Fundusz pracy

Fundusz pracy jest państwowym funduszem celowym w dyspozycji ministra właściwego do spraw pracy. Fundusz Pracy funkcjonuje na podstawie Ustawy z 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu (Dz. U. z 1991 nr 106 poz 457) oraz z późniejszymi zmianami prawnymi. Dzięki opłacaniu składki na Fundusz Pracy uzyskuje się prawo do świadczeń w razie utraty pracy.

TL;DR

Fundusz Pracy jest państwowym funduszem celowym, który służy finansowaniu świadczeń dla osób bezrobotnych. Dochody Funduszu pochodzą m.in. z obowiązkowej składki, dotacji budżetowych i oprocentowania środków bankowych. Fundusz finansuje zasiłki dla bezrobotnych, prace interwencyjne, pożyczki dla bezrobotnych i przedsiębiorstw, koszty przekwalifikowania bezrobotnych oraz zasiłki przedemerytalne. Cel Funduszu to zabezpieczenie robotników na wypadek bezrobocia i wspieranie robót publicznych. Składki na Fundusz są obowiązkowe dla pracodawców, którzy płacą je za swoich pracowników. Istnieją zwolnienia z opłat składek dla niektórych grup pracowników.

Źródła dochodów Funduszu Pracy

Podstawowe dochody Funduszu Pracy pochodzą z:

1. obowiązkowej składki, której wysokość ustalana jest corocznie w ustawie budżetowej, celowej dotacji budżetu państwa na wypłatę zasiłków przedemerytalnych i świadczeń przedemerytalnych,
2. uzupełniającej dotacji budżetu na sfinansowanie innych obowiązków świadczeń i wydatków,
3. oprocentowania środków na rachunkach bankowych.

W ustawie wylicza się w ponad trzydziestu punktach koszty i świadczenia finansowe z Funduszu Pracy bezpośrednio lub za pośrednictwem samorządu i urzędów pracy. Fundusz pracy ma możliwość udzielania pożyczek, jego bieżące środki są zasilane spłatami tych pożyczek. Składki na FP są obowiązkowe. Obowiązek ten ciąży na płatniku składek, który finansuje je w całości z własnych środków.

Cele finansowane przez Fundusz Pracy

Środki Funduszu Pracy są przeznaczane na finansowanie aktywizacji osób bezrobotnych i ich powrotu na rynek pracy. Głównie ze środków Funduszu Pracy finansuje się:

1. zasiłki dla bezrobotnych,
2. wydatki na aktywne przeciwdziałanie bezrobociu poprzez:

• finansowanie prac interwencyjnych,
• finansowanie robót publicznych,
• udzielanie pożyczek bezrobotnym, którzy planują rozpocząć działalność gospodarczą,
• udzielanie pożyczek przedsiębiorstwom, które tworzą nowe miejsca pracy,
• pokrywanie kosztów przyuczania lub przekwalifikowania bezrobotnych,
• refundowanie zakładom pracy kosztów zatrudnienia absolwentów,

1. przygotowanie zawodowe młodzieży - młodocianych oraz uczniów szkół zawodowych,
2. wydatki na zasiłki przedemerytalne i świadczenia przedemerytalne.

Zakres działań Fundusz Pracy

Celem Funduszu Pracy jest zabezpieczenie robotników na wypadek bezrobocia. Ważną jego funkcją jest również wspomaganie robót publicznych uzasadnionych gospodarczo bądź o znaczeniu publicznym. Do innych jego działań należą:

• pomoc w tworzeniu zakładów pracy dla bezrobotnych,
• poradnictwo oraz przysposobienie zawodowe bezrobotnych,
• publiczne pośrednictwo pracy,
• pomoc w zatrudnieniu młodzieży w ramach zasad społeczno-wychowawczych,
• doraźna pomoc dla osób, które nie dostają zasiłku z tytułu zabezpieczenia w sytuacji wystąpienia bezrobocia, prowadzona przez organizacje społeczne bezpośrednio jak i pośrednio

Składki na Fundusz Pracy

Stanowią one koszt uzyskania przychodów (dotyczy też to składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych). Inaczej jest ze składkami na Fundusz Pracy od wypłaconej nagrody z wypracowanego zysku spółki. Według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie stanową one kosztu podatkowego.

Wysokość składki na Fundusz Pracy określa ustawa budżetowa, która od 1 stycznia 1999r. wynosi 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. 1999 nr 17 Poz. 154). Poboru składek dokonuje ZUS raz na miesiąc. Dokonywane jest to razem ze składkami emerytalnymi jak i na ubezpieczenie zdrowotne. Od 1 marca 1996 roku pobór składek dokonywane jest odpłatnie. Na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpływa 0,5% przypisu składek na Fundusz Pracy. W przypadku nie uiszczenia opłaty składek w danym terminie, ZUS ma prawo doliczyć sobie odsetki za zwłokę. Mogą one wynosić nawet do 100% należnej kwoty, gdy składka niezostanie odprowadzona, bądź gdy jej wysokość zostanie zaniżona.

Obowiązek płacenia składek dotyczy pracodawców. Uiszczają je oni za:

1. osoby, które są w stosunku służbowym bądź też pracy,
2. osoby, które zostały przyjęte do pracy na podstawie umowy o pracę nakładczą,
3. osoby pracujące podczas aresztu tymczasowego lub odbywania kary pozbawienia wolności,
4. osoby, które podczas urlopu górniczego otrzymują świadczenia socjalne (Dz.U. 2004 Nr 99 poz. 1001)

Zwolnienia z opłat składek dotyczy pracodawców, u których pracownik:

1. ma przynajmniej 55 lat - dotyczy kobiet/60 lat - dotyczy mężczyzn,
2. osiągnął przynajmniej 50 lat oraz przez trzydzieści dni przed znalezieniem pracy był on w ewidencji bezrobotnych - w czasie 1 roku od zatrudnienia,
3. wraca z urlopu macierzyńskiego, wychowawczego bądź dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Dotyczy to okresu trzech lat od ponownego rozpoczęcia pracy.

Fundusz pracy — artykuły polecane

Ubezpieczenie zdrowotne — Pracownicze plany kapitałowe — Fundusz ubezpieczeń społecznych — Premia świąteczna — Zasiłek celowy — Emerytura — Rozliczenia z tytułu ubezpieczeń społecznych — Zasiłek — Płatnik ZUS

Bibliografia

• Małecki P., Mazurkiewicz M., (2014), CIT. Komentarz: Podatki i rachunkowość, Wolters Kluwer, Warszawa
• Strona internetowa: Fundusz Pracy
• Suchecka J. (2011), Finansowanie ochrony zdrowia: Wybrane zagadnienia, Wolters Kluwer, Warszawa
• Ustawa budżetowa na rok 1999 z dnia 17 lutego 1999 r. Dz.U. 1999 nr 17 poz. 154
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001
• Wolański R. (2013), Wpływ otoczenia finansowego na konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Joanna Dziwik, Kinga Łaskawska

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.