Dizajn

Dizajn (ang. design), nazywany również wzornictwem przemysłowym, w języku polskim odnosi się do wyglądu przedmiotów użytkowych albo urządzeń. Termin również odnosi się do procesu projektowania oraz rysunku ukazującego dokładne rozwiązania określonego produktu, szczególnie jego zdobnictwo i estetykę. Zatem dizajn to zarówno proces, jak i efekt tego procesu, którym może być rysunek, plan, schemat kształtu danego produktu (Ł. Mamica 2012, s. 14).

Magdalena Wołek wymienia pięć pojęć kryjących się pod terminem dizajn (M. Wołek 2017, s.418-419):

1. W znaczeniu potocznym dizajn utożsamia się z wyglądem. Takie podejście pojawia się w tekstach komercyjnych i sprzedażowych. Natomiast dizajn komercyjny oznacza projektowanie wyglądu przedmiotu, którego zastosowanie, przeznaczenie i zasada działania są już opracowane. Zadaniem projektanta jest stworzenie opakowania i ozdobienia przedmiotu. Wygląd samego przedmiotu i jego funkcje są od siebie niezależne.
2. Równie często dizajn określa się jako projektowanie urządzeń, które zostały już opracowane, ale jeszcze nie istnieją. Funkcje i zasada działania nie są tu projektowane zatem dizajn nie jest tożsamy z wynalazczością. Jest to projektowanie nowych, lepszych egzemplarzy znanego wynalazku a wygląd może być jedynie jednym z parametrów.
3. Dizajn można również rozumieć jako adaptację rzeczy do nowych warunków i nowego środowiska. Celem jest dostosowanie przedmiotu w taki sposób, aby mógł dalej spełniać swoje funkcje, ale w nowych warunkach (np. warunkach atmosferycznych, kulturowych, nowym rynku). Procesowi projektowania podlega nie tylko sam wygląd, ale też właściwości przedmiotu które trzeba zachować przy innego rodzaju eksploatacji.
4. Można również mówić o dizajnie w kontekście historii technicznego rozwoju. Oznacza to, że dizajn zmienia się w zależności od technicznych możliwości danego czasu. Obejmuje rozwój danej rzeczy na przestrzeni lat oraz ewolucję całego "gatunku" przedmiotów (np. lokomotywa lub samochód rodzinny).
5. Najmniej popularnym podejściem do tematu jest rozumienie dizajnu jako projektowania ze świadomością, że rzecz definiuje sposób przyszłego życia. Określa się to odpowiedzialnym dizajnem. Odpowiedzialny dizajn może być stosowany w każdym z wyżej wymienionych podejść. Natomiast różni się od nich w dwóch aspektach. Odpowiedzialny dizajn szczególnie skupia się nad zaspokajaniem potrzeb określonych grup odbiorców (zazwyczaj społecznie lub gospodarczo upośledzonych) oraz kładzie nacisk na zrównoważone wykorzystywanie zasobów i rozsądną utylizację po zużyciu.

TL;DR

Artykuł omawia różne definicje i znaczenia dziedziny dizajnu oraz jego roli w opakowaniach produktów. Dizajn pełni istotną rolę w komunikacji przedsiębiorstwa z klientami, wpływa na atrakcyjność produktu, informuje i buduje wizerunek marki. Dizajn jest również narzędziem tworzenia wartości dodanej i budowania przewagi konkurencyjnej firm, minimalizując koszty produkcji i podnosząc efektywność procesów.

Znaczenie wzornictwa przemysłowego w opakowaniach produktów

Jakość wzornictwa opakowań produktów ma szczególne znaczenie w procesie komunikacji przedsiębiorstwa z klientami, ponieważ większość wyrobów sprzedawana jest właśnie w opakowaniach. Opakowanie jest zazwyczaj ostatnią formą komunikacji marketingowej, która może zostać wykorzystana przez przedsiębiorstwo przed podjęciem przez klienta decyzji o zakupie. Opakowanie nie pełni jedynie funkcji ochronnej. Pełni istotną rolę informacyjną i estetyczną. Dizajn może zwiększać atrakcyjność produktu zarówno poprzez opakowanie jak i wystrój wnętrza w którym jest sprzedawany czy elementy w najbliższym otoczeniu. Również opakowanie może stać się jedną z ważniejszych cech, wpływających na postrzeganie produktu, szczególnie gdy produkt znajduje się w nim przez cały okres użytkowania. W takich przypadkach opakowanie wpływa też na komfort użytkowania produktu. Zdarza się, że mimo zmian preferencji estetycznych w czasie niektóre przedsiębiorstwa celowo pozostają przy swoich opakowaniach. Stają się one nieodłącznym elementem wizerunku firmy i nie podlegają zmianom. Innym powodem jest zachowanie funkcji informacyjnej. Za pomocą opakowania odbywa się postrzeganie danej marki. Informacje przekazywane klientom za pośrednictwem dizajnu mają wpływ na decyzję o zakupie i umocnienia marki. Opakowania mogą również wspierać sprzedaż poprzez dostosowanie ich do określonego okresu w handlu, sugerując przeznaczenie np. w okresie Świąt Bożego Narodzenia jako prezent (Ł. Mamica 2012, s. 23-25).

Dizajn jako narzędzie tworzenia wartości dodanej oraz budowania przewagi konkurencyjnej firm

Z perspektywy konsumentów dizajn jest wykorzystywany do okazywania własnych preferencji estetycznych, gustów czy statusu materialnego. Z demonstrowaniem statusu materialnego związany jest paradoks Veblena. Dotyczy on zwiększania się popytu na dobra luksusowe wraz ze wzrostem ich cen. Veblen tłumaczył to zjawisko jako możliwość manifestu własnego statusu materialnego. Dizajn tworzy wartość dodaną również za pomocą wartości estetycznych, ergonomii, funkcjonalności, warunków użytkowania oraz umożliwia nawiązanie emocjonalnego stosunku do produktu. Może to skutkować tym, że klient będzie skłonniejszy, aby o produkt dbać oraz go naprawiać. Wzornictwo przemysłowe ma również wpływ na środowisko naturalne zarówno poprzez dłuższą eksploatację produktu, jak i poprzez sposób projektowania wyrobów, np. pozwalający na recykling po zużyciu. Dla firm korzyściami ze stosowania dizajnu są m.in. minimalizacja kosztów produkcji czy optymalizacja i podnoszenie efektywności procesów wytwarzania i logistycznych. W połączeniu z elementami wartości dodanej dla klientów które podnoszą wartość, stosowanie dizajnu przyczynia się do zwiększenia zysków przedsiębiorstwa (Ł. Mamica 2011, s. 60)

Dizajn — artykuły polecane

Ulotka reklamowa — Wzornictwo przemysłowe — Planowane postarzanie produktu — Merchandising — Innowacja marketingowa — Zarządzanie marką — Marketing partnerski — Marketing usług bankowych — Etykieta

Bibliografia

• Mamica Ł. (2011), Wpływ wzornictwa przemysłowego na konkurencyjność polskich firm, Zarządzanie Publiczne, nr 1(15)
• Mamica Ł. (2012), Wzornictwo przemysłowe jako sektor przemysłów kreatywnych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 244
• Mamica Ł. (2012), Wzornictwo przemysłowe jako sektor przemysłów kreatywnych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 244
• Wołek M. (2017), Odpowiedzialny dizajn. Etyka i problem potrzeby, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, tom 112

Autor: Bartłomiej Cieśla