Beneficjent

Beneficjent (z łac. beneficium, dobrodziejstwo) - to osoba, "czerpiąca korzyści z czegoś lub inaczej korzystająca z beneficjum". (L. Drabik i in. 2017, s. 32) W języku polskim słowo beneficjent posiada różne znaczenia w zależności od kontekstu.

TL;DR

Artykuł omawia różne znaczenia słowa "beneficjent" w zależności od kontekstu. Beneficjent końcowy to instytucja odpowiedzialna za realizację projektu, a beneficjent ostateczny to osoba lub grupa społeczna, która otrzymuje środki publiczne. Beneficjent projektowy to osoba lub jednostka organizacyjna realizująca projekty finansowane ze środków Unii Europejskiej. Beneficjent rzeczywisty to osoba lub osoby kontrolujące klienta w wyniku posiadanych uprawnień.

Beneficjent końcowy

Beneficjent końcowy (ang. final beneficiary) to "instytucja przyznająca pomoc, która jest odpowiedzialna za zlecenie projektodawcy realizacji projektu. Beneficjenci końcowi korzystają pośrednio z rezultatów projektów jako instytucje odpowiedzialne za realizację określonych celów i zadań, którym służą nadzorowane przez nie projekty. Beneficjenci końcowi ogłaszają konkursy, dokonują oceny formalnej wniosków, organizują prace komisji oceny projektów, podpisują umowy z projektodawcami, monitorują realizację projektów, dokonują wypłat tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez projektodawców i przekładają instytucji pośredniczącej raporty z przeprowadzonych działań". (M. Trocki 2007, s. 16). "Beneficjentami końcowymi są najczęściej jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty), krajowe i lokalne organizacje społeczne lub stowarzyszenia, państwowe osoby prawne (agencje i fundusze centralne), oraz przedsiębiorstwa prywatne". (M. Trocki 2007, s. 49)

Beneficjent ostateczny

Beneficjent ostateczny (ang. ultimate beneficiary) to osoba, instytucja lub grupa społeczna, do której trafiają środki publiczne na podstawie umowy o dofinansowanie. Beneficjenci ostateczni korzystają bezpośrednio z wdrażanej pomocy i środków finansowych na przykład poprzez udział w szkoleniach i kursach organizowanych przez projektodawców (M. Trocki 2007, s. 50)

Beneficjent projektowy

Beneficjent projektowy (ang. project beneficiary) w odniesieniu do realizacji projektów, które są współfinansowane ze środków Unii Europejskiej, to "osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, realizującą projekty finansowane z budżetu państwa lub ze źródeł zagranicznych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu lub decyzji, podjętej przez właściwego ministra, jeśli pełni funkcję instytucji zarządzającej bądź instytucji pośredniczącej, albo przez wojewodę, jeśli pełni funkcję instytucji pośredniczącej. W takim znaczeniu beneficjent projektu jest traktowany jako jedna z grup interesariuszy wewnętrznych, która dzięki realizacji projektu odnosi wymierne korzyści". (W. Walczak (2010), s. 184-185)

Beneficjent rzeczywisty

Beneficjent rzeczywisty to osoba lub osoby fizyczne sprawujące zarówno bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem w wyniku posiadanych uprawnień, które umożliwiają wywieranie decydującego wpływu na czynności i działania podejmowane przez klienta czy osobę fizyczną, w imieniu których nawiązywane są stosunki gospodarcze i transakcje okazjonalne. Do beneficjentów rzeczowych zalicza się:

• "W przypadku klienta będącego osobą prawną inną niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym podlegającym wymogom ujawniania informacji wynikającym z przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego:

• osobę fizyczną będącą udziałowcem lub akcjonariuszem klienta, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
• osobę fizyczną dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
• osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji klienta, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie klienta, także jako zastawnik albo użytkownik,
• osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad klientem poprzez posiadanie w stosunku do tej osoby prawnej uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2018 r. poz. 395 i 398),
• osobę fizyczną zajmującą wyższe stanowisko kierownicze w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w tiret pierwszym, drugim, trzecim i czwartym oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

• W przypadku klienta będącego trustem:

• założyciela,
• powiernika,
• nadzorcę, jeżeli został ustanowiony,
• beneficjenta,
• inną osobę sprawującą kontrolę nad trustem,

• W przypadku klienta będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, wobec którego nie stwierdzono przesłanek lub okoliczności mogących wskazywać na fakt sprawowania kontroli nad nim przez inną osobę fizyczną lub osoby fizyczne, przyjmuje się, że taki klient jest jednocześnie beneficjentem rzeczywistym". (Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 2018, s. 7-8)

Beneficjent — artykuły polecane

Organizacje pożytku publicznego — Absolutorium — Beneficjent rzeczywisty — Jednostka sektora finansów publicznych — Ustawa o dostępie do informacji publicznej — Towarzystwo ubezpieczeniowe — Informacja publiczna — Partnerstwo publiczno-prywatne — Najwyższa Izba Kontroli

Bibliografia

• Drabik L. (red.) (2019), Słownik języka polskiego PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Trocki M. (red.) (2015). Zarządzanie projektem europejskim, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu Dz.U. 2018 poz. 723
• Walczak W. (2010), Znaczenie i rola projektów w zarządzaniu współczesnymi organizacjami, Współczesna Ekonomia, Tom 4, nr 1

Autor: Klementyna Zabiciel