Rozliczenia międzyokresowe przychodów

Rozliczenia międzyokresowe przychodów obejmują wszystkie te przychody, które powstały w innym okresie niż okres, którego dotyczą. Rozliczania w czasie tych przychodów dokonuje się w celu zaliczenia odpowiednich kwot przychodów do tych okresów sprawozdawczych, których one dotyczą.

Związane jest to w praktyce podmiotów gospodarujących z przypadkami inkasowania należności za świadczenia, które będą wykonane w przyszłych okresach sprawozdawczych, np. osiągane są wpływy z przedsprzedaży biletów miesięcznych, pobierane są z góry opłaty za usługi hotelowe, mieszkaniowe itp. Są to więc przychody przyszłych okresów sprawozdawczych (rozliczenia bierne).

Wydzielenie w ewidencji przychodów przyszłych okresów zgodnie z zasadą współmierności kosztów i przychodów służy prawidłowemu ustaleniu wyniku działalności za dany okres.

TL;DR

Rozliczenia międzyokresowe przychodów dotyczą przychodów, które powstały w innym okresie, niż okres, którego dotyczą. Mają na celu prawidłowe rozliczenie przychodów z odpowiednimi okresami sprawozdawczymi. Przychody przyszłych okresów mogą obejmować wpływy z przedsprzedaży, opłaty pobierane z góry za usługi, darowizny, różnicę wartości firmy, odsetki skapitalizowane itp. Ewidencja odbywa się na koncie "Rozliczenia międzyokresowe przychodów" lub "Przychody przyszłych okresów". Saldo na koniec roku obrotowego jest wykazywane w pasywach bilansu.

Rodzaje przychodów

Zgodnie z ustawą o rachunkowości do przychodów rozliczanych w czasie zalicza się:

• równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych,
• środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych,
• otrzymane nieodpłatnie, w tym także w formie darowizny środki trwałe w budowie, środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne,
• nie rozliczoną różnicę wartości firmy, powstałej w wypadku gdy cena nabycia podmiotu gospodarczego lub zorganizowanej jego większości jest niższa od jej wartości rynkowej.

Banki wykazują jako przychody przyszłych okresów także należne im odsetki skapitalizowane oraz od należności zagrożonych do czasu ich otrzymania (zapłaty) lub odpisania.

Poza wymienionymi wyżej przykładami, do rozliczeń międzyokresowych przychodów zalicza się także:

1) pobrane z góry wpłaty od kontrahentów za świadczenia, które zostaną wykonane w następnym okresie sprawozdawczym, np. pobrane z góry czynsze, 2) zakup należności poza giełdą na warunkach factoringu - do wysokości różnicy między ceną nabycia a wartością nominalną wierzytelności, 3) nadwyżkę przychodów nad kosztami gospodarki zasobami mieszkaniowymi, zwiększającą przychody następnego roku obrotowego, 4) rozliczenie na dzień bilansowy - usług, w tym budowlanych objętych długotrwałymi umowami - jeżeli suma przychodów z faktur VAT przekracza kwotę przychodu ustalonego w proporcji do stopnia zaawansowania roboty (Wn konto 70-0, Ma konto 84).

Zasady ewidencji

Rozliczenia przychodów przyszłych okresów ewidencjonowane są na koncie "Rozliczenia międzyokresowe przychodów" lub inaczej "Przychody przyszłych okresów", które jest kontem pasywów.

• Po stronie Ct (Ma) księgowane są wpływy środków pieniężnych pobranych z góry za przyszłe świadczenia. Na początku następnego okresu sprawozdawczego przenosi się je na odpowiednie konto przychodów ze sprzedaży, co doprowadza do zgodności okresu wykonania świadczenia z okresem, w którym osiągnięte wpływy zostały zaliczone do przychodów ze sprzedaży.
• Po stronie Dt konto to wykazuje zaliczenie przychodów pobranych z góry do przychodu bieżącego okresu w korespondencji z kontami np".Sprzedaż", "Pozostałe przychody operacyjne".

Konto wykazuje w końcu okresu sprawozdawczego wyłącznie saldo Ct. Oznacza ono nie rozliczone jeszcze przychody przyszłych okresów sprawozdawczych. Saldo na koniec roku obrotowego wykazywane jest w pasywach bilansu.

Rozliczenia międzyokresowe przychodów wykazuje się w pasywach bilansu następująco:

• ujemna wartość firmy wykazywana jest w pozycji B.IV.1 Rozliczenia międzyokresowe - ujemna wartość firmy,
• pozostałe rozliczenia międzyokresowe przychodów, inne niż ujemna wartość firmy i otrzymane zaliczki na dostawy, wykazuje się w pozycji B.IV.2 Rozliczenia międzyokresowe - inne rozliczenia międzyokresowe z podziałem na długo i krótkoterminowe.

Przykład

Firma remontowa w grudniu 2015r. otrzymała zapłatę za wykonanie pewnego rodzaju prac remontowych.Na konto jednostki wpłacono 24600 zł brutto. Załóżmy, że prace remontowe wykonane zostały w styczniu 2016 r. Transakcja ta powinna być rozliczone przy zastosowaniu zasad dotyczących rozliczeń międzyokresowych przychodów. Jej ewidencja księgowa może wyglądać następująco:

• ewidencja otrzymanej wpłaty:

• strona Wn konta 201 Rozrachunki z odbiorcami - 24600 zł
• strona Ma konta 845 Rozliczenia międzyokresowe przychodów - 20000 zł
• strona Ma konta 221 Rozrachunki z tytułu VAT - 4600 zł
• strona Wn konta 131 Rachunek bankowy - 24600 zł
• strona Ma konta 201 Rozrachunki z odbiorcami - 24600 zł

• ewidencja zakończenia prac i otrzymania protokołu zdawczo - odbiorczego (zapis z stycznia 2016r.)

• strona Wn konta 845 Rozliczenia międzyokresowe przychodów - 20000 zł
• strona Ma konta 732 Przychody z tytułu sprzedaży usług - 20000 zł.

Rozliczenia międzyokresowe przychodów — artykuły polecane

Rozliczenia międzyokresowe kosztów — Rachunek zysków i strat — Koszty finansowe — Różnice kursowe — Przychody i koszty finansowe — Wycena zagranicznych środków pieniężnych — Aktywa obrotowe — Pasywa — Przychody finansowe

Bibliografia

• Ambroziak M. (2010), Analiza sprawozdań finansowych, C.H. Beck, Warszawa
• Gierusz B. (2018), Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, ODDK, Gdańsk
• Messner Z. (2010), Podstawy rachunkowości finansowej, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa
• Misińska D. (2000), Podstawy rachunkowości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Wrocław
• Olchowicz I. (2016), Podstawy rachunkowości. Wykład, Difin, Warszawa
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591
• Walińska E. (2015), Koncepcje ujmowania przychodów w systemie rachunkowości - stan obecny i proponowane zmiany, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, nr 77

Autor: Adrianna Bryl, Magdalena Machynia

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.