Instytucja finansowa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
(LinkTitles.)
m (cleanup bibliografii i rotten links)
 
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{infobox4
'''Instytucja finansowa''' - to podmiot zajmujący się przyjmowaniem zobowiązań finansowych, a także przejmowanie takich zobowiązań od różnych podmiotów. Są one bardzo ważnymi elementami gospodarki, które traktuje się jako współtwórców polityki finansowej na arenie międzynarodowej. (Śliwa J. 2011, s.96)
|list1=
<ul>
<li>[[Pośrednictwo finansowe]]</li>
<li>[[Instytucje finansowe]]</li>
<li>[[Bank inwestycyjny]]</li>
<li>[[Kasa oszczędnościowa]]</li>
<li>[[Rynek finansowy]]</li>
<li>[[Emisja obligacji]]</li>
<li>[[Towarzystwo ubezpieczeniowe]]</li>
<li>[[Bank uniwersalny]]</li>
<li>[[Dom maklerski]]</li>
</ul>
}}


 
==TL;DR==
 
Artykuł omawia definicję i klasyfikację instytucji finansowych. Instytucje finansowe są ważnymi podmiotami w gospodarce i mają różne cele i charakter działalności. W artykule przedstawiono także porównanie różnych instytucji finansowych pod względem zasilania kapitałem i zasięgu działalności.
'''Instytucja finansowa''' - to podmiot zajmujący się przyjmowaniem zobowiązań finansowych, a także przejmowanie takich zobowiązań od różnych podmiotów. Są one bardzo ważnymi elementami gospodarki, które traktuje się jako współtwórców polityki finansowej na arenie międzynarodowej. (Śliwa J. 2011, s.96)


==Instytucja finansowa w rozumieniu prawa handlowego==
==Instytucja finansowa w rozumieniu prawa handlowego==
Według Kodeksu Spółek Handlowych „przez instytucję finansową rozumie się:
Według Kodeksu Spółek Handlowych "przez instytucję finansową rozumie się:
* [[bank]]
* [[bank]]
* [[fundusz]] inwestycyjny
* [[fundusz]] inwestycyjny
Linia 25: Linia 11:
* zakład ubezpieczeń
* zakład ubezpieczeń
* zakład reasekuracji
* zakład reasekuracji
* [[fundusz powierniczy]]  
* [[fundusz powierniczy]]
* towarzystwo emerytalne
* towarzystwo emerytalne
* [[fundusz emerytalny]]  
* [[fundusz emerytalny]]
* dom maklerski
* dom maklerski
mające siedzibę w Rzeczpospolitej Polskiej lub w państwie należącym do Organizacji Wspólnoty Gospodarczej i Rozwoju ([[OECD]]).” (Art.4 §1 pkt 7 KSH)
mające siedzibę w Rzeczpospolitej Polskiej lub w państwie należącym do Organizacji Wspólnoty Gospodarczej i Rozwoju ([[OECD]])". (Art.4 §1 pkt 7 KSH)
<google>t</google>


==Instytucja finansowa w rozumieniu prawa bankowego==
==Instytucja finansowa w rozumieniu prawa bankowego==
Linia 47: Linia 32:
# [[Świadczenie]] usług brokerskich na [[rynek]] pieniężny|rynku pieniężnym. (roz. 1 art. 4 pkt 7 Prawa bankowego)
# [[Świadczenie]] usług brokerskich na [[rynek]] pieniężny|rynku pieniężnym. (roz. 1 art. 4 pkt 7 Prawa bankowego)


Warto zauważyć, że z definicji instytucji finansowej zostały wyłączone banki i instytucje kredytowe. Jest to zabieg poprawny biorąc pod uwagę dyrektywę 2006/48/WE, która dotyczy instytucji kredytowych i ich charakteru działalności, dlatego ma swoje zastosowanie w ustawie o prawie bankowym, jednak nie należy tej definicji traktować legalnie dla każdej ustawy. (Drwiłło A., Maśniak D. 2015, s.169)
Warto zauważyć, że z definicji instytucji finansowej zostały wyłączone banki i instytucje kredytowe. Jest to zabieg poprawny biorąc pod uwagę dyrektywę 2006/48/WE, która dotyczy instytucji kredytowych i ich charakteru działalności, dlatego ma swoje zastosowanie w ustawie o prawie bankowym, jednak nie należy tej definicji traktować legalnie dla każdej ustawy (Drwiłło A., Maśniak D. 2015, s.169)
 
