Dywidenda

Dywidenda - jej pojęcie można ująć jako część zysku przedsiębiorstwa wykazanego w sprawozdaniu finansowym oraz przeznaczonego przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom. Dlatego też warunkiem wypłaty dywidendy przez przedsiębiorstwo jest nie tylko wypracowanie zysku w danym roku obrotowym (potwierdzone sprawozdaniem finansowym), ale także podjęcie uchwały o wypłacie części zysku akcjonariuszom.

Samą dywidendę definiuje się jako część zysku, której spółka nie przeznacza na inwestycje wewnątrz przedsiębiorstwa (w przeciwieństwie do zysków zatrzymanych). Inaczej ujmując, są to płatności o regularnym charakterze, których źródłem są zyski pomniejszone o przewidywane wydatki inwestycyjne spółki.

Akcjonariusz, który decyduje się na zakup akcji danej spółki musi także liczyć się z faktem, iż walne zgromadzenie ma prawo podjęcia innej decyzji o przeznaczeniu zysku przedsiębiorstwa niż wypłata dywidendy. W niektórych przypadkach kwoty te są przeznaczane np. na podwyższenie kapitału zapasowego.

Zysk, który został w danym roku przeznaczony do wypłaty dywidendy akcjonariuszom rozdziela się w stosunku do liczby akcji. Przykładowo, gdy w danym roku 2007 zysk przeznaczony do wypłaty wyniósł 100 000 zł, a liczba akcji wynosi 5000 - na każdą akcję wypłacone zostanie 20 zł. Należy jednak wiedzieć, iż taki sposób naliczania dywidendy dotyczy wszystkich akcji zwykłych. Istnieją także akcje uprzywilejowane, których posiadaczami są najczęściej założyciele spółki - z tego tytułu wypłacana jest wyższa dywidenda.

TL;DR

Dywidenda to część zysku przedsiębiorstwa przeznaczona do wypłaty akcjonariuszom. Decyzję o wypłacie podejmuje walne zgromadzenie, a dywidenda może być wypłacona w formie pieniężnej lub akcji. Polityka dywidendy wpływa na zyski zatrzymane i może być realizowana w różnych strategiach. Wypłata dywidendy może być finansowana z zasobów przedsiębiorstwa lub poprzez zaciągnięcie kredytów lub inne formy finansowania.

Polityka dywidendy przedsiębiorstw

O sumie dywidendy jaka zostanie wypłacona, decyzję podejmuje roczne walne zgromadzenie (w przypadku sp. z o.o. są to wspólnicy). Warunki, które muszą zostać spełnione aby dywidenda została wypłacona przedstawiają się następująco:

• zakończenie roku obrotowego (wyjątkiem są zaliczki mogące wpłynąć na powiększenie zysku)
• przygotowanie sprawozdania finansowego (jeśli jest taka potrzeba, zbadane przez biegłego rewidenta)
• akceptacja sprawozdania przez walne zgromadzenie
• decyzja w sprawie podziału zysku oraz wypłaty dywidendy

Najczęściej dywidenda wypłacana jest w formie pieniężnej, aczkolwiek może być również wydana w formie akcji. Wypłaca się ją z kapitału zapasowego, zysku netto lub niepodzielonych zysków z lat poprzednich. Podjęcie decyzji o wypłacie dywidendy wpływa na pomniejszenie środków, które mogą posłużyć do pokrycia bieżącej działalności firmy lub inwestycji prowadzących do rozwoju spółki. Odnosząc się do Kodeksu spółek handlowych (par. 192 i 348) kwota zysku jaką planuje się przekazać do podziału między wspólników nie może przekroczyć zysku za ostatni rok obrotowy powiększonego o kwoty powierzone na fundusze rezerwowe w latach ubiegłych i pomniejszone o doznaną stratę oraz kwoty przelane na te fundusze, które nie mogą być skierowane na wypłatę dywidendy. Polityka dywidendy wyznacza stopę zysku zatrzymanego. Zwiększenie się wskaźnika zysków zatrzymanych jest następstwem zmniejszenia sum dochodu netto wypłacanych w postaci dywidend. Skutkiem takiego działania jest polepszenie się zrównoważonego rozwoju poprzez wzrost wewnętrznie wygenerowanego zysku (Kołosowska, Tokarski, Tokarski, Chojnacka 2006: 55-56)

