Stanowisko pracy

Stanowisko pracy
Polecane artykuły
Cechy stanowiska pracy Ocena środowiska pracy Instrukcja stanowiskowa Metoda Sulzera Planowanie wewnątrzwydziałowe Wzorcowanie Przechodzenie z wartościowania na płace Metoda UMEWAP-85 Metoda Kordaszewskiego

Stanowisko pracy to podstawowy, pojedynczy i niepodzielny element struktury organizacyjnej każdej organizacji, który posiada zakres własnych obowiązków oraz kompetencji w celu realizowania zadań wyznaczonych mu przez organizację. Jest dość powszechną praktyką łączenie stanowisk pracy w komórki organizacyjne, które podlegają osobie zarządzającej nimi czyli z reguły kierownikom poszczególnych komórek organizacyjnych. Do każdego stanowiska pracy przydzielony jest pracownik, który łącząc własne umiejętności i możliwości a także wyposażenie stanowiska pracy wytwarza określony produkt. Należy zaznaczyć, że produktu nie można utożsamiać tylko z dobrem materialnym. Może to być inny wytwór nie posiadający cech typowo fizycznych np.: program komputerowy. Na stanowisku pracy wykonuje się jednorodne zadania.

Elementy stanowiska pracy

Stanowisko pracy składa się z następujących elementów:

• zadania jakie ma do wykonania pracownik,
• urządzenia służące do wykonywania pracy,
• narzędzia ułatwiające wykonywanie pracy,
• przedmioty pracy czyli pracownik oraz materiały lub półwyroby,
• przestrzeń, w której odbywa się praca.

W każdym procesie realizowanym przez pracownika wyróżniamy takie elementy jak operacje, zabiegi czynności, ruchy robocze oraz elementarne. Główną składową procesu pracy są operacje.

Analiza stanowiska pracy

W analizie pracy możemy stosować analizę na poziomie stanowiska pracy w trzech ujęciach:

• dynamicznym - charakterystyka procesu pracy,
• statycznym - charakterystyka elementów składowych stanowiska pracy,
• mieszanym.

Najczęściej analizuje się stanowiska wykonawcze oraz kierownicze. Głównym celem analizy jest rozpatrywanie stanowiska pracy jako systemu, który charakteryzuje się uporządkowanym zbiorem elementów z siecią powiązań. Analiza pracy na danym stanowisku zawiera:

• opis wykonanych czynności,
• opis cech wymaganych od pracownika.

Bardzo trudne jest ustalenie jednego schematu przeprowadzania analizy pracy. Opisy stanowisk pracy wykorzystuje się głównie w procesie rekrutacji. Procedura analityczna dotycząca stanowiska pracy zawiera konkretny zakres tematyczny:

• jakie czynności pracownik wykonuje na stanowisku,
• w jaki sposób,
• dlaczego wykonuje te czynności,
• jakich umiejętności te działania wymagają.

Właściwości stanowiska pracy

Normy: PN-75/N-08000, PN-80/N-08001, PN-81/N-08002 oraz wymogi dotyczące organizacji stanowisk pracy określają warunki ciała ludzkiego, które należy uwzględnić podczas projektowania stanowiska pracy. Zgodnie z nimi stanowisko pracy powinno charakteryzować się następującymi właściwościami:

• swobodne wykonywanie czynności ruchowych, zwłaszcza roboczych i sterowniczych w wygodnej pozycji - przez umieszczenie przedmiotu pracy i elementów sterowniczych w optymalnym zasięgu kończyn
• dopasowanie niektórych parametrów przestrzennych stanowiska do zmiennych wymiarów ciała użytkownika, droga indywidualnej regulacji
• dobre warunki widoczności, szczególnie procesu pracy, urządzeń sygnalizujących oraz najbliższego otoczenia
• eliminację powstania sytuacji grożących wypadkiem".

Czynniki materialne

Każde stanowisko pracy powinno mieć zapewnione odpowiedni poziom czynników materialnych, które mogą niekorzystnie wpływać na stan fizyczny i psychiczny pracownika a co za tym idzie na jakość wykonywanej przez niego pracy:

• mikroklimat, w którym uwzględnia się m.in.: wilgotność powietrza, temperaturę, ciśnienie atmosferyczne powietrza
• pyły i gazy techniczne czyli chemiczne związki organiczne i nieorganiczne
• oświetlenie wyrażone np. jako poziom luminacji bądź natężenia
• hałas mierzony w decybelach lub Hertzach jako poziom częstotliwości dźwięku
• drgania zarówno te nieregularne jak i drgania wibracyjne

Bibliografia

• Czapta T. Malarski M (2010) Wykorzystywanie kompetencji w procesie wartościowania pracy, ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS
• Kanpik.S (1996) Ergonomia i ochrona pracy Wydawnictwo AGH, Kraków
• Martyniak Z. (1996), Metody organizowania procesów pracy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Olszewski J. (1997) Podstawy ergonomii i fizjologii pracy, Wydawnictwo AE, Poznań
• Szałkowski A. (2006) Podstawy zarządzania personelem, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków
• Zalewska A. (2009) Wiek, płeć i stanowisko pracy a zadowolenie z pracy, "Psychologia Jakości Życia", nr 1, s. 1-20

Autor: Krzysztof Piekarski, Magdalena Zapiór