Inspekcja weterynaryjna

Inspekcja weterynaryjna - to jednostka wyodrębniona w ramach działalności Głównego Inspektoratu Weterynarii. Inspekcją weterynaryjną kieruje Główny Lekarz Weterynarii, który należy do centralnych organów administracji rządowej podległych ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa.

TL;DR

Inspekcja Weterynaryjna to jednostka w ramach Głównego Inspektoratu Weterynarii, która ma za zadanie zapewnienie zdrowia publicznego w zakresie ochrony zdrowia zwierząt, bezpieczeństwa produktów zwierzęcych i żywności. Inspekcja sprawuje nadzór nad różnymi obszarami, takimi jak transport zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego, oraz kontroluje przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony zwierząt. Niespełnienie odpowiednich wymagań podlega karze grzywny lub aresztu.

Organy Inspekcji Weterynaryjnej

1. Główny Lekarz Weterynarii - jest centralnym organem administracji rządowej. Podlega ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa i na jego wniosek jest powoływany przez Prezesa Rady Ministrów. Zastępców Lekarza Głównego powołuje na jego wniosek minister właściwy do spraw rolnictwa.
2. Wojewódzki lekarz weterynarii - jest kierownikiem wojewódzkiego inspektoratu weterynarii i przy jego pomocy realizuje swoje zadania. Wojewódzka inspekcja weterynaryjna wchodzi w skład zespolonej administracji wojewódzkiej. Wojewódzki lekarz weterynarii podlega w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa sanitarno - epizootycznego Głównemu Lekarzowi Weterynarii.
3. Powiatowy lekarz weterynarii - jest kierownikiem powiatowego inspektoratu weterynarii i przy jego pomocy realizuje powierzone mu zadania i obowiązki. Powiatowa inspekcja weterynaryjna wchodzi w skład niezespolonej administracji rządowej. Powiatowy lekarz weterynarii podlega wojewódzkiemu lekarzowi weterynarii.
4. Graniczny lekarz weterynarii - w strukturze organizacyjnej lekarz graniczny weterynarii podlega bezpośrednio Głównemu Lekarzowi Weterynarii (Ustawa o Inspekcji Weterynaryjnej, art. 5, 6, 8)

Dodatkowo na terenach podległych Ministrowi Obrony Narodowej i przez niego nadzorowanych oraz jednostek wojsk obcych przebywających na tych terenach zadania w celu zapewnienia ochrony zdrowia publicznego, wykonuje Szef Służby Weterynaryjnej - Inspektor Weterynaryjny Wojska Polskiego. (Ustawa o Inspekcji Weterynaryjnej, art. 3 ust. 4)

Zadania Inspekcji Weterynaryjnej

Inspekcja realizuje zadania w celu zapewnienia zdrowia publicznego z zakresu:

• ochrony zdrowia zwierząt
• bezpieczeństwa produktów mających pochodzenie zwierzęce
• bezpieczeństwa żywności znajdującej się w rolniczym handlu detalicznym (Ustawa o Inspekcji Weterynaryjnej, art. 3, pkt. 1)

Do głównych zadań Inspekcji Weterynaryjnej należą m.in.:

• zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt i prowadzenie badań kontrolnych
• badanie zwierząt rzeźnych, produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności
• przeprowadzanie różnego rodzaju kontroli takich jak: weterynaryjna kontrola graniczna, kontrola w handlu i wywozie zwierząt, kontrola administracyjna, kontrola wyrobów do diagnostyki in vitro, kontrola działalności hodowcy, dostawcy i użytkownika
• sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego
• obrotem produktów leczniczych weterynaryjnych
• przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt
• prowadzenie wymiany informacji zgodnie z przepisami Unii Europejskiej (Ustawa o Inspekcji Weterynaryjnej, art. 3, pkt.2)
• monitorowanie substancji niedozwolonych, pozostałości chemicznych i biologicznych, produktów leczniczych u zwierząt i we wszystkich obszarach z nimi związanymi, takimi jak: pasze i woda dla zwierząt, produkty żywnościowe pochodzenia zwierzęcego (M. K. Piskuła i in., 2011, s. 83)
• współpraca z Inspekcją Jakości Handlowej przy nadzorze nad jednostkami certyfikującymi oraz nad produkcją ekologiczną (ustawowy obowiązek współpracy) (S. Prutis, 2013, s. 51)
• nadzór nad ekologiczną hodowlą zwierząt, ich zdrowiem oraz nad ekologicznymi produktami pochodzenia zwierzęcego, w takim samym zakresie w jakim pełni kontrolę nad żywnością konwencjonalną (inną niż ekologiczna) (H. Gertig, 2010, s. 411)
• kontrola w zakładach zajmujących się produkcją, obrotem oraz przetwarzaniem artykułów spożywczych, wraz z innymi organami takimi jak: Inspekcja Handlowa, Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Jest to tzw. kontrola zewnętrzna (A. Pałkowska, 2013, s. 47-48)

