Praktyka zawodowa

Praktyka zawodowa - jedna z form praktycznego wdrożenia ucznia technikum, szkoły zawodowej lub studenta w życie zawodowe związane z kierunkiem studiów lub profilem szkoły średniej. Przygotowanie do zawodu może się odbywać na terenie szkoły, uczelni, w gospodarstwie rolnym albo w miejscu organizowanym przez pracodawcę. Celem praktyki zawodowej jest zwiększenie wiedzy i umiejętności przy podejmowanej pracy przez ucznia lub studenta, które są niezbędne do wykonywania profesji.

TL;DR

Praktyka zawodowa to forma praktycznego wdrożenia uczniów technikum, szkół zawodowych i studentów w życie zawodowe. Jej celem jest zwiększenie wiedzy i umiejętności niezbędnych do wykonywania zawodu. Praktyka zawodowa może wpływać na rynek pracy, zmniejszać koszty przedsiębiorstw i stanowi alternatywę dla kształcenia w rzemiośle. Kształcenie w rzemiośle jest prowadzone na dwóch płaszczyznach - praktycznej i teoretycznej, a kończy się egzaminem czeladniczym.

Cele i efekty kształcenia zawodowego

Aby przysposobić ucznia lub studenta do życia zawodowego, konieczne jest osiągnięcie przez niego określonych celów:

• wiedzy z zakresu danej specjalności, którą opanuje w ramach praktyki zawodu,
• umiejętności potrzebnych do realizowania zawodu w przyszłości.

Podstawą edukacji zawodowej jest wypracowanie oczekiwanych efektów, uzyskiwane po przepracowaniu przez praktykanta wyznaczonej liczby godzin. Tematyka rezultatów nauczania dotyczy:

• efektów edukacji potrzebnych do każdego zawodu: BHP, rozpoczynanie i zarządzanie działalności gospodarczej, język obcy - biznesowy, przygotowanie personalne i społeczne, struktura pracy małych grup zawodowych,
• efektów edukacji potrzebnych do zawodów obejmujących podstawy nauczania pod daną dziedziną profesji lub grup profesji,
• efektów edukacji odpowiednich kwalifikacji w danym fachu.

Praktyka zawodowa a rynek pracy

Na rynku pracy stale występuje popyt na fachowców w danym zawodzie. Takie zapotrzebowanie przyczynia się do uruchamiania nowych programów kształcenia zawodowego. Wpływ na proces edukacji zawodowej posiada w większości określony samorząd. Natomiast coraz częściej przedsiębiorstwa ingerują w praktyki zawodowe na uczelniach oraz w szkołach, finansując technologie, czy też tworząc miejsca pracy dla praktykantów. Formowanie nowych kierunków kształcenia i przekształcanie obecnych powinno opierać się na analizie przyszłych zmian na lokalnym i globalnym rynku pracy.

Do odmierzania efektywności kształcenia zawodowego uczelni służy badanie dotyczące tego jak absolwent szkoły wyższej poradził sobie na rynku pracy. Sprawdzane jest czy zatrudnienie pokrywa się z osiągniętym wykształceniem i w jakim czasie została podjęta praca.

Praktyka zawodowa umożliwia zastosowanie wiedzy nabytej w czasie studiowania, co powoduje zdobycie odpowiednich kwalifikacji potrzebnych w konkretnym przedsiębiorstwie. Pracodawcy spodziewają się, że absolwent szkoły wyższej po wkroczeniu na rynek pracy, oprócz posiadanego dyplomu ukończenia szkoły wyższej będzie posiadał odpowiednie umiejętności zdobyte poprzez praktykę zawodową.

Praktyka zawodowa a koszty przedsiębiorstwa

Zarządzanie przedsiębiorstwem wiąże się między innymi z ponoszeniem kosztów. Pracodawcy, aby zminimalizować je, podejmują działania profilaktyczne. Do zapobiegania lub zmniejszania się niektórych kosztów, przyczyniają się właśnie praktyki zawodowe. Student lub uczeń po odbyciu praktyki podejmując się pracy w przedsiębiorstwie, w którym uczył się zawodu, przyczyni się do redukcji:

• kosztów rekrutacji
• kosztów szkolenia i aklimatyzacji na stanowisku pracy,
• kosztów związanych z kształtowaniem się stosunków z potencjalnymi pracownikami,
• kosztów związanych z wizerunkiem firmy (zatrudnianie absolwentów szkół jako promowanie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstwa).

Kształcenie zawodowe w rzemiośle

Znaczącą alternatywą edukacji zawodowej jest kształcenie w rzemiośle. Ustawa z dnia 22 marca 1989 roku reguluje zakres działalności gospodarczej nazywanej rzemiosłem. Wykonywana jest ona przez osobę fizyczną lub współwłaścicieli spółki cywilnej posiadających odpowiednie kwalifikacje (potwierdzone zaświadczeniami), dyplomy mistrza, ukończenia szkoły bądź świadectwo czeladnicze.

Przysposobieniem uczniów w rzemiośle zajmują się rzemieślnicy, którzy posiadają przeważnie tytuł mistrza, odpowiednie kompetencje oraz wiedzę dydaktyczną. Edukacja danej profesji jest prowadzona na dwóch płaszczyznach: praktycznej (na terenie zakładu rzemieślniczego) oraz teoretycznej (w placówce dydaktycznej).

Całość kształcenia zawodu jest finalizowana poprzez egzamin czeladniczy, do którego uczeń może podejść. Po zdaniu egzaminu pozytywnie, uczeń otrzymuje świadectwo czeladnicze oraz dodatkowo dyplom mistrzowski.

Praktyka zawodowa — artykuły polecane

Kurs zawodowy — Doradztwo personalne — Przemieszczenia pracowników — Przesunięcia wewnętrzne — Psychologia pracy — Zawód — Biuro karier — Zarządzanie kompetencjami — Absencja — Ewaluacja procesu

Bibliografia

• Dziewulak D. (2013), Kształcenie zawodowe w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskiej, Biuro analiz sejmowych, nr 6 (95)
• Kuźnik A. (2014), Praktyki zawodowe jako źródło informacji o rynku pracy i usług z zakresu tłumaczeń prawniczych w Barcelonie, Rocznik Przekładoznawczy, nr 9
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu Dz.U. 2010 nr 244 poz. 1626
• Sajmuło M. (2014), Kształcenie zawodowe - oczekiwania i potrzeby, Edukacja-Technika-Informatyka, nr 5
• Suchorab A. (2010), Studenckie praktyki zawodowe - konieczność formalna czy szansa na efektywniejsze funkcjonowanie na rynku pracy?, Szkoła - Zawód - Praca, nr 1
• Szafrański M. (2015), Praktyki zawodowe - narzędzie zarządzania wiedzą wspomagające obniżanie kosztów w przedsiębiorstwach, Przegląd Organizacji, nr 1, s. 33
• Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, Dz.U. 2018 poz. 1668
• Ustawa z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle. Dz.U. 1989 nr 17 poz. 92

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.

Autor: Tomasz Sowiński