Utrzymanie ruchu

Obszar utrzymania ruchu to bardzo wrażliwy i ważny obszar każdego, choćby najmniejszego, przedsiębiorstwa produkcyjnego. Dawniej służby utrzymania ruchu postrzegane były głównie jako komórki likwidujące awarie maszyn i urządzeń.

Utrzymanie ruchu to jeden z najważniejszych działów w firmach produkcyjnych. Dzieje się tak dlatego, że zepsucie maszyn powoduje duże straty poprzez przestój, konieczność wymiany części lub nawet zmodyfikowania procesu produkcyjnego, który by uwzględniał pominięcie danej maszyny lub urządzenia na dłuższy okres. Każdy z tych elementów jest kosztochłonny - element zamienny, który uległ uszkodzeniu, może być w magazynie części zamiennych - i to jest jedna z lepszych wersji wydarzeń. Niestety gorzej, jeśli na magazynie nie ma danej części i trzeba ją zamówić, a jeszcze gorzej, jeśli dostawa zajmuje kilka tygodni (np. gdy część zamienną trzeba sprowadzić z daleka). Dzieje się tak bardzo często, ponieważ sprzęt używany w produkcji produkowany jest w Europie, ale też w Azji czy w Ameryce Południowej i Północnej (Hyla A. 2018, s. 61)

TL;DR

Artykuł omawia ważność utrzymania ruchu w firmach produkcyjnych i przedstawia różne systemy i narzędzia wspierające ten dział. Opisuje korzyści wynikające z wykorzystania systemu CMMS oraz procedury RCM. Przedstawia również zastosowanie kamer termowizyjnych w utrzymaniu ruchu. Omawia również koszty związane z utrzymaniem ruchu i potrzebę ich redukcji w obliczu konkurencji.

Systemy wspierające dział utrzymania ruchu

Systemy informatyczne, które wspierają utrzymanie ruchu i produkcję możemy podzielić na trzy grupy: systemy odpowiedzialne za monitoring efektywności maszyn i zarządzanie produkcją, systemy odpowiedzialne za wizualizację i monitoring procesów a także systemy odpowiedzialne za zarządzanie informacją o stanie parku maszynowego. Systemy CMMS (ang. Computerized Maintenance Managment System) gwarantują służbom utrzymania ruchu dostęp do wszystkich informacji na temat obecnego stanu parku maszynowego, a także umożliwiają prosty dostęp do raportów o aktualnych usterkach i planowanych remontach maszyn, pozwalają także na zarządzanie zespołem pracowników.

Do podstawowych korzyści, wynikających z korzystania z systemu CMMS w dziale utrzymania ruchu, należy możliwość zapanowania nad magazynem części zamiennych oraz narzędzi, poprzez możliwości modelowania struktur instalacji w systemie a także możliwość zapanowania nad parkiem maszynowym. Właściwie wdrożony nowoczesny system CMMS przynosi korzyści zarówno dla działu UR jak i działu produkcji oraz całego przedsiębiorstwa.

Kolejnym systemem wykorzystywanym w dziale Utrzymania Ruchu jest procedura RCM, która polega na ustalaniu niezbędnych działań utrzymania w sprawności eksploatacyjnej maszyny lub urządzenia z uwzględnieniem warunków użytkowania. Podstawowe w tej koncepcji jest pojęcie uszkodzenia, czyli inaczej awarii. Wyróżnia się awarię funkcjonalną, która powoduje niemożność całego uszkodzenia bądź jej zespołu oraz awarię potencjalną, czyli fizycznie dające się poznać oznaki, że wystąpiła awaria funkcjonalna. RCM jest wykorzystywane do utworzenia systemu utrzymania ruchu od początku. Harmonogram prac jest o wiele mniejszy niż ten wykorzystywany przy metodach tradycyjnych. Mniejsza ilość pracy rutynowej oznacza, że inne zadania można wykonać lepiej. Duże znaczenie, podczas wykorzystywania RCM, przypisuje się pracy zespołowej. (Legutko S. 2009, s. 11)

Kamery termowizyjne dla działów UR

Kamery termowizyjne uznaje się za jedno z głównych narzędzi służb utrzymania ruchu. Stosowane są między innymi w diagnostyce urządzeń, maszyn i procesów przemysłowych. Jedną z zalet stosowania tej technologii jest możliwość szybkiego i bezkontaktowego zobrazowania pola rozkładu temperatur na obszarze badanego obiektu a także pomiaru wysokości temperatury w dowolnym punkcie, który znajduje się w polu widzenia kamery. Wybór kamery dla działu utrzymania ruchu zależy od potrzeb i prawdopodobnych zastosowań urządzenia. W tym celu, w pierwszej kolejności należy zidentyfikować obiekty poddawane obserwacjom a także zakresy temperatur, które występują bądź mogą wystąpić w obiekcie (Fidali M. 2017, s. 17)

Koszty wynikające z utrzymania ruchu

Aby utrzymać ruch i eksploatację maszyn stosowane są oleje, smary, rozpuszczalniki, części zamienne, czyściwa itp. Kolejnymi kosztami są koszty energii i paliwa, które obejmują zużycie energii cieplnej, parowej, elektrycznej, sprężonego powietrza, a także różnego typu paliwa płynne i gazowe. Koszty energii wykorzystywanej na terenie całego wydziału związane są głównie w związku z jego ogrzaniem oraz oświetleniem. Następnie koszty wynagrodzeń pośrednich (wynagrodzenia pracowników bezpośrednio produkcyjnych, wykonujących np. prace porządkowe, wynagrodzenia pracowników pomocniczych, którzy zajmują się utrzymaniem wydziałów w czystości, konserwacją, ochroną itp., wynagrodzenia personelu kierowniczego np. kierownicy zmiany, brygadziści.) (Nowak E. 2010, s. 84)

Rosnący udział bezpośrednich kosztów utrzymania w kosztach zmiennych przedsiębiorstwa, a także sytuacja konkurencyjna, w której są obecnie przedsiębiorstwa, zmuszają do ciągłego poszukiwania wariantów i sposobów ich zmniejszenia. Wiele badań pokazuje, że wzrasta nie tylko znaczenie utrzymania urządzeń, ale także (absolutnie i relatywnie) koszty utrzymania tej sprawności.

Utrzymanie ruchu — artykuły polecane

Przepustowość — Linia produkcyjna — Automatyka przemysłowa — Total Productive Maintenance — Inteligentny dom — Komputerowo zintegrowane wytwarzanie — System APS — Drukarka 3D — Wąskie gardło

Bibliografia

• Fidali M. (2017), Kamery termowizyjne dla działów utrzymania ruchu, Utrzymanie Ruchu, nr 4
• Grudziński J. (2012), Koncepcja E-MAINTENANCE w systemie utrzymania ruchu maszyn i pojazdów rolniczych, Inżynieria Rolnicza, nr 4
• Hyla A. (2018), 10 powodów, dla których warto automatyzować produkcję, Utrzymanie Ruchu, nr 1
• Legutko S. (2009), Trendy rozwoju utrzymania ruchu urządzeń i maszyn, Eksploatacja i niezawodność, 8-16
• Mączyński W. (2012), System zarządzania służbami utrzymania ruchu, Woma Solution
• Nowak E. (2010), Budżetowanie w przedsiębiorstwie, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Kinga Weiss