Metoda UMEWAP-85

Metoda UMEWAP 85P jest jedną z najbardziej znanych i często stosowanych metod wartościowania pracy. Metoda ta została opracowana przez zespół specjalistów kierowany przez prof. Z. Martyniaka. Została zaprojektowana jako metoda uniwersalna, czyli dająca się zastosować zarówno dla wyceny stanowisk kierowniczych jak i robotniczych. UMEWAP 85P była konstruowana jako wzorzec dla przedsiębiorstw chcących wykorzystać analityczne metody wartościowania pracy do budowy systemów wynagrodzeń.

Podstawowe założenia metody UMEWAP 85P są następujące:

• jasność i zrozumiałość metody dla przeciętnego pracownika,
• jednoczesne uwzględnienie w metodzie: światowego dorobku z zakresu wartościowania pracy oraz realiów krajowych.

TL;DR

Metoda UMEWAP 85P to uniwersalna metoda wartościowania pracy, opracowana przez prof. Zbigniewa Martyniaka. Składa się z układu kryteriów syntetycznych i elementarnych oraz kluczy analitycznych. Metoda jest efektywnie stosowana w polskich przedsiębiorstwach, zwłaszcza w małych i średnich firmach. Jest nieskomplikowana i uniwersalna. Metoda została zaktualizowana w 1987 i 2000 roku.

Elementy

Metoda UMEWAP 85P składa się z dwóch zasadniczych elementów:

• układu kryteriów syntetycznych i elementarnych oraz odpowiadającymi im "wagami"(maksymalne noty punktowe)
• tzw. kluczy analitycznych, ułatwiających ocenę punktową stanowisk ze względu na poszczególne kryteria wartościowania.

Jak pokazuje poniższa tabela, układ kryteriów obejmuje cztery kryteria syntetyczne oraz siedemnaście kryteriów elementarnych. Noty punktowe dla jednych i drugich kryteriów zostały tu określone metodą szacunku ekspertów. Sześćset punktów (100%) podzielono pomiędzy cztery główne kryteria syntetyczne, a następnie na kryteria elementarne.

KRYTERIA OCENY Max. noty punktowe Syntetyczne Elementarne Elem. Synt.				% udział
A. FACHOWOŚĆ	1. Wykształcenie zawodowe 2. Doświadczenie zawodowe 3. Myślenie twórcze 4. Zręczność 5. Współdziałanie	80 50 40 30 20	220	36,7
B. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA:	1. Przebieg i skutki pracy 2. Decyzje 3. Kierowanie 4. Kontakty zewnętrzne 5. Środki i przedmioty pracy 6. Bezpieczeństwo innych osób	45 30 30 10 25 20	160	26,6
C. WYSIŁEK	1. Fizyczny 2. Psychonerwowy 3. Umysłowy	50 30 20	100	16,7
D. WARUNKI ŚRODOWISKA PRACY	1. Materialne środowisko pracy 1.1. Nienormalna temperatura 1.2. Woda, wilgoć 1.3. Gazy, kwasy, pary 1.4. Brud, tłuszcz, olej, kurz 1.5. Hałas, wstrząsy 1.6. Nienormalne oświetlenie 1.7. Inne 2. Niebezpieczeństwo wypadków 3. Monotonia 4. Zakłócenie czasu wolnego	70 w tym: 15 10 5 10 10 5 15 30 20	120	20,0

Zastosowanie

Dla wszystkich kryteriów elementarnych metoda UMEWAP 85P posiada klucze analityczne dla wszystkich kryteriów cząstkowych. Zostały one zbudowane na dwojakiej zasadzie tzn. większość z nich pozwala od razu kojarzyć dane wymagania stanowiska z punktacją. Taki klucz analityczny ma postać tablicy zawierającej trzy podstawowe kolumny:

• numer stopnia oceny,
• określenie stopnia oceny,
• notę punktową.

Klucze analityczne stosowane w tej metodzie są często oparte w całości lub częściowo na kluczach wprowadzonych do wartościowania przez inne metody, np. metodę wartościowania H. Timme'a. Na jego podstawie skonstruowano klucz do kryterium "odpowiedzialność za kierowanie". Klucz ten ma postać tablicy krzyżowej, której "boczek" i "główka" zarezerwowane są dla czynników stanowiących współzależne miary danego kryterium.

UMEWAP - 85 P jest metodą efektywnie wdrażaną w wielu polskich przedsiębiorstwach. W praktyce - optymalne dostosowanie tej metody do danego przedsiębiorstwa jest żmudne i długotrwałe oraz wymaga sporej wiedzy fachowej. Metoda UMEWAP może być z powodzeniem stosowana w małych i średnich przedsiębiorstwach - gdzie świetnie sprawdza się jako podstawa budowy systemu premiowania. Niewątpliwą zaletą wzorca metody UMEWAP - 85 P jest jego nieskomplikowanie i uniwersalność.

Metoda doczekała się swojej aktualizacji w roku 1987 (UMEWAP 87), a następnie w 2000 (UMEWAP 2000).

Metoda UMEWAP-85 — artykuły polecane

Wartościowanie pracy — Development center — Kryteria Bedaux — Metoda Hagnera-Wenga — Przechodzenie z wartościowania na płace — Metoda Kordaszewskiego — Metoda Sulzera — Analiza przyczynowa — Metody taksonomiczne

Bibliografia

• Martyniak Z. (1997), Organizacja i zarządzanie. 15 efektywnych metod, Antykwa, Kraków-Kluczbork
• Martyniak Z. (1998), Metodologia wartościowania pracy, Antykwa, Kraków

Autor: Ewa Klimek