Inwentyka: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Historia cywilizacji odnotowała cały szereg zadziwiających osiągnięć, które biorąc pod uwagę poziom techniki w dawnych czasach - nie miały prawa powstać. Wyjaśnieniem pozornych paradoksów technicznych i formułowaniem metod podobnych działań - zajmuje się inwentyka, zwana zamiennie: [[heurystyka|heurystyką]] lub innowatyką. Nauka młoda (bo ukształtowana dopiero w latach sześćdziesiątych) w Polsce wciąż jeszcze nie doceniana i z rzadka tylko wykładana na niektórych uczelniach. | |||
Ogólnie inwentyką zwykło się nazywać metodykę poszukiwania twórczych rozwiązań zdefiniowanych problemów, pobudzania twórczego myślenia w różnych dziedzinach. Warto tu zdefiniować problem, z którym w tym kontekście mamy do czynienia, gdy dotychczasowa [[wiedza]] i doświadczenie nie podsuwają podmiotowi działającemu żadnego gotowego rozwiązania sytuacji, w jakiej się znajduje, a stan istniejący nie spełnia oczekiwań. Problem twórczy to [[zadanie]], którego nie da się rozwiązać za pomocą tradycyjnych metod i technik<ref>Martyniak Z.,(1987). ''Organizatoryka'', PWE, Warszawa, s. 78-85</ref> | |||
==TL;DR== | |||
Inwentyka, czyli nauka poszukiwania twórczych rozwiązań, jest mało znana w Polsce, ale cieszy się popularnością w innych krajach. Metody inwentyczne można podzielić na kilka nurtów, które zajmują się badaniem procesów twórczego myślenia, opracowaniem strategii rozwiązywania problemów i wdrażaniem innowacyjnych rozwiązań. Inwentyka jest ważna w kreowaniu produktu i rozwijaniu przedsiębiorstwa. Proces twórczy składa się z 4 etapów: preparacji, inkubacji, olśnienia i weryfikacji. Metody inwentyczne dają innowacyjne wyniki. | |||
==Podział== | ==Podział== | ||
| Linia 24: | Linia 11: | ||
# Nurt drugi (główny) - jest opracowaniem, kodyfikacją i [[strategia|strategią]] zastosowań metod twórczego rozwiązywania problemów, | # Nurt drugi (główny) - jest opracowaniem, kodyfikacją i [[strategia|strategią]] zastosowań metod twórczego rozwiązywania problemów, | ||
# Nurt trzeci - problematyka wdrażania "[[produkt]]ów" twórczego myślenia, czyli [[innowacja|innowacji]], do praktyki. | # Nurt trzeci - problematyka wdrażania "[[produkt]]ów" twórczego myślenia, czyli [[innowacja|innowacji]], do praktyki. | ||
Każdy z nurtów, składających się na wiedzę o twórczym rozwiązywaniu problemów, ma swoją genealogię i powiązania z macierzystymi lub zasilającymi dyscyplinami naukowymi. Heurystyka zrodziła się głównie z psychologii, innowatyka - z [[ekonomia|ekonomii]], natomiast inwentyka - z nauk ekonomicznych i socjologii. | Każdy z nurtów, składających się na wiedzę o twórczym rozwiązywaniu problemów, ma swoją genealogię i powiązania z macierzystymi lub zasilającymi dyscyplinami naukowymi. Heurystyka zrodziła się głównie z psychologii, innowatyka - z [[ekonomia|ekonomii]], natomiast inwentyka - z nauk ekonomicznych i socjologii. | ||
<google>n</google> | |||
Metody inwentyczne wg L.W. Cruma można podzielić, posługując się terminem "[[technika]]", na: | Metody inwentyczne wg L.W. Cruma można podzielić, posługując się terminem "[[technika]]", na: | ||
| Linia 46: | Linia 33: | ||
