Osoba przedsiębiorcza

Wyrażenie osoba przedsiębiorcza określa kogoś, kto chętnie podejmuje się realizacji różnych zadań i potrafi je z powodzeniem zrealizować. Umie się ona dostosować do zmieniających się okoliczności, wykorzystuje nadarzające się szanse i potrafi dostrzec zagrożenia. Jest świadoma ryzyka i stara się go ograniczyć, ale nie boi się podejmować odważnych decyzji, gdy tego wymaga sytuacja. Osoby przedsiębiorcze z reguły charakteryzuje wysoka motywacja wewnętrzna, są one pracowite i zdeterminowane, konsekwentnie dążą do wytyczonych celów. Są dobrymi organizatorami, często przyjmują role przywódcze. Potrafią się skutecznie komunikować, są asertywni oraz umieją efektywnie współpracować (H. Micińska 2012, s. 8).

Przedsiębiorczość bywa również określana jako umiejętność zarządzania zasobami ekonomicznymi i związana jest z chęcią podjęcia ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej. Z przedsiębiorczością ściśle powiązana jest innowacyjność. Wdrażanie nowych rozwiązań oraz technik, tworzenie nowych produktów, zmiany w zarządzaniu organizacją są działaniami chętnie podejmowanymi przez osobę przedsiębiorczą (R. Sobiecki 2003, s. 20).

TL;DR

Osoba przedsiębiorcza to ktoś, kto potrafi realizować zadania, dostosowywać się do zmieniających się okoliczności i wykorzystywać szanse. Przedsiębiorczość to umiejętność zarządzania zasobami i innowacyjność. Kompetencje osoby przedsiębiorczej to m.in. umiejętność decydowania, innowacyjność, komunikatywność i przywództwo. Rozwój przedsiębiorczości zależy od przepisów prawnych, uwarunkowań społeczno-kulturowych i edukacji. Działania przedsiębiorcze mogą być ewolucyjne, spontaniczne lub moralne. Wprowadzanie nowych przedsięwzięć powinno być oparte na jasnych zasadach.

Kompetencje osoby przedsiębiorczej

Przedsiębiorczość można zdefiniować jako zbiór kompetencji, którego posiadanie warunkuje trafną identyfikację celów oraz efektywne dążenie do ich osiągnięcia w dynamicznie się zmieniających, niepewnych warunkach. Kompetencje to cechy i zakres uprawnień jednostek wykorzystywane do osiągania celów wyznaczonych przez organizację oraz celów poszczególnych pracowników spójnych z celami organizacji. Przyjmuje się, że osoba przedsiębiorcza powinna posiadać następujące kompetencje (J. Moczydłowska 2010, s. 139):

Kompetencja	Cechy, zachowania, umiejętności
Umiejętność decydowania w warunkach niepewności	Umie podjąć szybko trafną decyzję, również w stresowych sytuacjach. Nie boi się podejmować ryzyka
Innowacyjność	Kreatywność, pomysłowość, zdolności twórcze. Otwartość na nowe rozwiązania. Zastosowanie nowatorskiego rozwiązania daje jej radość. Często zdaje się na intuicję.
Odporność na sytuacje problemowe	Charakteryzuje się wysokim progiem tolerancji stresu, jest odporna psychicznie, nie ulega frustracji.
Komunikatywność	Łatwo nawiązuje kontakty, wzbudza zaufanie u innych ludzi. Komunikuje się w sposób rzeczowy i konkretny.
Dojrzałość emocjonalna	Jest asertywna, potrafi kontrolować emocje i konstruktywnie je wyrażać.
Umiejętność przywództwa i współdziałania	Tworzy wizje rozwoju i ustala cele, z którymi inni mogą się zidentyfikować. Potrafi motywować współpracowników, dba o dobre relacje w zespole, rozwiązuje konflikty. Tworzy pozytywną kulturę współpracy. Umie zdiagnozować potrzeby innych.
Odpowiedni poziom samooceny	Jest świadomy swoich wad i zalet, akceptuje je. Zna motywy swoich działań, działa zgodnie z wartościami etycznymi. Pozytywna samoocena pomaga utrzymać mu wysoki poziom motywacji.
Motywacja	Cechuje ją wysoki poziom wewnętrznej motywacji i umiejętność jej podtrzymania do czasu zrealizowania celów. Czuje potrzebę osiągnięć.
Wiedza biznesowa	Posiada wiedzę o funkcjonowaniu organizacji we wszystkich jej obszarach, stale się edukuje, zdobywa potrzebne informacje o rynku.

Zdaniem E. Kolasińskiej "świadomość przedsiębiorczą jednostki nabywają w wyniku wychowania, poprzez edukację formalną na różnych poziomach kształcenia, w wyniku oddziaływań środowiska społeczno-gospodarczego, w sytuacji pełnienia różnych ról zawodowych i zdobywania doświadczenia" (2010, s. 165).

