Styl demokratyczny

Styl demokratyczny (współuczestniczący) - sposób kierowania zespołem, który zakłada współudział podwładnych w podejmowaniu decyzji. Zgodnie z koncepcją sytuacyjnego przywództwa Blancharda: "Każdy styl kierowniczy powinien być dopasowany do poziomu wiedzy, kompetencji i dojrzałości pracowników". W większości młodych firm, które nie mają jeszcze doświadczenia w kierowaniu, menadżerowie wybierają autorytarny styl kierowania, który z czasem powoli zamienia się w styl demokratyczny. Jest to związane z kształtowaniem się struktury firmy oraz powiększaniem kompetencji wśród pracowników i kierownictwa. Styl demokratyczny sprawdza się w przedsiębiorstwach, w których nie ma potrzeby posiadania wybitnego kierownika. Zamiast tego potrzebny jest dobry moderator - kierownik. Po pewnym czasie, kiedy pracownicy staną się bardzo samodzielni i zdobędą wyższe kompetencje, kierownik demokrata może skupić się na doradztwie i coachingu, zamiast poświęcać czas na kierowanie.

Do elementów stylu kierowania należą m.in.: udział w procesie podejmowania decyzji, bezpośredni kontakt przełożonego z podwładnym, stopień koncentracji kierownika na osiąganie celów.

J.A.C. Brown jako pierwszy wyróżnił style: autokratyczny, demokratyczny i uchylający się od ingerencji. Jego zdaniem kierowników dzielimy na: autokratów, demokratów i nieingerujących.

TL;DR

Styl demokratycznego kierowania polega na współudziale pracowników w podejmowaniu decyzji. Jest odpowiedni dla firm, w których nie ma potrzeby posiadania wybitnego kierownika. Kierownik demokrata deleguje swoje uprawnienia, angażuje się w prace zespołu i zachęca do samodzielności. Ten styl sprzyja wysokiej jakości pracy, ale może prowadzić do przedłużającego się czasu na podejmowanie decyzji i chaosu w przypadku różnych zdaniach członków zespołu. Styl kierowania powinien być dopasowany do cech menedżera, zespołu i rodzaju wykonywanej pracy. Niezależnie od stylu, menadżerowie powinni ustalać cele, motywować pracowników i kontrolować działania.

Założenia

Kierownik (lider/menadżer) określa cele działania dla swoich podopiecznych i pełni funkcję doradczą. Pracownicy są kreatywni, samodzielni i twórczy w wykonywaniu zadań. Biorą czynny udział w podejmowaniu decyzji. Ten styl jest odpowiedni dla pracowników, którzy są wysoko wykwalifikowani, potrzebują niezależności w pracy i mogą pozwolić sobie na swobodne wyrażanie opinii.

Zadania kierownika demokraty

1. Rolą kierownika - demokraty jest:

• czynny udział w pracach zespołu (grupy)
• delegowanie swoich uprawnień podwładnym
• przedstawienie celów jakie grupa ma osiągnąć oraz zapoznanie zespołu z możliwymi środkami do realizacji zadania
• proponowanie własnych przemyśleń, przy czym ostatecznie liczy się wybór całej grupy
• pozostawianie podziału pracy pracownikom
• wprowadzenie zasady: każdy ma prawo do wyrażania swojej opinii
• zachęcanie do samodzielności
• zapewnienie dwukierunkowej komunikacji (kierownik - podwładny)
• zachęcanie do częstych merytorycznych dyskusji
• częstsze nagradzanie, niż karanie członków zespołu
• prowadzenie systemu motywacyjnego dla członków zespołu
• utrzymywanie pozytywnej atmosfery
• dążenie do efektywnego wykonania zadań

Zalety i wady

Demokratyczny styl kierowania sprzyja wysokiej jakości pracy. Pracownicy są zmotywowani do pracy. Relacje pracowników z przełożonym są bardzo życzliwe. Zadowolenie pracowników jest dużo wyższe niż w stylu autokratycznym. Wadą w tym stylu kierowania jest przedłużający się czas na podejmowanie decyzji, ponadto istnieje możliwość powstania chaosu, przy odmiennych zdaniach członków zespołu.

Styl demokratyczny, a charakter kierownika

Sposób kierowania jest ściśle powiązany z cechami menedżera: cechy osobowości (m.in. ambicja, inicjatywa, wiarygodność, pewność siebie, oryginalność), wykształcenie, umiejętności organizacyjne, cechy kierownicze (m.in. myślenie strategiczne, asertywność, rzetelność) Style kierowania powinny być dobierane zarówno do: zespołu, kierownika, jak i do rodzaju wykonywanej pracy. Demokrata poza tym, że powinien darzyć zaufaniem członków swojego zespołu powinien mieć również nawyk (przyzwyczajenie) do informowania całego zespołu o zachodzących zmianach.

Na różnych szczeblach odpowiedzialności umiejętności kierownicze różnią się od siebie. Wyróżniamy następujące rodzaje umiejętności: umiejętności techniczne, umiejętności społeczne, umiejętności koncepcyjne.

Funkcje menadżera, a style kierowania

Niezależnie od przyjętego stylu kierowania, menadżerowie powinni ustalać priorytety i główne cele dla firmy, realizować wizję, zarządzać zasobami w konkretnie określonych działaniach, motywować pracowników, monitorować i kontrolować działania oraz postępy w realizowanych zadaniach.

Styl demokratyczny — artykuły polecane

Praca zespołowa — Style kierowania wg Lewina, Lippitta i White — Zespół — Metody integracji pracowników — Rodzaje zespołów — Struktura projektowa — Styl dyrektywny — Motywacja pracowników w zespole projektowym — Kierowanie

Bibliografia

• Mieszajkina E. (2016), Ocena stylów kierowania w małych firmach Lubelszczyzny, Organizacja i Zarządzania, nr 4 (36)
• Mikuła B. (red.) (2015), Współczesne tendencje w zachowaniach organizacyjnych, Katedra Zachowań Organizacyjnych, Kraków
• Mintzberg H. (2012), Zarządzanie, Wolters Kluwer, Warszawa
• Rozkwitalska M. (2013), Przewodnik praktycznego zarządzania, Difin, Warszawa
• Rybowska A. (2016), Współczesny menedżer w opinii pracowników organizacji, Marketing i Zarządzanie nr 3 (44)

Autor: Mateusz Król