Strata nadzwyczajna

Strata nadzwyczajna - jest to finansowy skutek zdarzeń o charakterze losowym, powstający w sposób niepowtarzalny poza zwyczajną działalnością jednostki gospodarczej.

Strata (także zysk) nadzwyczajna charakteryzuje się zatem tym, że zdarzenia oraz transakcje występują z małą częstotliwością (lub są niepowtarzalne) oraz cechują się niezwykłością albo brakiem związku z normalną działalnością danego przedsiębiorstwa. Nadzwyczajny charakter tych zdarzeń wymaga spełnienia obydwu powyższych kryteriów. Istnieje jednak wyjątek. Jest to strata (lub zysk), która wystąpiła w wyniku umorzenia długu, a jest zaliczana do zdarzeń nadzwyczajnych. Pozycje, które występują rzadko, ale mają związek z normalną działalnoscią danej firmy bądź na odwrót, powinny zostać ujęte jako oddzielna pozycja w zysku z działalności.W rachunkowości straty nadzwyczajne ujmowane są na koncie "Zyski nadzwyczajne" po stronie debetowej a następnie ich suma pod koniec roku przenoszona jest na konto "Wynik finansowy". Kontem przeciwstawnym do "Strat nadzwyczajnych" jest konto "Zyski nadzwyczajne" Do strat (zysków) nadzwyczajnych w szczególności zaliczamy następujących przypadków: :

• zdarzeń losowych spowodowanych czynnikami naturalnymi np. powodzie, pożary etc.
• zawieszenia lub zaniechania danej działalności (np. jeżeli są one skutkiem zmiany metod produkcji lub sprzedaży zorganizowanej części jednostki,
• uprawomocnienia się postanowień postępowania układowego, naprawczego, ugodowego.
• Powstałe rezerwy na poczet kosztów z tytułu restrukturyzacji przedsiębiorstwa wynikająca z art. 35d ustawy o rachunkowośći
• Restrukturyzacji działalności a konkretniej środki na przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją które nie mogły zostać pokryte z rezerw

TL;DR

Strata nadzwyczajna to finansowy skutek zdarzeń losowych, które są rzadkie i niezwykłe. Mogą to być np. powodzie, pożary, włamania. Straty nadzwyczajne są ujmowane na koncie "Zyski nadzwyczajne" w rachunkowości. Wartości utraconego majątku oraz koszty usuwania skutków tych zdarzeń są uznawane za straty nadzwyczajne. Wprowadzono zmiany w ewidencjonowaniu strat i zysków nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat. Wprowadzono także zakaz kompensowania zysków i strat nadzwyczajnych.

Cechy zdarzenia nadzwyczajnego

Uznanie strat (podobnie jak zysków) za nadzwyczajne wiąże się ze spełnieniem następujących warunków:

• były trudne do przewidzenia,
• do ich powstania doszło poza działalnością operacyjną danej jednostki gospodarczej,
• nie mają związku z ogólnym ryzykiem związanym z prowadzeniem danej działalności.
• najczęściej obejmujące działania mające negatywny skutek finansowy związany z siłami natury m.in. powodzie, pożary, obsunięcia ziemi oraz działaniami niezwiązanymi z siłami natury takimi jak włamania, kradzieże.

Przykładowo do strat nadzwyczajnych zaliczane są straty wywołane działaniem sił natury, takich jak pożar, powódź, trzęsienie ziemi, huragan oraz związane z wywłaszczeniem aktywów. Wówczas obejmują wartości tych aktywów, które utracone zostały z przyczyn działania tych zdarzeń a także skutki usuwania działań zdarzeń losowych.

Ważnym aspektem w związku z tym jest ustalenie w sposób odrębny w każdej jednostce gospodarczej zakres zdarzeń, które będą kwalifikować się zarówno do zysków jak i strat nadzwyczajnych. Przy kwalifikacji zdarzeń nadzwyczajnych należy zachować staranność gdyż kwalifikacja tej pozycji może być zależna m.in. od wielkości przedsiębiorstwa.

Tytuły strat nadzwyczajnych

Stratami nadzwyczajnymi mogą być :

• Wartość netto składników majątku utraconego na skutek zdarzeń o charakterze losowym a także koszty usuwania rezultatów tych zdarzeń,
• Nieplanowane odpisy amortyzacyjne (wartość netto) składników rzeczowych majątku trwałego, które zostały unieruchomione z przyczyn zaniechania określonego typu działalności a także koszty likwidacji bądź sprzedaży tego majątku,
• Koszty postępowania ugodowego, układowego, naprawczego,
• Wartość netto składników majątkowych, które wchodzą w skład zorganizowanej części jednostki podlegającej sprzedaży,
• Wartość sprzedanych bądź złomowanych półfabrykatów i materiałów (według cen ewidencyjnych, które są zbędne z przyczyny zaniechania danego rodzaju działalności oraz które nie nadają się do wykorzystania w innej działalności.

Straty, które powstały w ciągu roku są księgowane na stronie Wn konta "Straty nadzwyczajne". Na koniec roku saldo konta jest przenoszone na konto "Wynik finansowy". Zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny straty nadzwyczajne (oraz pozostałe koszty operacyjne) uznawane są za poniesione w danym okresie, bez wymogu, aby były niewątpliwe.

Ewidencja zdarzeń nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat

Nowelizacja ustawy o rachunkowościjasno określa ewidencjonowanie zarówno strat jak i zysków nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat. W związku z tą zmianą od 1 stycznia 2016 roku usunięto pozycję Wynik zdarzeń nadzwyczajnych.

Obowiązuje ona jedynie w bankach, zakładach ubezpieczeń, reasekuracji i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.W innym przypadku straty i zyski nadzwyczajne ujmowane są odpowiednio w kategorii Pozostałe koszty operacyjne i Pozostałe przychody operacyjne.

Sytuacja taka podyktowana została międzynarodowymi standardami sprawozdań w których nie występuje kategoria zdarzeń nadzwyczajnych. Istotną informacją jest fakt, iż zysków i strat nadzwyczajnych nie należy kompensować i w rachunku zysków i strat powinny być wykazywane oddzielnie.

Strata nadzwyczajna — artykuły polecane

Odpisy aktualizujące należności — Sprawozdanie finansowe - informacja dodatkowa — Likwidacja środka trwałego — Środki trwałe w budowie — Rachunek zysków i strat — Kapitał zapasowy — Pozostałe przychody i koszty operacyjne — Zdarzenie gospodarcze — Umorzenie

Bibliografia

• Cebrowska T. (2010), Rachunkowość finansowa i podatkowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Franc-Dąbrowska J., Zborowska M. (2008), Prognozowanie finansowe dla spółki X - spółka logistyczna, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej, Warszawa
• Gos W. (2008), Vademecum Samodzielnego Księgowego, Polska Akademia Rachunkowości, Warszawa
• Kowalska S. (2013), Kalkulacja kosztu jednostkowego elementem zarządzania spółką X, Politechnika Częstochowska, Częstochowa
• Wędzki D. (2014), Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa według polskiego prawa bilansowego, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Joanna Klocek, Michał Bednarczyk