Analiza finansowa

TL;DR

Analiza finansowa to proces oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa i podejmowania decyzji gospodarczych. Składa się z wstępnej analizy sprawozdań finansowych, wskaźnikowej analizy, rodzajów analizy (wstępna, bieżąca, następcza), metod analizy (ogólne, szczegółowe) i instrumentów analizy (wskaźniki). Kluczowe informacje do analizy finansowej są zawarte w sprawozdaniach finansowych przedsiębiorstwa.

Charakterystyka

Analiza finansowa to część analizy ekonomicznej (analizy działalności przedsiębiorstwa) polegająca na rozpatrywaniu zjawisk i procesów finansowych, które pokazują efektywność działania przedsiębiorstwa. Jej celem jest dostarczenie informacji niezbędnych podczas oceny sytuacji jednostki gospodarczej oraz podejmowania decyzji gospodarczych. Analiza finansowa, jako odzwierciedlenie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, jest jednym z podstawowych narzędzi optymalizowania wyników. Informacje uzyskane na podstawie analizy powinny być wykorzystywane przez kierownictwo oraz władze przedsiębiorstwa do:

• podejmowania decyzji krótko i długoterminowych w zakresie finansów przedsiębiorstw,
• kontroli przebiegu procesów gospodarczych w porównaniu z przyjętymi założeniami,
• rozeznania się, jak oceniana jest przez wierzycieli i kontrahentów sytuacja majątkowa i finansowa firmy (W. Bień 2008, s. 81).

Podstawowe etapy analizy finansowej

• wstępna analiza sprawozdań finansowych - dostarcza informacji dotyczących architektury finansowej przedsiębiorstwa

• analiza pionowa (struktury),
• analiza pozioma (dynamiki),
• analiza relacji między źródłami finansowania - dwie reguły:

1. złota reguła finansowania - nie należy zadłużać przedsiębiorstwa powyżej wartości kapitałów własnych,
2. złota reguła bilansowa - aktywa trwałe powinny być sfinansowane kapitałem własnym

• wskaźnikowa analiza sprawozdań finansowych - jest poszerzeniem analizy wstępnej. Umożliwia różnorodne analizy porównawcze, analizy trendów badanych zjawisk a dzięki licznym wskaźnikom możliwa jest kompleksowa analiza sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

Wskaźniki są podzielone według czerech obszarów analizy finansowej:

1. rentowność,
2. płynność,
3. obrotowość,
4. zadłużenie.(J. Gad 2015)

Rodzaje analizy finansowej

Ze względu na czas przeprowadzania analizy wyróżnia się następujące rodzaje analizy finansowej:

• analiza wstępna - analiza ex ante, która poprzedza sporządzenie planu działania. Ma ona na celu ocenę efektywności i zasadności prowadzonej działalności. Wykorzystywana jest podczas budowania planu działania, szczególnie w procesie budżetowania,
• analiza bieżąca (operatywna) - polega na systematycznej kontroli bieżących działań. Jej celem jest wykrywanie nieprawidłowości oraz odchyleń od założonych zadań oraz ich korygowanie,
• analiza następcza - analiza ex post. Jej celem jest ocena sytuacji i rezultatów działalności przedsiębiorstwa w przeszłości. Na jej podstawie określane są kierunki działania w przyszłości oraz służy ona jako podłoże do opracowywania planów na kolejne okresy.

Metody analizy finansowej

Ze względu na stopień szczegółowości badań analitycznych, wyróżnia się następujące metody analizy finansowej:

• metody ogólne, które opierają się na badaniu zjawisk i procesów finansowych o bardzo złożonym charakterze. Celem tej metody jest pokazanie wzajemnych współzależności oraz określenie kierunku badań. Wyróżnia się tutaj metodę indukcyjną i metodę dedukcyjną,
• metody szczegółowe, które polegają na poszerzaniu badań analitycznych procesów gospodarczych. Dzięki nim możliwa jest ocena stanu badanych zjawisk oraz znalezienie ich przyczyn. Wyróżnia się tutaj metodę porównań i metody badań przyczynowych.

Instrumenty analizy finansowej

Podstawowymi instrumentami analizy finansowej są wskaźniki. Mogą one pokazywać stan finansowy przedsiębiorstw na dany moment lub w pewnym okresie.

Najczęściej stosowanymi wskaźnikami są:

• wskaźniki zyskowności,
• wskaźniki wykorzystania majątku,
• wskaźniki wykorzystania kapitału,
• wskaźniki płynności,
• wskaźniki rynku kapitałowego,
• wskaźniki obrotowości,
• wskaźniki zadłużenia,
• wskaźnik bieżącej płynności finansowej,
• wskaźnik przyspieszonej płynności finansowej,
• wskaźnik środków pieniężnych.

Źródła informacji wykorzystywanych podczas analizy finansowej

Kluczowych informacji, niezbędnych do przeprowadzenia analizy finansowej przedsiębiorstwa, dostarcza jego sprawozdanie finansowe sporządzane na podstawie ewidencji księgowej i kalkulacji.

W szczególności dane te są zawarte w:

• bilansie,
• rachunku zysków i strat,
• rachunku przepływów pieniężnych,
• informacji dodatkowej.

Do pozostałych źródeł informacji należą również:

• zestawienia informacji dotyczących przykładowo inwestycji, materiałów, wartości niematerialnych i prawnych
• księgi i kartoteki inwentarzowe majątku przedsiębiorstwa,
• oświadczenia podatkowe (P. Kosowski 2010, s. 23).

Analiza finansowa — artykuły polecane

Analiza sytuacji finansowej — Analiza sytuacji ekonomicznej — Rachunek — Analiza ekonomiczna — Rachunkowość zarządcza — Wycena wartości firmy — System wczesnego ostrzegania E. Bleiera — Rachunkowość — Wskaźnik Altmana

Bibliografia

• Bień W. (2016), Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa
• Gad J. (2015), Analiza i ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, Uniwersytet Łódzki, Łódź
• Kosowski P. (2009), Analiza ekonomiczna, Studium Podyplomowe AGH, Zarządzanie w przemyśle naftowym i gazowniczym
• Krzywda D. (red.) (2005), Rewizja sprawozdań finansowych, Wydawnictwo SKwP, Warszawa
• Micherda B. (red.) (2011), Sprawozdania finansowe i ich analiza, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa
• Nowak E. (2008), Analiza sprawozdań finansowych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Agnieszka Miszczyszyn, Weronika Bielańska