Inwentyka - w Polsce wciąż nie doceniana, robi furorę w USA, Japonii i krajach [[Unia Europejska|Unii Eurpejskiej]]. Jest gwiazdą przewodnią dla najambitniejszych ludzi i narzędziem [[praca|pracy]] najbardziej twórczych konstruktorów i [[wynalazca|wynalazców]]. | Inwentyka - w Polsce wciąż nie doceniana, robi furorę w USA, Japonii i krajach [[Unia Europejska|Unii Eurpejskiej]]. Jest gwiazdą przewodnią dla najambitniejszych ludzi i narzędziem [[praca|pracy]] najbardziej twórczych konstruktorów i [[wynalazca|wynalazców]]. | ||
=== Inwentyka w procesie kreowania produktu === | |||
"Inwentyką nazywa się metodykę poszukiwania twórczych rozwiązań zdefiniowanych problemów. Inwentyka jest metodą, która pobudza do twórczego myślenia w różnych obszarach. źródłem innowacyjności są wszelkie procesy twórcze zmierzające do powstania nowych rozwiązań. Wdrażanie innowacyjnych rozwiązań w przedsiębiorstwie jest warunkiem jego rozwoju oraz wzrostu konkurencyjności. Zdolność kreatywnego myślenia jest ważną umiejętnością w kreowaniu innowacyjności. Twórcze rozwiązywanie problemów to narzędzie wykorzystywane w wielu dziedzinach, takich jak zarządzanie czy inżynieria produkcji. Nieodzownym elementem szukania rozwązań jest proces twórczy. Jest to zjawisko, którego wynikiem jest pewna koncepcja. Według G. Wallas’a możliwe jest wyszczególnienie 4 etapów tego zdarzenia:"<ref> Ujwary-Gil A. (2004). ''Inwentyka, czyli kreatywność w biznesie. Wybrane zagadnienia'', Wyższa Szkoła Biznesu, Nowy Sącz, s. 48-50</ref> | ===Inwentyka w procesie kreowania produktu=== | ||
"Inwentyką nazywa się metodykę poszukiwania twórczych rozwiązań zdefiniowanych problemów. Inwentyka jest metodą, która pobudza do twórczego myślenia w różnych obszarach. źródłem innowacyjności są wszelkie procesy twórcze zmierzające do powstania nowych rozwiązań. Wdrażanie innowacyjnych rozwiązań w przedsiębiorstwie jest warunkiem jego rozwoju oraz wzrostu konkurencyjności. [[Zdolność]] kreatywnego myślenia jest ważną umiejętnością w kreowaniu innowacyjności. Twórcze rozwiązywanie problemów to narzędzie wykorzystywane w wielu dziedzinach, takich jak [[zarządzanie]] czy [[inżynieria produkcji]]. Nieodzownym elementem szukania rozwązań jest proces twórczy. Jest to zjawisko, którego wynikiem jest pewna koncepcja. Według G. Wallas’a możliwe jest wyszczególnienie 4 etapów tego zdarzenia:"<ref> Ujwary-Gil A. (2004). ''Inwentyka, czyli [[kreatywność]] w biznesie. Wybrane zagadnienia'', Wyższa Szkoła Biznesu, Nowy Sącz, s. 48-50</ref> | |||
* '''Preparacja, przygotowanie''' | * '''Preparacja, przygotowanie''' | ||
* '''Inkubacja, wylęganie''' | * '''Inkubacja, wylęganie''' | ||
| Linia 53: | Linia 41: | ||
* '''Weryfikacja, oszacowanie''' | * '''Weryfikacja, oszacowanie''' | ||
"Na etapie preparacji/przygotowania następuje sformułowanie problemu, zbieranie danych oraz poszukiwanie rozwiązań. Inkubacja jest okresem, w którym nabiera się dystansu do problemu i nie myśli się o nim w sposób świadomy. Etap olśnienia/odkrycia skutkuje podświadomym znalezieniem rozwiązania, które przekształca się w pomysł. Weryfikacja/ oszacowanie pozwala na ocenę i selekcję pomysłów, zaakceptowanie tych możliwych do zrealizowania oraz ich wdrożenie. Niestereotypowe metody szukania rozwiązań dają efekty w postaci innowacyjnych wynalazków. | "Na etapie preparacji/przygotowania następuje sformułowanie problemu, zbieranie danych oraz poszukiwanie rozwiązań. Inkubacja jest okresem, w którym nabiera się dystansu do problemu i nie myśli się o nim w sposób świadomy. Etap olśnienia/odkrycia skutkuje podświadomym znalezieniem rozwiązania, które przekształca się w pomysł. Weryfikacja/ oszacowanie pozwala na ocenę i selekcję pomysłów, zaakceptowanie tych możliwych do zrealizowania oraz ich [[wdrożenie]]. Niestereotypowe metody szukania rozwiązań dają efekty w postaci innowacyjnych wynalazków".