Czynniki wpływające na rozwój przedsiębiorczości

Wyróżnia się wiele determinantów rozwoju przedsiębiorczości. Przepisy prawne czy zasady organizacyjne mogą stymulować działania przedsiębiorcze lub skutecznie je utrudnić. Duży wpływ na rozwój przedsiębiorczości mają uwarunkowania społeczno-kulturowe. Ważnym czynnikiem pozytywnym jest otwartość społeczności na wykazywanie postawy przedsiębiorczej oraz podejmowanie aktywności. Zmiany poglądów i postaw, zmiany zachodzące w sferze demografii, reformy systemu edukacji istotnie wpływają na przedsiębiorczość jednostek.

Bardzo istotnym elementem jest edukacja. Z reguły w społeczeństwach lepiej wykształconych można zauważyć większą inicjatywę i otwartość do prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Edukacja w szkołach na różnych poziomach oraz organizowanie szkoleń i warsztatów nie tylko są sposobem przekazania teoretycznej wiedzy, ale przede wszystkim powinny motywować i inspirować młodzież do wykazywania inicjatywy przedsiębiorczej. Uwarunkowania kulturowe determinują zachowania przedsiębiorcze - mogą promować ciężką pracę, wykazywanie inicjatywy czy inspirować do innowacyjnych działań, lub do nich zniechęcać (M. Mierzejewski 2018, s. 334). Sposób postrzegania gospodarki oraz przedsiębiorców, stereotypy, stopień zaufania społecznego, postawa wobec prawa i jego przestrzeganie są wartościami kulturowymi, które ewaluują w czasie, jednak uznawane są za czynniki istotnie wpływające na rozwój postawy przedsiębiorczej wśród danej społeczności (D. Danilewicz 2014, s. 67).

Działania przedsiębiorcze

Działanie przedsiębiorcze charakteryzuje celowość i nakierowane na zysk. Motywowane jest chęcią uzyskania autonomii oraz możliwością kierowania innymi. Osoby podejmujące działania przedsiębiorcze są pewnie swoich możliwości, potrafią zmotywować innych. Zdolni są podjąć ryzyko i wziąć na siebie odpowiedzialność za wdrożone przedsięwzięcia. Biorąc pod uwagę tempo, skalę i ryzyko działań przedsiębiorczych wyróżnia się:

• działania ewolucyjne, w których zmiany wprowadza się stopniowo po dogłębnej analizie możliwości i zagrożeń w dłuższym okresie. Skrupulatnie prowadzone działania przygotowujące pozwalają zminimalizować opór społeczny przed wprowadzanymi innowacjami.
• działania spontaniczne, nazywane także rewolucyjnymi, polegające na szybkim wprowadzaniu zmian w celu osiągnięcia celu w krótkim czasie. Działania są dynamiczne, obarczone wysokim ryzykiem i wywołują duży opór społeczny.
• działania moralne będące przykładem czynności zgodnych z normami, respektującymi wartości moralne.

Aby działania przedsiębiorcze stały się efektywne zasady wprowadzania nowych przedsięwzięć powinny być jasno określone i skonstruowane w taki sposób, by służyły innowacyjności i propagowały kulturę przedsiębiorczości (E. Kolasińska 2010, s. 164).

Osoba przedsiębiorcza — artykuły polecane

Predyspozycje — Kultura organizacyjna — Inteligencja emocjonalna — Cechy osoby przedsiębiorczej — Przywództwo — Zarządzanie międzynarodowe — Rozwój osobisty — Proaktywność — Pozytywne myślenie

Bibliografia

• Kolasińska E. (2010), Stymulowanie działań przedsiębiorczych, [w:] Behawioralne determinanty rozwoju przedsiębiorczości w Polsce. Behawioralny wymiar przedsiębiorczości, Kulawczuk P., Poszewiecki A. (red.) Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk
• Micińska H., Miśkie P., Neneman J. (2012), Ekonomia stosowana, Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Warszawa
• Mierzejewski M., Palimąka K. (2018), O przedsiębiorczości - czy wszyscy możemy być przedsiębiorczy?, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, nr 131
• Moczydłowska J. (2010), Przedsiębiorczość - perspektywa behawioralna, [w:] Behawioralne determinanty rozwoju przedsiębiorczości w Polsce. Behawioralny wymiar przedsiębiorczości, Kulawczuk P., Poszewiecki A. (red.), Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk
• Popowska M. (2015), Przedsiębiorczość, jej przejawy i szanse rozwoju, Politechnika Gdańska, Gdańsk
• Postuła A., Glinka B., Pasieczny J. (red.) (2014), Oblicza przedsiębiorczości, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
• Sobiecki R. (2003), Podstawy przedsiębiorczości w pytaniach i odpowiedziach, Difin. Warszawa

Autor: Natalia Stefańczyk