<google>n</google>


==Klasyfikacja instytucji finansowych==
==Klasyfikacja instytucji finansowych==
Podstawowa [[klasyfikacja]] instytucji finansowych w sektorze finansowym obejmuje:
Podstawowa [[klasyfikacja]] instytucji finansowych w sektorze finansowym obejmuje:
* '''instytucje monetarne''' – ich działalność koncentruje się na podejmowaniu depozytów i ich zamienników od instytucji niebędących instytucjami monetarnymi, a także na przyznawaniu kredytów i lokowaniu pieniędzy w papierach wartościowych. Do tej kategorii zaliczamy banki (w tym także [[Narodowy Bank Polski]]), spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, [[fundusze]] rynku pieniężnego  
* '''instytucje monetarne''' - ich działalność koncentruje się na podejmowaniu depozytów i ich zamienników od instytucji niebędących instytucjami monetarnymi, a także na przyznawaniu kredytów i lokowaniu pieniędzy w papierach wartościowych. Do tej kategorii zaliczamy banki (w tym także [[Narodowy Bank Polski]]), spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, [[fundusze]] rynku pieniężnego
* '''instytucje niemonetarne''' – zajmują się pośrednictwem finansowym (zaciąganiem zobowiązań innych niż gotówkowych, podejmowaniem depozytów i ich zamienników u podmiotów innych niż instytucje monetarne. Są to m.in. przedsiębiorstwa leasingu finansowego, przedsiębiorstwa faktoringowe, domy maklerskie, [[fundusze inwestycyjne]], fundusze emerytalne, podmioty gospodarcze założone w celu sekularyzacji aktywów i pomocnicze instytucje finansowe, które nie działają jako pośrednicy, lecz zapewniają warunki do pośrednictwa (brokerzy, agenci , doradcy ubezpieczeniowi i emerytalni). (Szelągowska A. 2007, s.15-16)
* '''instytucje niemonetarne''' - zajmują się pośrednictwem finansowym (zaciąganiem zobowiązań innych niż gotówkowych, podejmowaniem depozytów i ich zamienników u podmiotów innych niż instytucje monetarne. Są to m.in. przedsiębiorstwa leasingu finansowego, przedsiębiorstwa faktoringowe, domy maklerskie, [[fundusze inwestycyjne]], fundusze emerytalne, podmioty gospodarcze założone w celu sekularyzacji aktywów i pomocnicze instytucje finansowe, które nie działają jako pośrednicy, lecz zapewniają warunki do pośrednictwa (brokerzy, agenci , doradcy ubezpieczeniowi i emerytalni). (Szelągowska A. 2007, s.15-16)


Inna klasyfikacja dzieli instytucje ze względu na charakter ich działalności i wyróżnia:
Inna klasyfikacja dzieli instytucje ze względu na charakter ich działalności i wyróżnia:
* '''instytucje będące pośrednikami finansowymi''' (banki, biura maklerskie, zakłady ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, firmy leasingowe o factoringowe, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe)
* '''instytucje będące pośrednikami finansowymi''' (banki, biura maklerskie, zakłady ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, firmy leasingowe o factoringowe, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe)
* '''instytucje pomagające w działalności podmiotów finansowych i obniżające [[ryzyko]] techniczne i finansowe''' (Fundusz Gwarancyjny, TUW, fundacje, Krajowa Iza Rozliczeniowa)
* '''instytucje pomagające w działalności podmiotów finansowych i obniżające [[ryzyko]] techniczne i finansowe''' (Fundusz Gwarancyjny, TUW, fundacje, Krajowa Iza Rozliczeniowa)
Linia 62: Linia 49:


==Porównanie instytucji finansowych==
==Porównanie instytucji finansowych==
A. Jakubowska zestawiła najważniejsze instytucje finansowe porównała je pod względem celu istnienia instytucji (czy on zarobkowy), charakteru instytucji koncentrując się na zasięgu działalności oraz charakteru zasilania podmiotów w [[kapitał]] pieniężny. (Jakubowska A. 2009, s.163)
A. Jakubowska zestawiła najważniejsze instytucje finansowe porównała je pod względem celu istnienia instytucji (czy on zarobkowy), charakteru instytucji koncentrując się na zasięgu działalności oraz charakteru zasilania podmiotów w [[kapitał]] pieniężny (Jakubowska A. 2009, s.163)


