Konwencja CMR

Konwencja CMR- (fr. Convention relative au contrat de transport international de marchandises par route, ang. Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road). Konwencja sporządzona w Genewie dnia 19 maja 1956 r., jest aktem prawnym o randze międzynarodowej. Akt ten reguluje w sposób jednolity zasady międzynarodowego transportu drogowego towarów, przede wszystkim w zakresie dokumentacji transportu oraz odpowiedzialności spedytora. Opracowano w jednym wydaniu w języku francuskim i angielskim (Dz.U. 1962 Nr 49 poz. 238)

TL;DR

Konwencja CMR to międzynarodowy akt prawny regulujący transport drogowy towarów. Konwencja ta ma pierwszeństwo przed prawem krajowym i powinna być bezpośrednio stosowana. Przewoźnik jest odpowiedzialny za ładunek, chyba że zdarzyły się okoliczności losowe lub wada towaru. Umowa przewozu jest potwierdzana listem przewozowym, który zawiera informacje dotyczące umowy i transportowanego towaru.

Konwencji CMR a prawo krajowe

Art. 8 ust.1 brzmi: "Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej". (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483).

Natomiast art. 8 ust. 2 mówi nam,że: "Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej". (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483).

P. Tuleja w rozdziale o źródłach prawa napisał: "Z powyższego wynika, iż wszystkie akty prawne powinny być zgodne z Konstytucją, a w razie wątpliwości w tym względzie ocenia się tę zgodność, biorąc za podstawy jednoznacznie brzmiące normy Konstytucji". (P. Sarnecki i in. 2014, s. 51).

Zdaniem Krzysztofa Wesołowskiego: "Przepis art. 91 ust. 1 Konstytucji z kolei stanowi, że ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy (co w przypadku konwencji CMR nie ma miejsca). Jednocześnie, zgodnie z postanowieniem art. 91 ust. 2 Konstytucji, umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową. "(K.Wesołowski 2015, s. 47).

"Bezpośrednie stosowanie oznacza przede wszystkim związanie postanowieniami umowy organów władzy publicznej, konieczność wydawania rozstrzygnięć również o postanowienia tych umów". (P. Sarnecki i in. 2014, s. 55).

Konwencji CMR

• Niniejszą Konwencję o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) stosuje się do: (Dz.U. 1962 Nr 49 poz. 238)
• zarobkowego przewozu drogowego towarów pojazdami, pomiędzy dwoma różnymi krajami,
• przewozów realizowanych przez rządowe instytucje, organizacje lub państwa,
• transportu intermodalnego(w razie braku przeładunku),
• Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) nie stosuje się do:
• transportu ciał zmarłych,
• przedmiotów przesiedlenia,
• transportu realizowanego w ramach międzynarodowych umów pocztowych,

Odpowiedzialność przewoźnika

Przewoźnik:(Dz.U. 1962 Nr 49 poz. 238)

• odpowiedzialny jest za własne działanie oraz zaniedbana, swoich pracowników oraz wszystkich osób uczestniczących w procesie wykonania danego transportu,
• jest odpowiedzialny za całkowite lub częściowe przepadnięcie albo zniszczenie towaru, które miało miejsce w czasie dostawy, a także za jej opóźnienie,
• zwolniony jest z tej odpowiedzialności w razie losowych sytuacji, którym nie był w stanie zapobiec lub też w razie wady towaru,
• jest również zwolniony z odpowiedzialności w przypadku kiedy przepadnięcie lub zniszczenie ładunku zaistniało ze szczególnego zagrożenia było rezultatem: (konwencja CMR, art. 17, ust.4)
• użycie pojazdów otwartych i nie przykrytych opończą, jeżeli to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym
• brak lub wadliwe opakowanie, jeżeli towary, ze względu na swe naturalne właściwości, w razie braku lub wadliwego opakowania, narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie
• manipulowanie, ładowanie, rozmieszczenie lub wyładowanie towaru przez nadawcę lub przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy lub odbiorcy
• naturalne właściwości niektórych towarów, mogące powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, normalny ubytek lub działanie robactwa i gryzoni
• niedostateczność lub wadliwość cech lub numerów na sztukach przesyłki
• przewóz żywych zwierząt

Umowa przewozu

List przewozowy: (Dz.U. 1962 Nr 49 poz. 238)

• jest dowodem zawarcia umowy przewozu (wystawiany w trzech oryginalnych egzemplarzach, z podpisami nadawcy oraz przewoźnika: jeden egzemplarz dla nadawcy, drugi towarzyszy przesyłce, zaś trzeci zatrzymany jest przez przewoźnika.),
• zawiera między innymi:
• datę i miejsce wystawienia,
• dane nadawcy, przewoźnika oraz odbiorcy,
• informacje dotyczące lokalizacji i czasu nadania oraz odbioru przesyłki,
• informacje dotyczące transportowanego towaru,
• opłaty związane z transportem,
• może również zawierać na przykład:
• restrykcje dotyczące przeładunku,
• opłaty, które ponosi nadawca,
• zaplanowany czas dostarczenia przesyłki,
• spis dokumentów, które otrzymał przewoźnik,

Konwencja CMR — artykuły polecane

Konwencja o międzynarodowym przewozie drogowym — Prawo przewozowe — Umowa spedycji — Prawa konsumenta — List przewozowy — Klauzule abuzywne — Kabotaż — Ordynacja podatkowa — Umowa przewozu

Bibliografia

• Górski W., Wesołowski K. (2009), Komentarz do przepisów o umowie przewozu i spedycji, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Warszawa
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483
• Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) i Protokół podpisania, sporządzone w Genewie dnia 19 maja 1956 r. Dz.U. 1962 nr 49 poz. 238
• Marciniak-Neider D., Neider J. (red.) (2011), Poradnik spedytora, Polska Izba Spedycji i Logistyki, Gdynia
• Sarnecki P. (red.) (2014), Prawo konstytucyjne, C.H. Beck, Warszawa
• Wesołowski K. (2013), Umowa międzynarodowego przewozu drogowego towarów na podstawie CMR, Wolters Kluwer, Warszawa
• Wesołowski K. (2015), Kwalifikacja prawna umów zawieranych w transporcie samochodowym, Problemy Transportu i Logistyki, Nr 31

Autor: Mateusz Podgórski