<ref> Ujwary-Gil A. (2004). ''Inwentyka, czyli kreatywność w biznesie. Wybrane zagadnienia'', Wyższa Szkoła Biznesu, Nowy Sącz, s. 48-50</ref><ref>Dostatni E., Piechowiak J., Kowalski Ł. (2015), s. 9-17</ref> | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Metody heurystyczne]]}} — {{i5link|a=[[Case study]]}} — {{i5link|a=[[Podejście opisowo-ulepszające]]}} — {{i5link|a=[[Projektowanie]]}} — {{i5link|a=[[Badania przemysłowe]]}} — {{i5link|a=[[Analityczne myślenie]]}} — {{i5link|a=[[Design thinking]]}} — {{i5link|a=[[Metoda scenariuszy]]}} — {{i5link|a=[[Test inteligencji]]}} }} | |||
==Przypisy== | |||
<references /> | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Antoszkiewicz J. (1998) | <noautolinks> | ||
* Dostatni E., Piechowiak J., Kowalski Ł. (2015) | * Antoszkiewicz J. (1998), ''Metody heurystyczne. Twórcze rozwiązywanie problemów'', Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa | ||
* Dostatni E., Piechowiak J., Kowalski Ł. (2015), ''[https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-491966ed-8359-4aaf-955b-5413990250bd/c/Dostatni_Piechowiak_Kowalski_Projektowanie.pdf Projektowanie wyrobów AGD z wykorzystaniem metod inwentycznych]'', Zarządzanie Przedsiębiorstwem Vol. 18, Nr 2 | |||
* Jagoda-Sobalak D., Knosala R. (2012) | * Jagoda-Sobalak D., Knosala R. (2012), ''Zastosowanie metod inwentycznych w procesie projektowania na przykładzie praktycznym'', Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, pod redakcją Ryszarda Knosali | ||
* Jagoda-Sobalak D., Knosala R. (2013) | * Jagoda-Sobalak D., Knosala R. (2013), ''Implementacja metod inwentycznych w projektowaniu innowacyjnego produktu'', Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, pod redakcją Ryszarda Knosali | ||
* Martyniak Z. | * Martyniak Z. (1987), ''Organizatoryka'', PWE, Warszawa | ||
* Martyniak Z. | * Martyniak Z. (1997), ''Wstęp do inwentyki'', Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków | ||
* Ujwary-Gil A. (2004) | * Ujwary-Gil A. (2004), ''Inwentyka, czyli kreatywność w biznesie. Wybrane zagadnienia'', Wyższa Szkoła Biznesu, Nowy Sącz | ||
* Wikipedia.org, ''[https://pl.wikipedia.org/wiki/Heurystyka_(zarz%C4%85dzanie) Heurystyka]'' | |||
< | </noautolinks> | ||
{{a|Natalia Jedynak, Jacek Skalski}} | {{a|Natalia Jedynak, Jacek Skalski}} | ||
[[Kategoria:Heurystyka i inwentyka]] | [[Kategoria:Heurystyka i inwentyka]] | ||
{{#metamaster:description|Inwentyka - nauka poszukiwania twórczych rozwiązań i formułowania innowacyjnych metod działania. Zyskująca popularność w Polsce.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 19:05, 18 sty 2024
Historia cywilizacji odnotowała cały szereg zadziwiających osiągnięć, które biorąc pod uwagę poziom techniki w dawnych czasach - nie miały prawa powstać. Wyjaśnieniem pozornych paradoksów technicznych i formułowaniem metod podobnych działań - zajmuje się inwentyka, zwana zamiennie: heurystyką lub innowatyką. Nauka młoda (bo ukształtowana dopiero w latach sześćdziesiątych) w Polsce wciąż jeszcze nie doceniana i z rzadka tylko wykładana na niektórych uczelniach.