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|-
|-
! !! Rodzaj instytucji !! Charakter zasilania podmiotów w kapitał pieniężny !! Charakter instytucji !! Cel istnienia instytucji
! !! Rodzaj instytucji !! Charakter zasilania podmiotów w kapitał pieniężny !! Charakter instytucji !! Cel istnienia instytucji
|-
|-
| 1. || Banki komercyjne || bezpośredni || ponadlokalny || zarobkowy
| 1. || Banki komercyjne || bezpośredni || ponadlokalny || zarobkowy
Linia 91: Linia 78:
==Cele instytucji finansowych==
==Cele instytucji finansowych==
Instytucje finansowe spełniają określone [[cele]]. Najważniejsze z nich to:
Instytucje finansowe spełniają określone [[cele]]. Najważniejsze z nich to:
* uczestniczenie w procesie udoskonalania systemu transakcyjnego  
* uczestniczenie w procesie udoskonalania systemu transakcyjnego
* zapewnianie warunków obniżonego ryzyka przy podejmowaniu decyzji  
* zapewnianie warunków obniżonego ryzyka przy podejmowaniu decyzji
* [[udział]] w kreowaniu popytu
* [[udział]] w kreowaniu popytu
* poszukiwanie źródeł i możliwości pozyskania kapitału  
* poszukiwanie źródeł i możliwości pozyskania kapitału
* zapewnianie warunków bezpieczeństwa. (Smyczek S., 2007, s.104-105)
* zapewnianie warunków bezpieczeństwa (Smyczek S., 2007, s.104-105)
 
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Pośrednictwo finansowe]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Instytucje finansowe]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Bank inwestycyjny]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Kasa oszczędnościowa]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Rynek finansowy]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Emisja obligacji]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Towarzystwo ubezpieczeniowe]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Bank uniwersalny]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Dom maklerski]]}} }}


==Bibliografia==
==Bibliografia==
* Drwiłło A., Maśniak D., (2015). ''Leksykon prawa finansowego. 100 podstawowych pojęć 2. wydanie'', Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
<noautolinks>
* Jakubowska A. (2009). ''[http://www.mikroekonomia.net/system/publication_files/52/original/13.pdf?1314875678 Instytucje finansowe podmiotami zasilającymi uczestników rynku w kapitał pieniężny (na wybranych przykładach)]'', Kopycińska D. (red.), Funkcjonowanie gospodarki polskiej po 20 latach transformacji, Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
* Drwiłło A., Maśniak D. (2015), ''Leksykon prawa finansowego'', Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa
* ''[http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001577/O/D20171577.pdf Kodeks Spółek Handlowych]'', (Dz.U. 2017. Poz. 1577).
* Jakubowska A. (2009), ''Instytucje finansowe podmiotami zasilającymi uczestników rynku w kapitał pieniężny (na wybranych przykładach)'', Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin
* ''[http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971400939/O/D19970939.pdf Ustawa - Prawo handlowe]'', (Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939).
* Smyczek S. (2007), ''Modele zachowań konsumentów na rynku usług finansowych'', Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach nr 348
* Smyczek S. (2007). ''[[Modele]] zachowań konsumentów na rynku usług finansowych'', Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach nr 348, Katowice.
* Szelągowska A. (red.) (2007), ''Instytucje rynku finansowego w Polsce'', CeDeWu, Warszawa
* Szelągowska A. (2007). ''Instytucje Rynku Finansowego w Polsce'', CeDeWu, Warszawa.
* Śliwa J. (2011), ''Finanse. Podręcznik dla studentów studiów licencjackich'', Wszechnica Polska Szkoła Wyższa TWP, Warszawa
* Śliwa J. (2011). ''Finanse dla studentów studiów licencjackich'', Wszechnica Polska Szkoła Wyższa TWP, Warszawa.
* ''Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20000941037 Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037]
* ''Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19971400939 Dz.U. nr 140 poz. 939]
</noautolinks>