Rola Inspekcji Weterynaryjnej w transporcie

Dużą rolę pośród obowiązków Inspekcji Weterynaryjnej odgrywa kontrolowanie obszaru transportu: zarówno zwierząt, jak również produktów pochodzenia zwierzęcego. Sprawdzane są środki transportu, w tym okręty i statki powietrzne wykorzystywane do przewozu zwierząt i produktów. W przypadku kontroli granicznych środków transportu, w prowadzonej przez organy inspekcji może uczestniczyć Inspektor Weterynaryjny Wojska Polskiego lub osoba przez niego upoważniona. Taka sama sytuacja będzie miała miejsce w przypadku kontroli przedsiębiorstw zaopatrujących Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej w produkty pochodzenia zwierzęcego (Ustawa o Inspekcji Weterynaryjnej, art. 3, ust. 6)

Wybrane zasady ogólne dotyczące środków transportu:

• używany pojazd, zaprojektowany musi być w taki sposób aby nie powodował obrażeń i okaleczeń u transportowanych zwierząt
• obecność wentylacji grawitacyjnej, pozwalającej na swobodną wymianę powietrza podczas ruchu pojazdu
• zapewnienie ściółki na podłodze oraz wystarczającej liczby miejsca w stosunku do ilości przewożonych zwierząt
• mycie i dezynfekcja pojazdu po każdym transporcie

Wybrane wymogi dotyczące dokumentacji przewozowej:

• odpis z rejestru KRS lub EDG, poświadczający o wpisie do ewidencji producentów rolnych
• dokument poświadczający posiadanie odpowiedniej ilości sprzętu i personelu
• oświadczenie o niekaralności za naruszenie przepisów o ochronie zwierząt w ciągu trzech lat poprzedzających złożenie wniosku o założenie działalności transportowej w zakresie przewozu zwierząt
• licencje dla kierowców
• świadectwa zatwierdzenia środków transportu - decyzji administracyjnej powiatowego lekarza weterynarii

Niespełnienie odpowiednich wymagań jest wykroczeniem i podlega karze grzywny lub aresztu. Szczególnie problematyczne są braki dokumentacji zwierząt zaświadczających ich pochodzenie oraz braki zatwierdzeń środków transportu i zezwoleń dla przewoźnika (A. Nieoczym, 2014, s. 923-924, 927-928)

Inspekcja weterynaryjna — artykuły polecane

SANEPID — Służba celna — Polskie Centrum Akredytacji — Prawo lotnicze — Państwowa Inspekcja Handlowa — Rzecznik konsumentów — Kancelaria tajna — Przegląd techniczny — Ochrona informacji niejawnych

Bibliografia

• Gertig H. (2010), O bezpieczeństwie żywności ekologicznej, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, nr 3
• Nieoczym A. (2014), Transport zwierząt - wymagania prawne i kontrola, Logistyka, nr 4
• Pałkowska A. (2013), Wpływ kontroli monitorowania warunków przechowywania i dostaw na optymalizację jakości mikrobiologicznej mięsa, Zeszyty naukowe Akademii Morskiej w Gdyni, nr 80
• Piskuła M. (red.) (2011), Charakterystyka czynników decydujących o bezpieczeństwie konsumentów i jakości prozdrowotnej żywności, Polish Journal of Agronomy, nr 7
• Prutis S. (2013), Regulacje prawne produkcji ekologicznej w rolnictwie polskim, Studia Iuridica Agraria, vol. 11
• Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej Dz.U. 2004 nr 33 poz. 287

Autor: Izabela Stypuła