Przejście graniczne

Przejście graniczne
Polecane artykuły
Tachograf cyfrowy Krajowy Punkt Kontaktowy Traktat z Schengen Strefa wolnocłowa Wzorzec Strefa Schengen Opieka medyczna Impreza masowa Służba celna

Przejście graniczne jest to każde przejście graniczne służące do celów przekraczania granic zewnętrznych: lądowych, morskich czy powietrznych, uznane i zatwierdzone przez kompetentne władze. Konwencja Schengen mówi, iż granice zewnętrzne państw mogą być przekraczane tylko na przejściach granicznych. Wyróżnia się dwa sposoby ustalania przejść granicznych. Przejścia drogowe, lądowe i rzeczne oraz zasady poruszania się na nich są ustalane w umowach międzynarodowych. W drodze rozporządzenia przejścia graniczne morskie i stałe oraz zasady ruchu na nich obowiązujące są ustalane przez Radę Ministrów przy szczególnym uwzględnieniu umów międzynarodowych. Biorąc pod uwagę rozszerzenia Unii Europejskiej i strefy Schengen przejścia graniczne podlegają dynamicznym zmianom.

Kategorie przejść granicznych

Kategoryzacja niektórych przejść granicznych możliwa jest na podstawie obywateli, którzy korzystają z nich najczęściej. Tym sposobem wyróżnia się przejścia o charakterze międzynarodowym lub regionalnym. Przejścia graniczne o charakterze regionalnym obsługują przeważnie osoby zamieszkujące tereny przygraniczne. Przejścia graniczne o charakterze międzynarodowym obsługują osoby zamieszkujące na terenie całych państw podzielonych przejściem.

Osoby korzystające z przejść granicznych

Przejścia graniczne wykorzystywane są w większości przez mieszkańców sąsiadujących ze sobą krajów. Ze względu na cel podróży można podzielić ich na kategorie:

• handlarze przygraniczni,
• przedsiębiorcy,
• imigranci zarobkowi,
• osoby udające się na zakupy,
• osoby jadące w odwiedziny do rodziny,
• turyści,
• studenci.

Kontrole przejść granicznych

Każdy kraj stający się członkiem Unii Europejskiej zobowiązuje się do ulepszenia warunków i bezpieczeństwa podczas przekraczania granic. Oznacza to konieczność ścisłej kontroli osób przemieszczających się pomiędzy krajami członkowskimi, równocześnie niebędącymi obywatelami Unii Europejskiej. Kontroli na przejściach granicznych dotyczy podlega zarówno osoba podróżująca, jak i pojazd którym się porusza oraz bagaż i dokumenty, które posiada. Zintegrowany system bezpieczeństwa granicznego wprowadzony na terenie całej Unii Europejskiej umożliwia kontroli granicznej całodobowy nadzór i szybkie przesyłanie danych. W praktykę zostały także wprowadzone programy mające na celu ulepszenie warunków przejść granicznych oraz podnoszenie poziomu kwalifikacji funkcjonariuszy granicznych. Taka współpraca na szczeblu międzynarodowym może mieć postać na przykład wymiany oficerów łącznikowych. Władze wszystkich państw członkowskich mogą wykorzystywać patrole mobilne do nadzorowania granic zewnętrznych pomiędzy poszczególnymi przejściami granicznymi. Ważnym aspektem jest sposób przeprowadzania owych kontroli przez patrole, który nie może zniechęcić osób przemieszczających się do obchodzenia kontroli na przejściach granicznych.

Przejścia graniczne w Polsce

Z dniem 21 grudnia 2007 Polska przystępując do strefy Schengen zlikwidowała przejścia graniczne na granicach z Litwą, Niemcami, Czechami i Słowacją. Obszary międzypaństwowe nazywane przejściami granicznymi są tylko utrzymaną infrastrukturą i pełnią funkcję przejścia na wypadek konieczności sprawnego i szybkiego wprowadzenia kontroli granicznej. Taka sytuacja może wydarzyć się w przypadku tymczasowego wprowadzania stanu wyjątkowego w kraju.

Rzeczpospolita Polska posiada 69 ustanowionych przejść granicznych (03.2020). Według rodzaju jest to kolejno:

• 20 przejść lotniczych,
• 18 przejść morskich,
• 16 przejść drogowych,
• 14 przejść kolejowych,
• 1 przejście rzeczne.

Bibliografia

• Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 239/19, Konwencja wykonawcza do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r.
• Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 77/1, Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 9 marca 2016 r. 2016/399 w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen)
• Raport z badań: monitoring przejść granicznych Unii Europejskiej (2008), Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa
• Rozporządzenie Rady ustanawiające wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez granice (2004), Komisja Wspólnot Europejskich, Bruksela
• Ustawa o ochronie granicy państwowej z dnia 12 października 1990 r. (1990), Dz.U. nr 78 poz. 461
• Różowicz J., Jakowlewa I. (2013)., Analiza wpływu wydajności infrastruktury przejść granicznych na efektywność obsługi transportowej na przykładzie zewnętrznej granicy Unii Europejskiej, "Autobusy- Technika, Eksploatacja, Systemy transportowe", nr 3, s. 315

Autor: Magdalena Kwinta

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.