{{a|Krzysztof Dylewski, Dominika Skura}}
{{a|Krzysztof Dylewski, Dominika Skura}}
[[Kategoria:Zarządzanie finansami]]
[[Kategoria:Instytucje finansowe]]
{{msg:law}}
 
{{#metamaster:description|Instytucja finansowa - podmiot zajmujący się przyjmowaniem i przejmowaniem zobowiązań finansowych. Wpływa na politykę finansową na arenie międzynarodowej. Sprawdź więcej na stronie encyklopedii.}}

Aktualna wersja na dzień 00:41, 30 lis 2023

Instytucja finansowa - to podmiot zajmujący się przyjmowaniem zobowiązań finansowych, a także przejmowanie takich zobowiązań od różnych podmiotów. Są one bardzo ważnymi elementami gospodarki, które traktuje się jako współtwórców polityki finansowej na arenie międzynarodowej. (Śliwa J. 2011, s.96)

TL;DR

Artykuł omawia definicję i klasyfikację instytucji finansowych. Instytucje finansowe są ważnymi podmiotami w gospodarce i mają różne cele i charakter działalności. W artykule przedstawiono także porównanie różnych instytucji finansowych pod względem zasilania kapitałem i zasięgu działalności.

Instytucja finansowa w rozumieniu prawa handlowego

Według Kodeksu Spółek Handlowych "przez instytucję finansową rozumie się:

mające siedzibę w Rzeczpospolitej Polskiej lub w państwie należącym do Organizacji Wspólnoty Gospodarczej i Rozwoju (OECD)". (Art.4 §1 pkt 7 KSH)

Instytucja finansowa w rozumieniu prawa bankowego

Instytucja finansowa jest to podmiot niebędący bankiem ani instytucją kredytową. Jego podstawowa działalność generująca większość przychodów polega na wykonywaniu następującej działalności gospodarczej:

  1. Nabywanie i zbywanie udziałów lub akcji
  2. Udzielanie pożyczek ze środków własnych
  3. Udostępnianie składników majątkowych na podstawie umowy leasingu
  4. Usługi w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności
  5. Usługi transferu środków pieniężnych
  6. Emisja i zarządzanie instrumentami płatniczymi
  7. Udzielanie gwarancji bankowej, poręczeń lub zaciąganie innych zobowiązań nie ujmowanych w bilansie,
  8. Obrót na rachunek własny lub rachunek osoby fizycznej, prawnej bądź jednostki organizacyjnej mającej zdolność prawną terminowymi operacjami finansowym, instrumentami rynku pieniężnego oraz papierami wartościowymi
  9. Uczestnictwo w emisji papierów wartościowych lub świadczenie usług z nią związanych
  10. Usługi w zakresie zarządzania aktywami
  11. Usługi w zakresie zarządzania finansowego, w tym inwestycyjnego
  12. Świadczenie usług brokerskich na rynek pieniężny|rynku pieniężnym. (roz. 1 art. 4 pkt 7 Prawa bankowego)

Warto zauważyć, że z definicji instytucji finansowej zostały wyłączone banki i instytucje kredytowe. Jest to zabieg poprawny biorąc pod uwagę dyrektywę 2006/48/WE, która dotyczy instytucji kredytowych i ich charakteru działalności, dlatego ma swoje zastosowanie w ustawie o prawie bankowym, jednak nie należy tej definicji traktować legalnie dla każdej ustawy (Drwiłło A., Maśniak D. 2015, s.169)

Klasyfikacja instytucji finansowych

Podstawowa klasyfikacja instytucji finansowych w sektorze finansowym obejmuje:

  • instytucje monetarne - ich działalność koncentruje się na podejmowaniu depozytów i ich zamienników od instytucji niebędących instytucjami monetarnymi, a także na przyznawaniu kredytów i lokowaniu pieniędzy w papierach wartościowych. Do tej kategorii zaliczamy banki (w tym także Narodowy Bank Polski), spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, fundusze rynku pieniężnego
  • instytucje niemonetarne - zajmują się pośrednictwem finansowym (zaciąganiem zobowiązań innych niż gotówkowych, podejmowaniem depozytów i ich zamienników u podmiotów innych niż instytucje monetarne. Są to m.in. przedsiębiorstwa leasingu finansowego, przedsiębiorstwa faktoringowe, domy maklerskie, fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne, podmioty gospodarcze założone w celu sekularyzacji aktywów i pomocnicze instytucje finansowe, które nie działają jako pośrednicy, lecz zapewniają warunki do pośrednictwa (brokerzy, agenci , doradcy ubezpieczeniowi i emerytalni). (Szelągowska A. 2007, s.15-16)

