Urząd gminy

Urząd gminy to jednostka organizacyjna gmin, której przedmiotem działalności jest świadczenie pomocy wójtowi, w zakresie realizacji uchwał rady gminy, określonych przepisami prawa państwowego. Organizację i zasady funkcjonowania urzędu gminy, określa regulamin organizacyjny, nadany przez wójta w drodze zarządzenia. Kierownik urzędu wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Wymienia i charakteryzuje je ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r.

Urząd gminy ma praworządnie służyć społeczności zamieszkującej dany teren. Powinien on także racjonalnie zarządzać mieniem publicznym. W jego skład wchodzą m.in. działy: organizacyjny, oświaty i kultury, ochrony środowiska, finansowy, służb bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i promocji.

Dodatkowo pracują przy nim takie komórki organizacyjne jak: Urząd Stanu Cywilnego i Straż Miejska. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Organami gminy są rada gminy oraz wójt (burmistrz, prezydent miasta) Ich działalność jest jawna. obywatele mają prawo do uzyskiwania informacji a także dostępu do dokumentów, dotyczących wykonywania zadań publicznych.

TL;DR

Urząd gminy to jednostka organizacyjna gminy, która świadczy pomoc wójtowi w realizacji uchwał rady gminy. Składa się z różnych działów i komórek organizacyjnych. Organami gminy są rada gminy i wójt. Gmina ma określone funkcje, takie jak zarządzanie drogami, zaopatrzeniem w energię, ochrona zdrowia itp. Zarządzanie gminą polega na planowaniu, organizowaniu, decydowaniu, motywowaniu i kontrolowaniu, a sprawność zależy od struktury organizacyjnej i kadrowej urzędu gminy.

Struktura urzędu gminy

Rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym, jej kadencja trwa 4 lata Uchwalanie statutu gminy należą do wyłącznej właściwości rady (art. 18 ust. 2 pkt 1 ustawy). Rada gminy organ demokratycznie wybrany, który dla gminy spełnia rolę "ustawodawcy". Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały.

Radni w tajnym głosowaniu wybierają przewodniczącego i wiceprzewodniczących. Rada gminy obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego, nie rzadziej niż raz na kwartał. Wójt pełni funkcję organu wykonawczego w gminach wiejskich, burmistrz - w gminie w których siedziba władz znajduje się w mieście a prezydent - w miastach powyżej 1000 tys. Mieszkańców. Kadencja wójta (burmistrza, prezydenta miasta) rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) kieruje bieżącymi sprawami gminy reprezentuje ja na zewnątrz. Korzysta z pomocy urzędu gminy, który jest wyspecjalizowanym aparatem administracyjnymi i odgrywa szczególną rolę w systemie decyzyjnym. Decyzje podejmowane przez urząd gminy są wydawane jedynie w imieniu i z upoważnienia wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

W strukturze organów gminy, ważne miejsce zajmują sekretarz i skarbnik gminy. Sekretarz odgrywa ważną rolę w działalności samorządu, a skarbnik w polityce finansowej gminy. Organizacja i zasady funkcjonowania urzędu gminy są określone w regulaminie organizacyjnym, ustanowionym przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w drodze zarządzenia.

Wydziały wchodzące najczęściej w skład urzędu gminy

• Wydział kultury,
• Wydział działalności gospodarczej
• Wydział oświaty
• Wydział geodezji i kartografii
• Wydział gospodarki lokalowej
• Wydział gospodarki komunalnej
• Wydział komunikacji
• Wydział zarządzania kryzysowego
• Wydział rolnictwa
• Wydział finansów
• Wydział urbanistyki i architektury
• Wydział spraw obywatelskich
• Urząd Stanu Cywilnego

Gmina ma określone ustawowo funkcje. Zawiera je ustawa o samorządzie terytorialnym z dnia 8 marca 1990 roku, która stanowi

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność (art. 2.1.), szczegółowo funkcje gminy sprecyzowane zostały w art. 7 wyżej wymienionej ustawy

1. gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
2. zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną,
3. lokalnego transportu zbiorowego,
4. ochrony zdrowia,
5. pomocy społecznej,
6. komunalnego budownictwa mieszkaniowego,
7. oświaty,
8. kultury,
9. kultury fizycznej,
10. targowisk i hal targowych,
11. zieleni komunalnej,
12. cmentarzy komunalnych,
13. porządku publicznego i ochrony przeciwpożarowej,
14. utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej,
15. zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej.

Istota systemu zarządzania gminą

Precyzując istotę systemu zarządzania gminą należy podkreślić, iż charakteryzuje się on następującymi własnościami:

• spełnia funkcje planowania, organizowania, decydowania, motywowania i kontrolowania,
• stanowi organ kompleksowy, składający się ze stanowisk kierowniczych oraz funkcjonalnych, zgrupowanych w zespołach pracowniczych; tworzą one komórki, bądź większe jednostki organizacyjne, a także stanowiska doradcze, ma określony zakres uprawnień decyzyjnych ze względu na podporządkowane mu obiekty zarządzania; uprawnienia te związane są ze swobodą podejmowania decyzji.

Przez obiekt zarządzania) będzie się rozumieć każdą jednostkę organizacyjną dysponującą odpowiednim, ściśle określonym zakresem uprawnień decyzyjnych.

Rodzaje obiektów zarządzania

• placówki ochrony zdrowia i opieki społecznej
• przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej
• placówki oświatowe
• ośrodki kultury, itp.

Sprawność działania organów gminy i administracji komunalnej, a tym samym zarządzania, zależy od struktury organizacyjnej i potencjału kadrowego urzędu gminy. Urząd powinien być dostosowany do skali specyfiki zadań publicznych oraz zasobów społeczno - gospodarczych gminy. Mieszkaniec będący jednocześnie podatnikiem, oczekuje fachowej obsługi, rzetelnej i wszechstronnej informacji oraz przyjaznego personelu.

Urząd gminy — artykuły polecane

Starostwo powiatowe — Administracja publiczna — Organy administracji publicznej — Administracja niezespolona — Urząd cudzoziemców — Administracja rządowa — Administracja — Zadania publiczne gminy — Administracja samorządowa

Bibliografia

• Harańczyk A. (2010), Samorząd terytorialny Organizacja i gospodarka. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie Kraków
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Dz.U. 1990 nr 16 poz. 95

Autor: Małgorzata Cież, Alina Syrek

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.