Strata nadzwyczajna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (cleanup bibliografii i rotten links)
m (cleanup bibliografii i rotten links)
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{infobox4
'''[[Strata]] nadzwyczajna''' - jest to finansowy skutek zdarzeń o charakterze losowym, powstający w sposób niepowtarzalny poza zwyczajną działalnością jednostki gospodarczej<ref>''[[Rachunkowość]] finansowa'', red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999, s. 312</ref>.
|list1=
<ul>
<li>[[Odpisy aktualizujące należności]]</li>
<li>[[Sprawozdanie finansowe - informacja dodatkowa]]</li>
<li>[[Likwidacja środka trwałego]]</li>
<li>[[Środki trwałe w budowie]]</li>
<li>[[Rachunek zysków i strat]]</li>
<li>[[Kapitał zapasowy]]</li>
<li>[[Pozostałe przychody i koszty operacyjne]]</li>
<li>[[Zdarzenie gospodarcze]]</li>
<li>[[Umorzenie]]</li>
</ul>
}}
 
'''[[Strata]] nadzwyczajna'''- jest to finansowy skutek zdarzeń o charakterze losowym, powstający w sposób niepowtarzalny poza zwyczajną działalnością jednostki gospodarczej<ref>''[[Rachunkowość]] finansowa'', red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999, s. 312</ref>.


Strata (także [[zysk]]) nadzwyczajna charakteryzuje się zatem tym, że zdarzenia oraz [[transakcje]] występują z małą częstotliwością (lub są niepowtarzalne) oraz cechują się niezwykłością albo brakiem związku z normalną działalnością danego przedsiębiorstwa. Nadzwyczajny charakter tych zdarzeń wymaga spełnienia obydwu powyższych kryteriów. Istnieje jednak [[wyjątek]]. Jest to strata (lub zysk), która wystąpiła w wyniku umorzenia długu, a jest zaliczana do zdarzeń nadzwyczajnych. Pozycje, które występują rzadko, ale mają związek z normalną działalnoscią danej firmy bądź na odwrót, powinny zostać ujęte jako oddzielna [[pozycja]] w zysku z działalności<ref>Eldon A. Hendriksen, Michael F. van Breda, ''Teoria rachunkowości'', Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 343, 344</ref>.W rachunkowości straty nadzwyczajne ujmowane są na koncie "Zyski nadzwyczajne" po stronie debetowej a następnie ich suma pod koniec roku przenoszona jest na [[konto]] "[[Wynik]] finansowy". Kontem przeciwstawnym do "Strat nadzwyczajnych" jest konto "Zyski nadzwyczajne"
Strata (także [[zysk]]) nadzwyczajna charakteryzuje się zatem tym, że zdarzenia oraz [[transakcje]] występują z małą częstotliwością (lub są niepowtarzalne) oraz cechują się niezwykłością albo brakiem związku z normalną działalnością danego przedsiębiorstwa. Nadzwyczajny charakter tych zdarzeń wymaga spełnienia obydwu powyższych kryteriów. Istnieje jednak [[wyjątek]]. Jest to strata (lub zysk), która wystąpiła w wyniku umorzenia długu, a jest zaliczana do zdarzeń nadzwyczajnych. Pozycje, które występują rzadko, ale mają związek z normalną działalnoscią danej firmy bądź na odwrót, powinny zostać ujęte jako oddzielna [[pozycja]] w zysku z działalności<ref>Eldon A. Hendriksen, Michael F. van Breda, ''Teoria rachunkowości'', Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 343, 344</ref>.W rachunkowości straty nadzwyczajne ujmowane są na koncie "Zyski nadzwyczajne" po stronie debetowej a następnie ich suma pod koniec roku przenoszona jest na [[konto]] "[[Wynik]] finansowy". Kontem przeciwstawnym do "Strat nadzwyczajnych" jest konto "Zyski nadzwyczajne"
Linia 20: Linia 5:
* zdarzeń losowych spowodowanych czynnikami naturalnymi np. powodzie, pożary etc.
* zdarzeń losowych spowodowanych czynnikami naturalnymi np. powodzie, pożary etc.
* zawieszenia lub zaniechania danej działalności (np. jeżeli są one skutkiem zmiany metod produkcji lub sprzedaży zorganizowanej części jednostki,
* zawieszenia lub zaniechania danej działalności (np. jeżeli są one skutkiem zmiany metod produkcji lub sprzedaży zorganizowanej części jednostki,
 