Ogólnie inwentyką zwykło się nazywać metodykę poszukiwania twórczych rozwiązań zdefiniowanych problemów, pobudzania twórczego myślenia w różnych dziedzinach. Warto tu zdefiniować problem, z którym w tym kontekście mamy do czynienia, gdy dotychczasowa wiedza i doświadczenie nie podsuwają podmiotowi działającemu żadnego gotowego rozwiązania sytuacji, w jakiej się znajduje, a stan istniejący nie spełnia oczekiwań. Problem twórczy to zadanie, którego nie da się rozwiązać za pomocą tradycyjnych metod i technik[1]
TL;DR
Inwentyka, czyli nauka poszukiwania twórczych rozwiązań, jest mało znana w Polsce, ale cieszy się popularnością w innych krajach. Metody inwentyczne można podzielić na kilka nurtów, które zajmują się badaniem procesów twórczego myślenia, opracowaniem strategii rozwiązywania problemów i wdrażaniem innowacyjnych rozwiązań. Inwentyka jest ważna w kreowaniu produktu i rozwijaniu przedsiębiorstwa. Proces twórczy składa się z 4 etapów: preparacji, inkubacji, olśnienia i weryfikacji. Metody inwentyczne dają innowacyjne wyniki.
Podział
Należy wspomnieć, że w ramach tej dziedziny nauki zarysowują się trzy wyraźne nurty rozwojowe:
- Nurt pierwszy (klasyczny) - zajmuje się badaniami procesów twórczego myślenia. Został zapoczątkowany badaniami nad psychologią myślenia zwierząt, obecnie wykorzystuje komputery do symulacji twórczego myślenia ludzi,
- Nurt drugi (główny) - jest opracowaniem, kodyfikacją i strategią zastosowań metod twórczego rozwiązywania problemów,
- Nurt trzeci - problematyka wdrażania "produktów" twórczego myślenia, czyli innowacji, do praktyki.
Każdy z nurtów, składających się na wiedzę o twórczym rozwiązywaniu problemów, ma swoją genealogię i powiązania z macierzystymi lub zasilającymi dyscyplinami naukowymi. Heurystyka zrodziła się głównie z psychologii, innowatyka - z ekonomii, natomiast inwentyka - z nauk ekonomicznych i socjologii.
Metody inwentyczne wg L.W. Cruma można podzielić, posługując się terminem "technika", na:
- techniki swobodnych skojarzeń,
- techniki wymuszonych skojarzeń,
- techniki analityczne,
- listy pytań kontrolnych.
Biorąc pod uwagę stopień schematyzacji, czyli szczegółowość w opisaniu sposobu postępowania wyróżniamy:
- metody charakteryzujące się poszukiwaniem nie usystematyzowanym,
- metody oparte na dyrektywach (lub chwytach) inwentycznych,
- metody oparte na dyrektywach inwentycznych oraz technikach analitycznych.
Biorąc pod uwagę charakter metod inwentycznych wyróżniamy:
- metody oparte na skojarzeniach swobodnych (metoda: analogii, brainstorming, dyskusji 66, Gordona, "kruszenia", niekompetencji, "nowego spojrzenia", synkretyczna, sytuacyjna, teratologiczna, wykorzystania błędów),
- metody oparte na skojarzeniach wymuszonych (metoda: delficka, "dobrych przykładów", macierzy odkrywczej, nakładania, przekładu, przeniesienia analogicznego, przeniesienia koncepcji, "reszt", twierdzeń ogólnych, "ustawienia na nowo"),
- metody o charakterze analitycznym (metoda: Altszullera, defektuologiczna, "dobrowolnych ograniczeń", fenomenologiczna, innowacji funkcjonalnej, listy cech, morfologiczna, prezentacji graficznej, "szczegółów").
