Elastyczność podaży

Elastyczność podaży jest miarą względnej (procentowej) zmiany podaży wywołanej względną zmianą określonego czynnika wpływającego na podaż. Informuje o wrażliwości podaży na zmiany czynników ją kształtujących.

Dana jest wzorem:

$\epsilon _{xS}={\frac {\Delta S}{S}}:{\frac {\Delta x}{x}}$

gdzie:

• $\epsilon _{xS}$ - elastyczność podaży względem czynnika $x$
• $\Delta S$ - przyrost podaży
• $S$ - wielkość podaży
• $\Delta x$ - przyrost czynnika $x$
• $x$ - wartość czynnika $x$

TL;DR

Elastyczność podaży to miara reakcji podaży na zmianę określonych czynników. Cenowa elastyczność podaży mierzy reakcję podaży na zmianę ceny. Krzywa podaży może być elastyczna lub nieelastyczna, a elastyczność zależy również od okresu czasu. Istnieją różne rodzaje elastyczności podaży, które informują o wrażliwości podaży na zmiany cen. Determinanty elastyczności podaży to rodzaj towaru, horyzont czasowy oraz koszty produkcji.

Cenowa elastyczność podaży

$\epsilon _{pS}={\frac {\Delta S}{S}}:{\frac {\Delta p}{p}}$

gdzie:

• $\epsilon _{pS}$ - elastyczność podaży względem ceny danego dobra $p$
• $\Delta S$ - przyrost podaży
• $S$ - wielkość podaży
• $\Delta p$ - przyrost ceny dobra
• $p$ - cena dobra

Współczynnik elastyczności cenowej podaży wyraża relatywną zmianę wielkości podaży w stosunku do relatywnej zmiany ceny danego dobra. Informuje o tym o ile % zmieni się podaż na dane dobro, jeżeli cena tego dobra zmieni się o 1%.

Cenowa elastyczność podaży to miara reakcji wielkości podaży bezpośrednio na zmianę ceny. Określa się ją, jako stosunek procentowej zmiany wielkości podaży do procentowej zmiany ceny. Im mniej elastyczna jest podaż, tym większy jest wpływ wzrostu podaży na wzrost cen, a nie produkcji.

Krzywa podaży w przeważającej części są krzywymi wzrostowymi. Przesuwając się wzdłuż krzywej podaży, wzrost cen wiąże się ze wzrostem produkcji. Elastyczność podaży jest wtedy wartością dodatnia. Podaż rośnie lub maleje w takim samym kierunku co cena, lecz natężenie wzrostu lub spadku tych dwóch czynników może się różnić.

Do celów teoretycznych zakłada się, że krzywa podaży przyjmuje kształt krzywej o nachyleniu dodatnim. Może ona mieć swój początek w trzech miejscach układu współrzędnych. Gdy krzywa rozpoczyna się w punkcie początku układu współrzędnych, jej elastyczność podaży jest równa 1 (Es = 1). Posiada ona elastyczność jednostkową dla każdej ceny. Zależność ta występuje bez względu na nachylenie krzywej.

Krzywa podaży może mieć swój początek w miejscu przecięcia osi rzędnych lub osi odciętych. Krzywe podaży pomimo takiego samego nachylenia mogą mieć z tego powodu różne elastyczności.

Krzywa podaży przecinająca oś rzędnych posiada współczynnik elastyczności większy od jedności (Es > 1). Oznacza to, że jest ona elastyczna. Spowodowane jest na następującymi zależnościami. Wielkość podaży rośnie od 0 do QS. Każdej wartości podaży (QS) odpowiada konkretna cena (P). Wzrostowi podaży ($\Delta QS$) odpowiada zmiana ceny ($\Delta P$). Odnosząc interpretację do wzoru, $\Delta QS$/QS = 1, a $\Delta P$/P < 1, ponieważ $\Delta P$ < P.