* [[Uprawomocnienie|uprawomocnienia]] się postanowień postępowania układowego, naprawczego, ugodowego.
<google>ban728t</google>
 
*[[Uprawomocnienie|uprawomocnienia]] się postanowień postępowania układowego, naprawczego, ugodowego.
* Powstałe rezerwy na poczet kosztów z tytułu restrukturyzacji przedsiębiorstwa wynikająca z art. 35d ustawy o rachunkowośći
* Powstałe rezerwy na poczet kosztów z tytułu restrukturyzacji przedsiębiorstwa wynikająca z art. 35d ustawy o rachunkowośći
* Restrukturyzacji działalności a konkretniej środki na przyszłe [[zobowiązania]] spowodowane restrukturyzacją które nie mogły zostać pokryte z rezerw
* Restrukturyzacji działalności a konkretniej środki na przyszłe [[zobowiązania]] spowodowane restrukturyzacją które nie mogły zostać pokryte z rezerw
Linia 30: Linia 12:
Strata nadzwyczajna to finansowy skutek zdarzeń losowych, które są rzadkie i niezwykłe. Mogą to być np. powodzie, pożary, włamania. Straty nadzwyczajne są ujmowane na koncie "Zyski nadzwyczajne" w rachunkowości. Wartości utraconego majątku oraz koszty usuwania skutków tych zdarzeń są uznawane za straty nadzwyczajne. Wprowadzono zmiany w ewidencjonowaniu strat i zysków nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat. Wprowadzono także zakaz kompensowania zysków i strat nadzwyczajnych.
Strata nadzwyczajna to finansowy skutek zdarzeń losowych, które są rzadkie i niezwykłe. Mogą to być np. powodzie, pożary, włamania. Straty nadzwyczajne są ujmowane na koncie "Zyski nadzwyczajne" w rachunkowości. Wartości utraconego majątku oraz koszty usuwania skutków tych zdarzeń są uznawane za straty nadzwyczajne. Wprowadzono zmiany w ewidencjonowaniu strat i zysków nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat. Wprowadzono także zakaz kompensowania zysków i strat nadzwyczajnych.


== Cechy zdarzenia nadzwyczajnego ==
<google>n</google>


==Cechy zdarzenia nadzwyczajnego==
Uznanie strat (podobnie jak zysków) za nadzwyczajne wiąże się ze spełnieniem następujących warunków<ref>Gierusz B., ''Podręcznik samodzielnej nauki księgowania'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390</ref>:
Uznanie strat (podobnie jak zysków) za nadzwyczajne wiąże się ze spełnieniem następujących warunków<ref>Gierusz B., ''Podręcznik samodzielnej nauki księgowania'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390</ref>:
* były trudne do przewidzenia,
* były trudne do przewidzenia,
Linia 42: Linia 25:
Ważnym aspektem w związku z tym jest ustalenie w sposób odrębny w każdej jednostce gospodarczej [[zakres]] zdarzeń, które będą kwalifikować się zarówno do [[Zysk nadzwyczajny|zysków]] jak i strat nadzwyczajnych<ref> Gierusz B., ''Podręcznik samodzielnej nauki księgowania'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390</ref>. Przy kwalifikacji zdarzeń nadzwyczajnych należy zachować staranność gdyż [[kwalifikacja]] tej pozycji może być zależna m.in. od wielkości przedsiębiorstwa.
Ważnym aspektem w związku z tym jest ustalenie w sposób odrębny w każdej jednostce gospodarczej [[zakres]] zdarzeń, które będą kwalifikować się zarówno do [[Zysk nadzwyczajny|zysków]] jak i strat nadzwyczajnych<ref> Gierusz B., ''Podręcznik samodzielnej nauki księgowania'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390</ref>. Przy kwalifikacji zdarzeń nadzwyczajnych należy zachować staranność gdyż [[kwalifikacja]] tej pozycji może być zależna m.in. od wielkości przedsiębiorstwa.


== Tytuły strat nadzwyczajnych ==
==Tytuły strat nadzwyczajnych==
 
Stratami nadzwyczajnymi mogą być <ref>''Podstawy rachunkowości'', red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997, s. 250.</ref>:
Stratami nadzwyczajnymi mogą być <ref>''Podstawy rachunkowości'', red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997, s. 250.</ref>:
* [[Wartość]] netto składników majątku utraconego na skutek zdarzeń o charakterze losowym a także [[koszty]] usuwania rezultatów tych zdarzeń,
* [[Wartość]] netto składników majątku utraconego na skutek zdarzeń o charakterze losowym a także [[koszty]] usuwania rezultatów tych zdarzeń,
Linia 51: Linia 33:
* Wartość sprzedanych bądź złomowanych półfabrykatów i materiałów (według cen ewidencyjnych, które są zbędne z przyczyny zaniechania danego rodzaju działalności oraz które nie nadają się do wykorzystania w innej działalności.
* Wartość sprzedanych bądź złomowanych półfabrykatów i materiałów (według cen ewidencyjnych, które są zbędne z przyczyny zaniechania danego rodzaju działalności oraz które nie nadają się do wykorzystania w innej działalności.


