Świadczenia rodzinne

Świadczenia rodzinne to wsparcie finansowe dla rodzin z dziećmi. Przepisy dotyczące świadczeń rodzinnych reguluje ustawa o świadczeniach rodzinnych - Dz. U. 2003 Nr 228 poz.2255.

TL;DR

Świadczenia rodzinne to wsparcie finansowe dla rodzin z dziećmi. Przepisy regulujące te świadczenia znajdują się w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Świadczenia rodzinne obejmują zasiłek rodzinny, jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka, świadczenie opiekuńcze, zasiłek dla opiekuna oraz świadczenie rodzicielskie. Wysokość świadczeń zależy od określonych kryteriów. Pomimo wzrostu wydatków na świadczenia rodzinne, ich skuteczność w poprawie sytuacji demograficznej jest niska. Wnioski o przyznanie świadczeń należy składać w gminie, w której mieszkamy.

Rola świadczeń rodzinnych

Duża część rodzin boryka się z problemami, przez co ograniczają swoje potrzeby. Próby pomocy ze strony państwa niejednokrotnie nie wystarczają aby zrealizować te potrzeby. Dla rodzin niezamożnych powinny być zastosowane różne formy pomocy, bo te problemy są interdyscyplinarne. Ważne jest aby każda rodzina funkcjonowała prawidłowo, czyli miała odpowiednie warunki bytowe, które zaspokoją najprostsze potrzeby, warunki mieszkaniowe, możliwość edukacji czy opiekę zdrowotną. Dlatego tak ważne jest wspieranie finansowe rodzin niezamożnych, które realizowane jest poprzez szeroko pojęte świadczenia rodzinne (M. Gagecka, K. Głąbicka 2009, s. 295)

Świadczeniami rodzinnymi są:

• - zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
• - jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
• - świadczenie opiekuńcze tj.: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy,
• - zasiłek dla opiekuna
• - świadczenie rodzicielskie

Świadczenia rodzinne znajdują się w dziale ochrony socjalnej jako jeden z instrumentów polityki pieniężnej bezpośredniej. Jest to instrument, który wspiera rodziny, które muszą utrzymać dzieci. Ich skuteczność niestety jest bardzo niska i nie przekłada się na sytuację demograficzną w kraju, pomimo ciągłego wzrostu wydatków na ten cel (A. Durasiewicz 2012, s. 39)

Warunki i kwoty otrzymania świadczeń rodzinnych

Wysokość świadczeń rodzinnych jest taka sama dla wszystkich osób, które spełniają określone kryteria.

