Popyt na pracę

Popyt na pracę
Polecane artykuły
Płaca realna Paradoks zapobiegliwości Monopson Krzywa podaży Produkcja potencjalna Minimalna stawka godzinowa Luka inflacyjna Ceny stałe Długi okres

Popyt na pracę (popyt na siłę roboczą) - zapotrzebowanie gospodarki na potencjał ludzi zdolnych do pracy (D. Kopycińska i in. 2005, s. 123)

Oznacza on liczbę osób, jaką pracodawcy są gotowi zatrudnić w zamian za określone wynagrodzenie.

Zależności

Według teorii produkcyjności krańcowej popyt na pracę zależny jest od krańcowego kosztu pracy MCL czyli kosztu zatrudnienia dodatkowego pracownika, oraz od krańcowego przychodu z pracy MRPL. Przychód krańcowy z pracy to przychód jaki przedsiębiorstwo uzyskuje z zatrudnienia dodatkowego pracownika. Przedsiębiorstwo będzie zwiększać zatrudnienie tak długo jak krańcowy przychód z pracy przewyższa krańcowy koszt pracy. Maksymalizacja zysku nastąpi w momencie kiedy MRPL=MCL. Pracownika opłaca się zatrudnić jeśli powiększa utarg firmy w większym stopniu niż koszty.

Krzywa popytu na pracę

Krzywa MRPL wyznacza popyt na pracę przy każdym poziomie stawki płacy W.

Krzywa popytu na pracę ma nachylenie ujemne. Wynika to z założenia, że popyt na pracę jest malejącą funkcją poziomu płacy realnej. Im większe zatrudnienie, tym mniejsza jest produkcyjność krańcowa pracowników. Przedsiębiorcy są wtedy gotowi zatrudniać dodatkowych pracowników, pod warunkiem zmniejszenia płacy realnej w stopniu odpowiadającym malejącej produkcyjności pracy. Funkcja popytu na pracę pokazuje, że dla każdego poziomu płacy realnej przedsiębiorstwo wybierze taki poziom zatrudnienia, przy którym krańcowy produkt pracy będzie się równał płacy realnej (M. Nasiłowski 2006, s.325)

Czynniki określające popyt na pracę

Popyt na pracę jest popytem pochodnym. Oznacza to, że zależy od wielkości popytu na produkty wytworzone dzięki zatrudnieniu, jak i wielu innych czynników (E. Nojszewska 2010, s. 196)

Czynnikami mającymi wpływ na wielkość popytu pracy są m.in.:

• popyt na dobra producenta - im większe zainteresowanie dobrami produkowanymi przez pracodawcę, tym większe jest jego zapotrzebowanie na pracowników;
• wynagrodzenie - im wyższe, tym mniejszy jest popyt na pracę; im niższe, tym popyt na pracę jest większy (pracodawcy są skłonni zatrudnić więcej pracowników, za niższą stawkę płacy);
• koniunktura w gospodarce - w okresach ożywienia gospodarczego popyt na pracę się zwiększa, a w okresie recesji - zmniejsza;
• zmiany w technologii produkcji - im bardziej zmodernizowane i rozwinięte technicznie jest przedsiębiorstwo, tym bardziej pracooszczędne są jego metody wytwarzania, więc popyt na pracę się zmniejsza. W przypadku stosowania bardziej pracochłonnych technik produkcji zapotrzebowanie na pracowników będzie większe; (M. Nasiłowski 2006, s.124-125)
• formalizacja rynku pracy - im więcej przywilejów prawo zapewnia pracownikom, tym bardziej zwiększa się zakres obowiązków pracodawców (są oni wtedy mniej zainteresowani przyjmowaniem kolejnych osób do pracy); (B. Majewski, A. Tomaszewski 2009, s.137)
• czynniki społeczne i polityczne mające wpływ na strategię rozwoju gospodarczego danego regionu.

Polityka państwa na rynku pracy

Celem aktywnej polityki państwa na rynku pracy jest m.in. likwidacja przyczyn bezrobocia. Jedną z nich jest niewielkie zapotrzebowanie na siłę roboczą. Aby zwiększyć popyt na pracę w przedsiębiorstwach, odpowiednie instytucje państwowe oddziaływają na niego poprzez:

• subsydiowanie miejsc pracy;
• udzielanie preferencyjnych kredytów dla przedsiębiorców tworzących i zachowujących miejsca pracy;
• obniżki podatków dla inwestorów tworzących miejsca pracy;
• finansowanie nakładów na programy badawczo-rozwojowe (M. Księżyk 2012, s.395)

Bibliografia

• Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2007), Ekonomia. Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Kopycińska D. (red.) (2005), Konkurencyjność rynku pracy i jego podmiotów, Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin
• Księżyk M. (2012), Ekonomia. Podejście historyczne i prospektywne, Oficyna Wydawnicza AWM, Kraków
• Majewski B., Tomaszewski A. (2009), ABC przedsiębiorczości, WSiP, Warszawa
• Nasiłowski M. (2006), System rynkowy. Podstawy mikro- i makroekonomii, Wydawnictwo Key Text, Warszawa
• Nojszewska E. (2010), Podstawy Ekonomii, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
• Sloman J. (2001), Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Varian H. (2013), Mikroekonomia. Kurs średni - ujęcie nowoczesne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Włudyka T., Smaga M. (2015), Instytucje gospodarki rynkowej, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Paweł Węc, Joanna Lelakowska