Straty, które powstały w ciągu roku są księgowane na stronie Wn konta "Straty nadzwyczajne”. Na koniec roku [[saldo]] konta jest przenoszone na konto "[[Wynik finansowy]]. Zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny straty nadzwyczajne (oraz pozostałe [[koszty operacyjne]]) uznawane są za poniesione w danym okresie, bez wymogu, aby były niewątpliwe.
Straty, które powstały w ciągu roku są księgowane na stronie Wn konta "Straty nadzwyczajne". Na koniec roku [[saldo]] konta jest przenoszone na konto "[[Wynik finansowy]]". Zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny straty nadzwyczajne (oraz pozostałe [[koszty operacyjne]]) uznawane są za poniesione w danym okresie, bez wymogu, aby były niewątpliwe.
 
== Ewidencja zdarzeń nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat==


==Ewidencja zdarzeń nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat==
Nowelizacja [[ustawa o rachunkowości|ustawy o rachunkowości]]jasno określa ewidencjonowanie zarówno strat jak i zysków nadzwyczajnych w [[Rachunek zysków i strat|rachunku zysków i strat]].
Nowelizacja [[ustawa o rachunkowości|ustawy o rachunkowości]]jasno określa ewidencjonowanie zarówno strat jak i zysków nadzwyczajnych w [[Rachunek zysków i strat|rachunku zysków i strat]].
W związku z tą zmianą od 1 stycznia 2016 roku usunięto pozycję ''Wynik zdarzeń nadzwyczajnych''.
W związku z tą zmianą od 1 stycznia 2016 roku usunięto pozycję ''Wynik zdarzeń nadzwyczajnych''.
Linia 62: Linia 43:
Sytuacja taka podyktowana została międzynarodowymi standardami sprawozdań w których nie występuje [[kategoria]] zdarzeń nadzwyczajnych.
Sytuacja taka podyktowana została międzynarodowymi standardami sprawozdań w których nie występuje [[kategoria]] zdarzeń nadzwyczajnych.
Istotną informacją jest fakt, iż zysków i strat nadzwyczajnych nie należy kompensować i w rachunku zysków i strat powinny być wykazywane oddzielnie.
Istotną informacją jest fakt, iż zysków i strat nadzwyczajnych nie należy kompensować i w rachunku zysków i strat powinny być wykazywane oddzielnie.
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Odpisy aktualizujące należności]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Sprawozdanie finansowe - informacja dodatkowa]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Likwidacja środka trwałego]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Środki trwałe w budowie]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Rachunek zysków i strat]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Kapitał zapasowy]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Pozostałe przychody i koszty operacyjne]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Zdarzenie gospodarcze]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Umorzenie]]}} }}


==Przypisy==
==Przypisy==
Linia 68: Linia 51:
==Bibliografia==
==Bibliografia==
<noautolinks>
<noautolinks>
* Cebrowska T., ''Rachunkowość finansowa i podatkowa'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2010
* Cebrowska T. (2010), ''Rachunkowość finansowa i podatkowa'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
* Franc-Dąbrowska J., Zborowska M., ''Prognozowanie finansowe dla spółki X- spółka logistyczna'', Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej, Warszawa, 2008
* Franc-Dąbrowska J., Zborowska M. (2008), ''Prognozowanie finansowe dla spółki X - spółka logistyczna'', Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej, Warszawa
* Gosa W., ''Vademecum Samodzielnego Księgowego'', Polska Akademia Rachunkowości, Warszawa, 2008
* Gos W. (2008), ''Vademecum Samodzielnego Księgowego'', Polska Akademia Rachunkowości, Warszawa
* Kowalska S., ''[https://www.sbc.org.pl/Content/80848/Zarz%C4%85dzanie1.2013%20Kowalska.pdf Kalkulacja kosztu jednostkowego elementem zarządzania spółką X]'', Politechnika Częstochowska, Częstochowa, 2013
* Kowalska S. (2013), ''[https://www.sbc.org.pl/Content/80848/Zarz%C4%85dzanie1.2013%20Kowalska.pdf Kalkulacja kosztu jednostkowego elementem zarządzania spółką X]'', Politechnika Częstochowska, Częstochowa
* Wędzki D.''Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa według polskiego prawa bilansowego'', Wydawnictwo Wolters Kluwer SA, Warszawa 2014
* Wędzki D. (2014), ''Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa według polskiego prawa bilansowego'', Wolters Kluwer, Warszawa
</noautolinks>
</noautolinks>