Wyróżniamy kilka strategii wypłat dywidendy ze względu na ich wielkość oraz cykliczność (M. Sierpińska 1999):

• stałej wielkości
• stałej stopy wypłat
• nadwyżkową
• docelowej stopy wypłat
• stuprocentowej stopy wypłat
• zerowej stopy wypłat

Formy finansowani dywidend wypłacanych akcjonariuszom

Dywidenda najczęściej wypłacana jest w formie gotówki znajdującej się w zasobach przedsiębiorstwa, rzadziej zdarza się wydanie jej w formie akcji. W związku z tym występuje problem powiązania zysku netto (czynnika decydującego o fakcie wypłaty gotówki i jej wielkości) oraz wartości pozycji gotówkowych, wydawanych fizycznie (P. Waśniewski 2013)

Zysk netto nie odzwierciedla wprost tego, jaką sumę wolnej gotówki wypracowało przedsiębiorstwo. A jednak w celu wypłaty dywidend, spłaty kredytów oraz finansowania inwestycji i odnowy środków trwałych służy gotówka a nie zysk netto (M. Sierpińska T. Jachna 2006). Kolejnym problemem jest czas jaki dzieli zamknięcie roku bilansowego (wyliczenie zysku) od podjęcia decyzji podziału i wypłaty dywidendy (3-6 miesięcy). W trakcie tego okresu nadwyżka gotówkowa mogłaby zostać wykorzystana w innym celu: inwestycje, zakup materiałów, finansowanie bieżącej działalności.

W związku z taką sytuacją przedsiębiorstwa szukają innych form finansowania wypłaty gotówki na rzecz akcjonariuszy oraz udziałowców. Coraz bardziej popularne staje się zaciąganie kredytów w celu wypłaty dywidendy. Sposób ten jest uważany za racjonalny, ponieważ dobrze wpływa na płynność finansową przedsiębiorstwa, w przeciwieństwie do wypłaty gotówki z posiadanych zasobów, która mogłaby naruszyć ową płynność. Są również inne możliwości co do sposobu pozyskania gotówki na wypłatę na rzecz właścicieli. Zaliczają się do nich takie możliwości jak: sprzedaż części majątku, emisja obligacji, czy też kredyt kupiecki.

Dywidenda — artykuły polecane

Zysk zatrzymany — Kapitał obcy — Średni ważony koszt kapitału — Rodzaje dywidend — Formy wypłat dywidend — Przychody finansowe — Wartość dla akcjonariuszy — Zysk — Kapitał własny

Bibliografia

• Adamczyk P. (2007), Dywidenda jako czynnik wpływający na opłacalność inwestowania w akcje, Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej SGGW, nr 63
• Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Jabłoński B. (2009), Dywidendy w spółkach. Gazeta Bankowa, (34), 39-41
• Jabłoński B., Kuczowic J. (2016), Makroekonomiczne determinanty polityki dywidend, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 287
• Kłosowska B., Tokarski M., Chojnacka E. (2006), Strategie finansowania działalności przedsiębiorstw, Oficyna Ekonomiczna, Kraków
• Krzywda M. (2007), Papiery wartościowe w praktyce, Złote Myśli, Gliwice
• Sierpińska M. (1999), Polityka dywidend w spółkach kapitałowych, PWN, Warszawa-Kraków
• Sierpińska M., Jachna T. (2006), Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, Warszawa
• Waśniewski P. (2013), Źródła finansowania dywidendy na przykładzie firm należących do WIGdiv, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 765, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 61

Autor: Agata Micherda, Filip Radzięta