Inna klasyfikacja dzieli instytucje ze względu na charakter ich działalności i wyróżnia:

  • instytucje będące pośrednikami finansowymi (banki, biura maklerskie, zakłady ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, firmy leasingowe o factoringowe, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe)
  • instytucje pomagające w działalności podmiotów finansowych i obniżające ryzyko techniczne i finansowe (Fundusz Gwarancyjny, TUW, fundacje, Krajowa Iza Rozliczeniowa)
  • instytucje nadzorujące różne segmenty rynku finansowego (Komisja Nadzoru Bankowego, Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń). (Jakubowska A. 2009, s.161)

Wymienione wyżej klasyfikacje są jedynie teoretyczną próbą ujęcia poszczególnych instytucji w mniejsze kategorii, jednakże każde państwo, w swoich wewnętrznych prawach, ma prawo ustanowić swój własny podział instytucji, który ma za zadanie ułatwić ich nadzór i kontrolę.

Porównanie instytucji finansowych

A. Jakubowska zestawiła najważniejsze instytucje finansowe porównała je pod względem celu istnienia instytucji (czy on zarobkowy), charakteru instytucji koncentrując się na zasięgu działalności oraz charakteru zasilania podmiotów w kapitał pieniężny (Jakubowska A. 2009, s.163)

Rodzaj instytucji Charakter zasilania podmiotów w kapitał pieniężny Charakter instytucji Cel istnienia instytucji
1. Banki komercyjne bezpośredni ponadlokalny zarobkowy
2. Banki spółdzielcze bezpośredni lokalny zarobkowy
3. Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe (SKOK) bezpośredni lokalny niezarobkowy
4. Firmy leasingowe bezpośredni ponadlokalny zarobkowy
5. Firmy factoringowe pośredni ponadlokalny zarobkowy
6. Pośrednicy i brokerzy usług finansowych pośredni ponadlokalny zarobkowy
7. Fundusze inwestycyjne i fundusze emerytalne bezpośredni ponadlokalny zarobkowy
8. Towarzystwa ubezpieczeniowe bezpośredni ponadlokalny zarobkowy
9. Domy i biura maklerskie pośredni ponadlokalny zarobkowy
10. Fundusze poręczeń kredytowych pośredni lokalny i ponadlokalny w większości instytucje niezarobkowe

Cele instytucji finansowych

Instytucje finansowe spełniają określone cele. Najważniejsze z nich to:

  • uczestniczenie w procesie udoskonalania systemu transakcyjnego
  • zapewnianie warunków obniżonego ryzyka przy podejmowaniu decyzji
  • udział w kreowaniu popytu
  • poszukiwanie źródeł i możliwości pozyskania kapitału
  • zapewnianie warunków bezpieczeństwa (Smyczek S., 2007, s.104-105)


Instytucja finansowa — artykuły polecane
Pośrednictwo finansowe — Instytucje finansowe — Bank inwestycyjny — Kasa oszczędnościowa — Rynek finansowy — Emisja obligacji — Towarzystwo ubezpieczeniowe — Bank uniwersalny — Dom maklerski

Bibliografia

  • Drwiłło A., Maśniak D. (2015), Leksykon prawa finansowego, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa
  • Jakubowska A. (2009), Instytucje finansowe podmiotami zasilającymi uczestników rynku w kapitał pieniężny (na wybranych przykładach), Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin
  • Smyczek S. (2007), Modele zachowań konsumentów na rynku usług finansowych, Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach nr 348
  • Szelągowska A. (red.) (2007), Instytucje rynku finansowego w Polsce, CeDeWu, Warszawa
  • Śliwa J. (2011), Finanse. Podręcznik dla studentów studiów licencjackich, Wszechnica Polska Szkoła Wyższa TWP, Warszawa
  • Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
  • Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Dz.U. nr 140 poz. 939


Autor: Krzysztof Dylewski, Dominika Skura


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Instytucja_finansowa&oldid=199544”