{{a|Joanna Klocek, Michał Bednarczyk}}
{{a|Joanna Klocek, Michał Bednarczyk}}
[[Kategoria:Rachunkowość]]
[[Kategoria:Rachunkowość]]


{{#metamaster:description|Strata nadzwyczajna to finansowy skutek zdarzeń losowych i niezwiązanych z działalnością firmową. Ujmowana jest na koncie Zyski nadzwyczajne i przenoszona na konto Wynik finansowy.}}
{{#metamaster:description|Strata nadzwyczajna to finansowy skutek zdarzeń losowych i niezwiązanych z działalnością firmową. Ujmowana jest na koncie Zyski nadzwyczajne i przenoszona na konto Wynik finansowy.}}

Aktualna wersja na dzień 19:57, 5 sty 2024

Strata nadzwyczajna - jest to finansowy skutek zdarzeń o charakterze losowym, powstający w sposób niepowtarzalny poza zwyczajną działalnością jednostki gospodarczej[1].

Strata (także zysk) nadzwyczajna charakteryzuje się zatem tym, że zdarzenia oraz transakcje występują z małą częstotliwością (lub są niepowtarzalne) oraz cechują się niezwykłością albo brakiem związku z normalną działalnością danego przedsiębiorstwa. Nadzwyczajny charakter tych zdarzeń wymaga spełnienia obydwu powyższych kryteriów. Istnieje jednak wyjątek. Jest to strata (lub zysk), która wystąpiła w wyniku umorzenia długu, a jest zaliczana do zdarzeń nadzwyczajnych. Pozycje, które występują rzadko, ale mają związek z normalną działalnoscią danej firmy bądź na odwrót, powinny zostać ujęte jako oddzielna pozycja w zysku z działalności[2].W rachunkowości straty nadzwyczajne ujmowane są na koncie "Zyski nadzwyczajne" po stronie debetowej a następnie ich suma pod koniec roku przenoszona jest na konto "Wynik finansowy". Kontem przeciwstawnym do "Strat nadzwyczajnych" jest konto "Zyski nadzwyczajne" Do strat (zysków) nadzwyczajnych w szczególności zaliczamy następujących przypadków: [3]:

  • zdarzeń losowych spowodowanych czynnikami naturalnymi np. powodzie, pożary etc.
  • zawieszenia lub zaniechania danej działalności (np. jeżeli są one skutkiem zmiany metod produkcji lub sprzedaży zorganizowanej części jednostki,
  • uprawomocnienia się postanowień postępowania układowego, naprawczego, ugodowego.
  • Powstałe rezerwy na poczet kosztów z tytułu restrukturyzacji przedsiębiorstwa wynikająca z art. 35d ustawy o rachunkowośći
  • Restrukturyzacji działalności a konkretniej środki na przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją które nie mogły zostać pokryte z rezerw

TL;DR

Strata nadzwyczajna to finansowy skutek zdarzeń losowych, które są rzadkie i niezwykłe. Mogą to być np. powodzie, pożary, włamania. Straty nadzwyczajne są ujmowane na koncie "Zyski nadzwyczajne" w rachunkowości. Wartości utraconego majątku oraz koszty usuwania skutków tych zdarzeń są uznawane za straty nadzwyczajne. Wprowadzono zmiany w ewidencjonowaniu strat i zysków nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat. Wprowadzono także zakaz kompensowania zysków i strat nadzwyczajnych.

Cechy zdarzenia nadzwyczajnego

Uznanie strat (podobnie jak zysków) za nadzwyczajne wiąże się ze spełnieniem następujących warunków[4]:

  • były trudne do przewidzenia,
  • do ich powstania doszło poza działalnością operacyjną danej jednostki gospodarczej,
  • nie mają związku z ogólnym ryzykiem związanym z prowadzeniem danej działalności.
  • najczęściej obejmujące działania mające negatywny skutek finansowy związany z siłami natury m.in. powodzie, pożary, obsunięcia ziemi oraz działaniami niezwiązanymi z siłami natury takimi jak włamania, kradzieże.