Nazwa świadczenia	Warunki otrzymania świadczenia	Kwoty otrzymanego świadczenia
Zasiłek rodzinny.	Dochód na osobę w rodzinie jest mniejszy lub równy 504 zł, lub w przypadku rodziny z dzieckiem posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności 583 zł. (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 5.)	- Do ukończenia przez dziecko 5. roku życia - 44 zł. - Dla dzieci powyżej 5. roku życia do momentu ukończenia 18. roku zycia - 56zł. - Dla dzieci powyżej 18. roku życia do momentu skończenia 24. roku życia (w przypadku dzieci uczących się) - 65zł. (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 6.)||
Dodatki do zasiłku rodzinnego: -z tytułu urodzenia dziecka, -z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, -z tytułu samotnego wychowywania dziecka, -z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, -z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, -z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, -z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 8.) || -Jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną od co najmniej 10 tygodnia ciąży do porodu (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 9.)|| -Opieka jest sprawowana maksymalnie: - 24 miesiące nad 1 dzieckiem, - 36 miesięcy jeżeli podczas porodu urodziło się więcej niż jedno dziecko, - 72 miesiące jeżeli urodzone dziecko posiada orzeczenie o niepełnosprawności (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 10.) -Osobie samotnie wychowującej dziecko, jeżeli drugi z rodziców nie płaci alimentów (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 11a.) -Jeżeli w rodzinie wychowywanych jest co najmniej 3 dzieci (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 12a.) -Na dzieci do ukończenia 24. roku życia jeżeli posiadają orzeczenie o niepełnosprawności (Ustawa o świadczeniach rodzinnych art. 13.) -Na dzieci rozpoczynające rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 14.) - - Dla dzieci niepełnosprawnych, które mieszkają w miejscowości, w której mieści się siedziba szkoły. - Dla dzieci, które dojeżdżają z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której mieści się siedziba szkoły (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 15.)	-Jednorazowo 1000zł. (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 10.) -Miesięcznie 400zł. (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 11a.) -50zł miesięcznie na dziecko (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 12a.) - -Na dziecko do ukończenia 5 roku życia - 50,00 zł. -Na dziecko od 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia - 70,00 zł. -Jednorazowo 100 zł. (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 13.) - - 80 zł miesięcznie przez 10 miesięcy (od września do czerwca następnego roku). (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 14.) - 40zł miesięcznie przez 10 miesięcy (od września do czerwca następnego roku). (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 15.)
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka.	Jeżeli urodzi się żywe dziecko i dochód w rodzinie na osobę jest mniejszy lub równy 1922 zł. (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 15b.)	1000zł. (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 15b.)
Świadczenie opiekuńcze. - zasiłek pielęgnacyjny - świadczenie pielęgnacyjne - specjalny zasiłek opiekuńczy	-Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje: - dziecku niepełnosprawnemu - niepełnosprawnej osobie legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności powyżej 16. roku życia - osobie powyżej 75. roku życia (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 16.) - Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie (matka lub ojciec, opiekun faktyczny, rodzinie zastępczej), która nie podejmuje pracy aby zając się chorym dzieckiem (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17.) - Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobie (małżonek lub osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny), która zajmuje się osobą chorą i zrezygnowała z pracy zarobkowej. Oraz, kiedy łączny dochód rodziny nie przekracza 764 zł netto na osobę. (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 16b.)	- 144 zł miesięcznie. - 1200 zł miesięcznie. - 520 zł miesięcznie.
Zasiłek dla opiekuna.	Przysługuje osobie, której prawo do świadczenia pielęgnacyjnego wygasło.	520 zł miesięcznie.
Świadczenie rodzicielskie.	Przysługuje: - matce lub ojcu dziecka - opiekunowi faktycznemu, rodzinie zastępczej, osobie przysposabiającej dziecko, gdy obejmuje się opiekę nad dzieckiem poniżej 7. roku życia, lub dzieckiem poniżej 10. roku życia, któremu odroczono obowiązek szkolny (Ustawa o świadczeniach rodzinnych , art. 17c.)	1000zł miesięcznie przez okres: - 52 tygodni, gdy urodzi się jedno dziecko żywe, lub obejmie się opieką jedno dziecko, - 65 tygodni, gdy urodzi się dwoje dzieci żywych, lub obejmie się opieką dwoje dzieci,) - 67 tygodni, gdy urodzi się troje dzieci żywych, lub obejmie się opieką troje dzieci,( - 69 tygodni, gdy urodzi się czworo dzieci żywych, lub obejmie się opieką czworo dzieci, - 72 tygodni, gdy urodzi się pięcioro dzieci żywych, lub obejmie się opieką pięcioro dzieci, (Ustawa o świadczeniach rodzinnych, art. 17c.)

Prawo do świadczeń rodzinnych nie wywiera wymogu wcześniejszego posiadania stażu zatrudnienia lub ubezpieczenia. Świadczenia rodzinne przysługują bowiem nawet osobom, których członkowie rodziny przebywają za granicami państwa. Oznacza to, że jeżeli osoba pobierająca świadczenie mieszka i pracuje w Polsce to świadczenia te przysługują nie zależnie czy rodzina pobierającego świadczenie mieszka w Polsce czy np. w Niemczech (G.Uścińska 2007 s. 46/47)

Gdzie należy składać wnioski o przyznanie świadczenia

Wniosek o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych i zasiłku dla opiekunów można złożyć w gminie, w której mieszkamy. W budynku urzędu gminy albo w ośrodku pomocy społecznej. Wnioski można składać osobiście, listownie albo za pomocą internetu.

Świadczenia rodzinne — artykuły polecane

Dodatki do wynagrodzeń — Zasiłek rodzinny — Ubezpieczenie rentowe — Zasiłek pielęgnacyjny — Świadczenie socjalne — Ubezpieczenie emerytalne — Świadczenie pielęgnacyjne — Ubezpieczenie zdrowotne — Zasiłek wychowawczy

Bibliografia

• Durasiewicz A. (2012), Efektywność polskiej polityki rodzinnej na tle niektórych krajów UE, Polskie Towarzystwo Polityki Społecznej, Radom
• Gagacka M., Głębicka K. (2009), Współczesne wyzwania dla lokalnej polityki pieniężnej, Polskie Towarzystwo Polityki Społecznej, Radom
• Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych Dz.U. 2003 nr 228 poz.2255
• Uścińska G. (2007), Koordynacja świadczeń rodzinnych w regulacjach wspólnotowych, Polityka Społeczna, nr 8

Autor: Wioleta Oleśniewicz

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.