązane. Zagrożenia środowiska naturalnego to m.in. zanieczyszczenia wody, powietrza i ziemi, rozwój rolnictwa i przemysłu. Zagrożenia związane z turystyką to m.in. nieprawidłowo zorganizowany ruch turystyczny i niepoprawne zachowanie się turystów.

Klasyfikacja walorów przyrodniczych

Istnieją różne kryteria klasyfikacji walorów przyrodniczych. Istnieje podział na walory naturalne oraz walory w które ingerował człowiek (T. Lijewski, B. Mikułowski, J. Wyrzykowski 2002). Powyżej wymienione definicje walorów przyrodniczych pokazują istotę elementów, które mogą być brane w momencie oceny m.in. przestrzeni turystycznej. Konieczna jest ocena walorów przyrodniczych.

Uwzględniając klasyfikacje walorów przyrodniczych opisaną w literaturze, opracowano elementy które działają na korzyść walorów oraz samą klasyfikacje walorów. Warunki przyrodnicze mają bardzo duży wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy i przestrzenny konkretnego obszaru. Odpowiednie zaplecze walorów przyrodniczych stwarza lokalne warunki do rekreacji na danych terenach oraz uprawiania turystyki (M. Wojcieszak 2016, s. 54-55).

Według M. Wojcieszek klasyfikacja walorów wygląda w następujący sposób (M. Wojcieszak 2016, s. 55):

• "Ukształtowanie powierzchni
• Udział powierzchni terenów zielonych i lasów (parki, ogrody, sady, łąki, tereny zieleni osiedlowej, zieleńce)
• Udział powierzchni terenów prawnie chronionych (tereny Natura 2000, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, Parki Narodowe)
• Powierzchnia akwenów wodnych (rzeki, jeziora, stawy, zalewy, gorące źródła)
• Ochrona środowiska (stan środowiska np. czystość wód i powietrza)"

Walory przyrodnicze w tworzeniu produktu turystycznego

Walory przyrodnicze, są niewątpliwie najważniejszym elementem produktu turystycznego. One decydują o lokalizacji usług turystycznych np. turystyka zdrowotna lub uzdrowiskowa. Walory przyrodnicze, są bardzo ważne w momencie określania przydatności danego terenu dla uprawiania różnych form turystyki zdrowotnej, aktywnej i wypoczynkowej. Są rodzaje turystki w których znaczenie walorów przyrodniczych ma mniejsze znaczenie tj. turystyka etniczna, kulturowa czy biznesowa, ale ich obecność automatycznie podnosi jakość wypoczynku (A. Balińska 2009, s. 37).

Zagrożenia walorów przyrodniczych

Zagrożenia walorów przyrodniczych można podzielić na dwie grupy (W. Radecki 2007, s. 126):

• "zagrożenia niezwiązane z uprawianiem turystyki
• zagrożenia związane z uprawianiem turystyki".

Pierwsze wymienione zagrożenia mówią o zagrożeniach środowiska przyrodniczego oraz kulturowego. Głównym zagrożeniem środowiska naturalnego jest rozwój rolnictwa i przemysłu. Mowa tutaj o m.in. zanieczyszczeniu wody, powietrza i ziemi. Istnieją przeróżne zagrożenia związane z wydobywaniem kopalin, nadmierną eksploatacją lasów, rozwijającą się urbanizacją, ciągłą budową zakładów przemysłowych, linii komunikacyjnych. Intensywne rolnictwo jest też ogromnym zagrożeniem, ponieważ powoduje np. spływ resztek nawozów i środków ochrony roślin do płynącej wody.

W wymienionych powyżej zagrożeniach, w pierwszej grupie można podzielić ja na zagrożenia "wewnętrzne" oraz zagrożenia "zewnętrzne".

• Zagrożenia wewnętrzne, to te których źródła są na terenach o walorach turystycznych, np. bezprawne budowanie na obszarze chronionym, intensywne rolnictwo w którym używa się środków chemicznych, oraz wydobycia kopalin.
• Zagrożenia zewnętrzne, to te których źródła są poza obszarami o walorach turystycznych, ale ich efekty pokazują się na tych obszarach. Mowa tutaj o zanieczyszczeniach powietrza przenoszonych na odległość wielu kilometrów czy też zanieczyszczeniach wód z instalacji, które są poza obszarami o walorach turystycznych, ale zanieczyszczająca woda, spływa do tych obszarów.

Drugie wymienione zagrożenia łączą się z uprawianiem turystyki. Szczególnie są one widoczne na terenach chronionych, powodem ich jest nieprawidłowo zorganizowany ruch turystyczny oraz niepoprawne zachowanie się turystów. Do zagrożeń, które łączą się tylko z turystyką należy wspomnieć o zagrożeniach powodowanych przez obiekty infrastruktury turystycznej. Każde schronisko oraz hotel wytwarza ścieki i odpady, z którymi trzeba coś zrobić.Każdy parking wymaga dojazdu, co skutkuje wzmożony ruch pojazdów (W. Radecki 2007, s. 126).

Walory przyrodnicze — artykuły polecane

Walory turystyczne — Zanieczyszczenie wody — Różnorodność biologiczna — Wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze — Rekultywacja — Zasoby naturalne — Bioróżnorodność — Biosfera — Transport wodny

Bibliografia

• Balińska A. (2009). Walory turystyczne w tworzeniu i realizacji produktu turystycznego, "Studia i materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej", tom 11, nr 23
• Górska-Zabielska M. (2013). Zasoby i walory przyrody nieożywionej Ziemi Śremskiej w opinii użytkowników szlaków rowerowych, "Zeszyty Naukowe WSKFiT", nr 8
• Kowalczyk A. (2013), Zasoby przyrodnicze jako atrakcje kulturowe: przykłady z wyspy Lanzarote (Hiszpania), Turystyka Kulturowa, nr 5
• Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J. (2002). Geografia turystyki Polski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Meyer B. (2004). Turystka jako ekonomiczny czynnik kształtowania przestrzeni, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin
• Radecki W. (2011), Ochrona walorów turystycznych w prawie polskim, Wolters Kluwer, Warszawa
• Wojcieszak M. (2016), Zróżnicowanie walorów przyrodniczych na wybranych obszarach metropolitalnych Polski, część I, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznań

Autor: Agnieszka Bokwa