Inflacja strukturalna

Inflacja strukturalna to, mówiąc w dużym skrócie, inflacja pojawiająca się w sytuacji gdy producenci działający na rynku nie nadążają ze zmianami strukturalnymi produkcji, które są wymuszane przez zmieniającą się gospodarkę krajową. Łączy się to również z brakiem możliwości pozyskania pewnych artykułów, produktów czy usług z zagranicznych krajów. Przy zmianach strukturalnych produkcji mowa między innymi o wdrażaniu nowych technologi, odświeżaniu wykwalifikowanej kadry czy też o nabywaniu patentów. Inflacja strukturalna ma charakter popytowo - kosztowy (R. Rychcicki 2008).

Inflacja strukturalna jest to inflacja, która wynika ze zmian w strukturze popytu oraz podaży. Pod wpływem zmian zachodzących w strukturze popytu oraz podaży jedne gałęzie będą bowiem doznawać wzrostu popytu na swoje wyroby, podczas gdy w przypadku innych popyt ten będzie spadał. Jeżeli ceny i płace w gałęziach zmniejszających swoją produkcję będą nieelastyczne w kierunku owej obniżki, natomiast ceny i płace w gałęziach zwiększających produkcję będą rosły, to ogólny poziom zarówno cen jak i płac w gospodarce będzie wzrastał. Omawiane zjawisko będzie przybierać na sile, gdy podaż będzie mało elastyczna i nie będzie wstanie dostosować się natychmiast do zachodzących zmian.

TL;DR

Inflacja strukturalna to wzrost cen i płac wynikający z trudności producentów w dostosowaniu się do zmian strukturalnych w gospodarce. Może być spowodowana zmianami w popycie, technologii, konkurencji, patentach i zatrudnianiu. Może również wystąpić, gdy zapotrzebowanie na dane dobra zmienia się nagle i nie można ich pozyskać z importu. Inflacja strukturalna może być również wynikiem wprowadzenia innowacji. Przykładem jest podział "Północ-Południe" w gospodarce Wielkiej Brytanii w latach 80., gdy zlikwidowano przemysł górniczy, co spowodowało wzrost bezrobocia strukturalnego na północy kraju, podczas gdy na południu wystąpiła nadwyżka popytu, co prowadziło do inflacji.

Główne przyczyny

Inflacja strukturalna pojawia się wówczas, gdy producenci nie mogą w sprawny sposób dostosować swojej struktury produkcji w odpowiedzi na zachodzące zmiany struktury gospodarki. Zmiany te mogą dotyczyć:

• popytu na produkt,
• technologii jego wytwarzania,
• konkurencji, wobec której stoją producenci.
• nabywania nowych patentów
• zatrudniania nowego, wykwalifikowanego personelu

Omawiana inflacja może się również pojawić, gdy ogólna struktura tego, na co zgłaszają zapotrzebowanie konsumenci, przedsiębiorstwa czy nawet rząd nagle się zmieni i producenci nie będą w stanie łatwo zmienić struktury zaangażowania zasobów, a co za tym idzie struktury samej produkcji. W sytuacji wyżej opisanej ważny jest aspekt tego, że tego na co zgłaszane jest zapotrzebowanie, nie da się pozyskać z innych źródeł, patrz przez import.

Dodatkowo inflacja strukturalna może być wywołana również poprzez wdrożenie znaczącej innowacji. Zmiany w strukturze gospodarki wywołują bowiem pojawienie się niedoborów strategicznych i powstanie tzw. wąskich gardeł w kanałach zaopatrzenia. Jeżeli zaopatrzenie na jakieś dobro nagle wzrośnie i będzie ono właśnie takim wąskim gardłem, to jego cena również będzie coraz wyższa, a owy wzrost zostanie przeniesiony na ceny wielu produktów, przy produkcji których jest ono potrzebne.

Przykład

Szybkie zmiany strukturalne w gospodarce mogą prowadzić zarówno do przyspieszenia inflacji strukturalnej, jak i do wzrostu powiązanego z nią strukturalnego bezrobocia. Jednym z przykładów takiej sytuacji jest swoisty podział "Północ-Południe", jaki wystąpił w gospodarce Wielkiej Brytanii, w drugiej połowie lat osiemdziesiątych.

Mowa o latach kiedy premierem Wielkiej Brytanii była Margaret Thatcher, która wprowadziła gigantyczne zmiany strukturalne gospodarki. Ówczesnym gigantem brytyjskiej gospodarki był w tamtych czasach jeden z najnowocześniejszych na świecie przemysłów górniczych. Wielkie zmiany wprowadzone przez panią premier dotyczyły wycofania się Wielkiej Brytanii z górnictwa węgla kamiennego (wynikało to ze spadającej jego popularności jako surowca energetycznego) oraz przeprowadzenia na dużą skalę prywatyzacji wielu spółek państwowych. To wszystko było powodem szybkiego wzrostu poziomu bezrobocia w rejonach kraju, gdzie górnictwo było głównym źródłem utrzymania.

W tym samym czasie, gdy północne regiony kraju walczyły z problemem wysokiego bezrobocia strukturalnego, spowodowanego postępującym upadkiem wyżej wspomnianych tradycyjnych już gałęzi przemysłu, w południowych regionach występowały duże nadwyżki popytu. Właśnie owa nadwyżka wywołała szybki wzrost dochodów różnych grup ludności oraz przedsiębiorstw. Ze względu na fakt, iż wiele cen i płac ustala się na jednolitym poziomie w całym kraju, inflacja która początkowo występowała na południu bardzo szybko rozprzestrzeniła się po całym kraju sięgając również na borykającą się z wieloma problemami północ.

Inflacja strukturalna — artykuły polecane

Szok podażowy — Industrializacja — Bezrobocie strukturalne — Kryzys gospodarczy — Inflacja kosztowa — Gospodarka zamknięta — Emerging markets — Stopa inflacji — Stagnacja

Bibliografia

• Gradzewicz M. i in. (2013), Strukturalne uwarunkowania inflacji, Narodowy Bank Polski Departament Edukacji i Wydawnictw, Warszawa
• Hertel K., Leszczyńska A. (2013), Uporczywość inflacji i jej komponentów - badanie empiryczne dla Polski, Przegląd Statystyczny, Zeszyt 2
• Kamerschen D., McKenzie R., Nardinelli C. (2001), Ekonomia, Fundacja Gospodarcza NSZZ, Gdańsk
• Przybylska-Mazur A. (2013), Reguły polityki pieniężnej a prognozowanie wskaźnika inflacji, Studia Ekonomiczne, tom 124, str. 233-244
• Przybylska-Mazur A. (2013), Znaczenie inercji inflacji przy podejmowaniu optymalnych decyzji, Studia Ekonomiczne, tom 163, str. 161-174
• Rychcicki R. (2008), Rzut oka na inflację i bezrobocie
• Sloman J. (2001), Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Patrycja Grzesińska, Małgorzata Olszowska