Wzrost cen następuje wraz ze wzrostem produkcji. Im wyższy współczynnik elastyczności, czyli bardziej elastyczna podaż, tym większy występuje procentowy wzrost podaży, jako reakcji na procentową zmianę ceny. Im bardziej elastyczna jest podaż tym wykres jest bardziej płaski.

Każda krzywa podaży przecinająca oś odciętych jest krzywą nieelastyczną (Es < 1). Krzywa podaży o niskiej elastyczności jest stosunkowo stroma.

Elastyczność krzywych podaży zależna jest również od okresu czasu. W długim czasie są one bardziej elastyczne, niż w krótkim. W dłuższym czasie przedsiębiorstwu łatwiej osiągnąć wzrost produkcji. Przyczyną tego może być możliwość uzyskania nowych zasobów pieniężnych, bądź nowych inwestycji. Przedsiębiorstwo zakładające krótkotrwały wzrost cen, może zwiększyć podaż za pomocą wykorzystania istniejącego aparatu produkcyjnego, czym może być wprowadzenie pracy w trybie trzech zmian. Jeżeli jednak przewiduje ono wzrost cen w dłuższym czasie może zdecydować się na inwestycję w rozwój swojego potencjału. Przykładem takich działań może być zakup nowych, zmodernizowanych maszyn i urządzeń.

Istnieją dwa sposoby wyznaczania elastyczności cenowej podaży. Mierzona jest ona jako elastyczność punktowa i łukowa.

Elastyczność punktową podaży mierzy się zakładając bardzo małe zmiany cen. Określa ona poziom elastyczności w każdym punkcie krzywej podaży.

Elastyczność łukową podaży mierzy się w wybranym przedziale krzywej, na którym nastąpiła zmiana wielkości podaży, na skutek zmiany ceny o 1%.

(Z.Dach, 2015, s. 67) (D. Begg, 2001, s. 247)

Rodzaje elastyczności

W zależności od wartości współczynnika cenowej elastyczności podaży wyróżnia się:

• ES = 0 - podaż nieelastyczna (rys. 1a) zmiana ceny nie wywołuje żadnych zmian w wielkości podaży.
• ES = 1 - podaż jednostkowa (rys. 1b) % zmiana wielkości podaży jest dokładnie równa % zmianie ceny.
• 0 < ES < 1 - podaż mało elastyczna (rys. 1c) % zmiana wielkości podaży jest mniejsza od % zmiany ceny.
• ES > 1 - podaż elastyczna (rys. 1d) % zmiana wielkości podaży jest większa od % zmiany ceny.
• ES - > ∞ - podaż doskonale elastyczna (rys. 1e) minimalna % zmiana ceny wywołuje maksymalna % zmianę wielkości podaży.

Rys. Typy elastyczności podaży

Zmiany podaży pod wpływem czynników pozacenowych wpływają na zmianę ceny: wzrost podaży powoduje obniżkę ceny, zmniejszenie podaży jest przyczyną wzrostu ceny (przy założeniu niezmienności innych warunków rynkowych).

Determinanty elastyczności podaży

• rodzaj towaru (np. dzieła sztuki, bogactwa naturalne charakteryzują się doskonałą nieelastycznością),
• horyzont czasowy (w bardzo krótkim okresie podaż jest sztywna, w długim natomiast jej elastyczność jest stosunkowo duża),
• struktura i poziom kosztów produkcji poszczególnych producentów

Elastyczność podaży — artykuły polecane

Elastyczność — Popyt sztywny — Elastyczność punktowa popytu — Elastyczność popytu — Krzywa podaży — Elastyczność łukowa popytu — Mieszana elastyczność cenowa popytu — Krańcowa stopa substytucji — Linia ograniczenia budżetowego

Bibliografia

• Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Dach Z. (2015), Mikroekonomia, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków
• Klimczak B. (2006), Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego, Wrocław
• Kowalska-Pyzalska A. (2016), Elastyczność popytu i podaży i jej zastosowanie
• Milewski R., Kwiatkowski E. (red.) (2016), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Rekowski M. (2009), Mikroekonomia, Wydawnictwo Akademia, Poznań

Autor: Marta Rychlak