Przykładowo do strat nadzwyczajnych zaliczane są straty wywołane działaniem sił natury, takich jak pożar, powódź, trzęsienie ziemi, huragan oraz związane z wywłaszczeniem aktywów. Wówczas obejmują wartości tych aktywów, które utracone zostały z przyczyn działania tych zdarzeń a także skutki usuwania działań zdarzeń losowych.

Ważnym aspektem w związku z tym jest ustalenie w sposób odrębny w każdej jednostce gospodarczej zakres zdarzeń, które będą kwalifikować się zarówno do zysków jak i strat nadzwyczajnych[5]. Przy kwalifikacji zdarzeń nadzwyczajnych należy zachować staranność gdyż kwalifikacja tej pozycji może być zależna m.in. od wielkości przedsiębiorstwa.

Tytuły strat nadzwyczajnych

Stratami nadzwyczajnymi mogą być [6]:

  • Wartość netto składników majątku utraconego na skutek zdarzeń o charakterze losowym a także koszty usuwania rezultatów tych zdarzeń,
  • Nieplanowane odpisy amortyzacyjne (wartość netto) składników rzeczowych majątku trwałego, które zostały unieruchomione z przyczyn zaniechania określonego typu działalności a także koszty likwidacji bądź sprzedaży tego majątku,
  • Koszty postępowania ugodowego, układowego, naprawczego,
  • Wartość netto składników majątkowych, które wchodzą w skład zorganizowanej części jednostki podlegającej sprzedaży,
  • Wartość sprzedanych bądź złomowanych półfabrykatów i materiałów (według cen ewidencyjnych, które są zbędne z przyczyny zaniechania danego rodzaju działalności oraz które nie nadają się do wykorzystania w innej działalności.

Straty, które powstały w ciągu roku są księgowane na stronie Wn konta "Straty nadzwyczajne". Na koniec roku saldo konta jest przenoszone na konto "Wynik finansowy". Zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny straty nadzwyczajne (oraz pozostałe koszty operacyjne) uznawane są za poniesione w danym okresie, bez wymogu, aby były niewątpliwe.

Ewidencja zdarzeń nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat

Nowelizacja ustawy o rachunkowościjasno określa ewidencjonowanie zarówno strat jak i zysków nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat. W związku z tą zmianą od 1 stycznia 2016 roku usunięto pozycję Wynik zdarzeń nadzwyczajnych.

Obowiązuje ona jedynie w bankach, zakładach ubezpieczeń, reasekuracji i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.W innym przypadku straty i zyski nadzwyczajne ujmowane są odpowiednio w kategorii Pozostałe koszty operacyjne i Pozostałe przychody operacyjne.

Sytuacja taka podyktowana została międzynarodowymi standardami sprawozdań w których nie występuje kategoria zdarzeń nadzwyczajnych. Istotną informacją jest fakt, iż zysków i strat nadzwyczajnych nie należy kompensować i w rachunku zysków i strat powinny być wykazywane oddzielnie.


Strata nadzwyczajnaartykuły polecane
Odpisy aktualizujące należnościSprawozdanie finansowe - informacja dodatkowaLikwidacja środka trwałegoŚrodki trwałe w budowieRachunek zysków i stratKapitał zapasowyPozostałe przychody i koszty operacyjneZdarzenie gospodarczeUmorzenie

Przypisy

  1. Rachunkowość finansowa, red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999, s. 312
  2. Eldon A. Hendriksen, Michael F. van Breda, Teoria rachunkowości, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 343, 344
  3. Rachunkowość finansowa, red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999, s. 313
  4. Gierusz B., Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390
  5. Gierusz B., Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390
  6. Podstawy rachunkowości, red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997, s. 250.

Bibliografia

  • Cebrowska T. (2010), Rachunkowość finansowa i podatkowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
  • Franc-Dąbrowska J., Zborowska M. (2008), Prognozowanie finansowe dla spółki X - spółka logistyczna, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej, Warszawa
  • Gos W. (2008), Vademecum Samodzielnego Księgowego, Polska Akademia Rachunkowości, Warszawa
  • Kowalska S. (2013), Kalkulacja kosztu jednostkowego elementem zarządzania spółką X, Politechnika Częstochowska, Częstochowa
  • Wędzki D. (2014), Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa według polskiego prawa bilansowego, Wolters Kluwer, Warszawa


Autor: Joanna Klocek, Michał Bednarczyk