Emile Belot

Emile Belot studiował na uczelni w Paryżu, gdzie uzyskał tytuł inżyniera. Po ukończeniu studiów pracował w administracji Zakładów Państwowych, później w SEITA. W dziedzinie przemysłu do jego dorobku można zaliczyć przede wszystkim wkład w przemysł tytoniowy - zaprojektowanie maszyn wykorzystywanych w tej gałęzi. Poza dziedziną przemysłu Belot interesował się teorią organizacji, geofizyką, kosmologią, działalnością naukową oraz społeczną.

Do jego najważniejszych osiągnięć należy: koncepcja ulepszenia struktury organizacyjnej w organizacji dla poprawy jej zdolności przemysłowych.

Problemy organizacji są tym, czym Belot zajmował się najszerzej. Najsłynniejszą jego pracą jest tutaj rozprawa pt. "Ogólne zasady systemowej organizacji urządzeń i przemysłu". Krytykował na tym polu Taylora i Le Chateliera mówiąc, że propagowana przez nich metoda eksperymentalna nie zawsze przynosi postęp pomimo że często przynosi korzyści. Metoda ta polega na podjęciu pewnego zabiegu, który pozwoliłby badaczowi na wykrycie pewnej zależności przyczynowej między dwoma zjawiskami, czyli ustalenie powiązań przyczynowo-skutkowych, które zachodzą w określonych układach stale i bez wyjątków.

Również w kwestii czasu procesu produkcyjnego neguje tezę, jakoby straty czasu podczas jego wykonywania były powodowane tylko przez jednostki. Uważa, że ich powodem w dużej mierze są czynności wykonywane przez zbiorowość.

Belot odnosi się też do dziedziny pomiaru pracy za pomocą chronometrażu, który polega na rejestrowaniu czasu trwania i tempa pracy wykonywanej w danych warunkach w celu określenia czasu niezbędnego do jej wykonania. Preferuje on tu jednak raczej chronometraż przedmiotowy niż podmiotowy Taylora. Przejawia się to w tym, że cały proces pracy dzieli na dwie części: wykonywaną przez człowieka oraz wykonywaną przez maszyny. Postuluje on oddzielenie pracy maszyn od ludzi, jako że mogą one ulżyć pracownikowi oraz wykonać ta samą pracę lepiej.

Formułuje też tezę o ciągłości przepływu materiałów mówiącą, że jest ona warunkiem pełnej wydajności procesu produkcyjnego. Każde opóźnienie tych przepływów powoduje spadek wydajności. Belot uważa ponadto, że podczas tego procesu w bardzo wielu miejscach dochodzi do ubytków materiałów. Stąd na efektywność ma wpływ też rozmieszczenie i rozmiar tych ubytków. Na tej podstawie opracował zasadę szybkości optymalnej oraz zasadę średniej wydajności maksymalnej. Zasada ta mówi, że wartość materiału zależy od czasu, jaki mija od momentu jego wydobycia aż do przekształcenia go w produkt finalny. W procesie produkcyjnym Belot skupia się głównie na materiałach i ich wartości dodanej.

Opracował wzór na efektywność ekonomiczną zakładu. Jest to stosunek iloczynu wagi surowców przetwarzanych w ciągu dnia i dziennego czasu pracy do kosztów przetwarzania. Dodatkowy wzór uwzględnia też szybkość poszczególnych przepływów. Pojawiające się tu różnice w szybkościach przepływów są wynikiem właśnie ich ubytków w trakcie trwania procesu produkcyjnego.

Wypowiadał się też na temat problemów organizacji. Podejście to podzielił na 3 części: zasady systemowe, metodę eksperymentalną i inwencję techniczną. Uważa przy tym, że zasady systemowe powinny poprzedzać metodę eksperymentalną tak, aby najpierw widzieć całość, a poźniej szczegóły, wtedy problemy organizacji można efektywnie rozwiązywać.

Belot nie został dostrzeżony, aczkolwiek stworzył podwaliny podejścia systemowego i mógłby być uważany za jego prekursora przed np. Nadlerem czy Forresterem.

Emile Belot — artykuły polecane

Karol Adamiecki — Podział pracy — Muri — Zygmunt Rytel — Wskaźnik OEE — Zarządzanie produkcją — Tayloryzm — Zarządzanie naukowe — Metoda chronometrażu

Bibliografia

• Martyniak Z. (2002), Historia myśli organizatorskiej, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków
• PWN (1965), Wielka Encyklopedia Powszechna, PWN, Warszawa
• Wikipedia.org, Emile Belot

Autor: Anna Góralska