Inwentyka - w Polsce wciąż nie doceniana, robi furorę w USA, Japonii i krajach Unii Eurpejskiej. Jest gwiazdą przewodnią dla najambitniejszych ludzi i narzędziem pracy najbardziej twórczych konstruktorów i wynalazców.
Inwentyka w procesie kreowania produktu
"Inwentyką nazywa się metodykę poszukiwania twórczych rozwiązań zdefiniowanych problemów. Inwentyka jest metodą, która pobudza do twórczego myślenia w różnych obszarach. źródłem innowacyjności są wszelkie procesy twórcze zmierzające do powstania nowych rozwiązań. Wdrażanie innowacyjnych rozwiązań w przedsiębiorstwie jest warunkiem jego rozwoju oraz wzrostu konkurencyjności. Zdolność kreatywnego myślenia jest ważną umiejętnością w kreowaniu innowacyjności. Twórcze rozwiązywanie problemów to narzędzie wykorzystywane w wielu dziedzinach, takich jak zarządzanie czy inżynieria produkcji. Nieodzownym elementem szukania rozwązań jest proces twórczy. Jest to zjawisko, którego wynikiem jest pewna koncepcja. Według G. Wallas’a możliwe jest wyszczególnienie 4 etapów tego zdarzenia:"[2]
- Preparacja, przygotowanie
- Inkubacja, wylęganie
- Olśnienie, odkrycie
- Weryfikacja, oszacowanie
"Na etapie preparacji/przygotowania następuje sformułowanie problemu, zbieranie danych oraz poszukiwanie rozwiązań. Inkubacja jest okresem, w którym nabiera się dystansu do problemu i nie myśli się o nim w sposób świadomy. Etap olśnienia/odkrycia skutkuje podświadomym znalezieniem rozwiązania, które przekształca się w pomysł. Weryfikacja/ oszacowanie pozwala na ocenę i selekcję pomysłów, zaakceptowanie tych możliwych do zrealizowania oraz ich wdrożenie. Niestereotypowe metody szukania rozwiązań dają efekty w postaci innowacyjnych wynalazków".[3][4]
| Inwentyka — artykuły polecane |
| Metody heurystyczne — Case study — Podejście opisowo-ulepszające — Projektowanie — Badania przemysłowe — Analityczne myślenie — Design thinking — Metoda scenariuszy — Test inteligencji |
Przypisy
- ↑ Martyniak Z.,(1987). Organizatoryka, PWE, Warszawa, s. 78-85
- ↑ Ujwary-Gil A. (2004). Inwentyka, czyli kreatywność w biznesie. Wybrane zagadnienia, Wyższa Szkoła Biznesu, Nowy Sącz, s. 48-50
- ↑ Ujwary-Gil A. (2004). Inwentyka, czyli kreatywność w biznesie. Wybrane zagadnienia, Wyższa Szkoła Biznesu, Nowy Sącz, s. 48-50
- ↑ Dostatni E., Piechowiak J., Kowalski Ł. (2015), s. 9-17
Bibliografia
- Antoszkiewicz J. (1998), Metody heurystyczne. Twórcze rozwiązywanie problemów, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Dostatni E., Piechowiak J., Kowalski Ł. (2015), Projektowanie wyrobów AGD z wykorzystaniem metod inwentycznych, Zarządzanie Przedsiębiorstwem Vol. 18, Nr 2
- Jagoda-Sobalak D., Knosala R. (2012), Zastosowanie metod inwentycznych w procesie projektowania na przykładzie praktycznym, Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, pod redakcją Ryszarda Knosali
- Jagoda-Sobalak D., Knosala R. (2013), Implementacja metod inwentycznych w projektowaniu innowacyjnego produktu, Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, pod redakcją Ryszarda Knosali
- Martyniak Z. (1987), Organizatoryka, PWE, Warszawa
- Martyniak Z. (1997), Wstęp do inwentyki, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
- Ujwary-Gil A. (2004), Inwentyka, czyli kreatywność w biznesie. Wybrane zagadnienia, Wyższa Szkoła Biznesu, Nowy Sącz
- Wikipedia.org, Heurystyka
Autor: Natalia Jedynak, Jacek Skalski
