Nabrzeże portowe

Z Encyklopedia Zarządzania

Nabrzeże portowe - miejsce cumowania statków, ułatwiające załadunek i wyładunek towarów.

Nabrzeża portowe w Polsce

Najważniejsze i najbardziej znane nadbrzeża portowe w Polsce to:

  • nabrzeże w Porcie Gdańskim - ma ono długość 21 214 m z maksymalną głębokością 15 m; zdolność przeładunkowa porcie Gdańskim wynosi: dla portu wewnętrznego 13,6 mln t, dla portu zewnętrznego 85,5 mln t[1]
  • nabrzeże w Porcie Gdynia - ich długość wynosi 17 700 m, z czego ponad 11 000 przeznaczonych jest do operacji przeładunkowych. Co ciekawe, w Porcie Gdynia, pilotaż jest obowiązkowy dla statków, których długość przekracza 60 m, natomiast holowanie dla statków, których długość przekracza 90 m oraz dla statków z ładunkami niebezpiecznymi, które mają powyżej 70 m długości. Ponadto, statki o długości większej niż 40 m są zobowiązane do korzystania z pomocy cumowników portowych [2]

Systemy umocnień

Zabezpieczenia dna, stosowane obecnie, obejmują następujące typy umocnień: materace geotekstylne złożone z połączonych worków wypełnionych kamieniami, gabiony z siatki wypełnionej kamieniami, narzut kamienny, płyty stalowe, płyty betonowe połączone w materace, betonem lub piaskiem, wylewki betonowe, materace kamienno-bitumiczne [3].

Systemy umocnień, które stosowane są przy nabrzeżach portowych, w rejonach, w których cumują statki manewrujących za pomocą własnych urządzeń napędowych (w szczególności dotyczy to promów oraz statków ro-ro), są projektowane w oparciu o analizę nawigacyjną, która dla charakterystycznego (maksymalnego) statku określa (na podstawie symulacji manewrów) wielkość obszaru, który trzeba umocnić. Zgodnie z obowiązującym prawem, inspekcje umocnień dna w rejonach nabrzeży, odbywają się raz do roku. Wspomniane inspekcje polegają na przeprowadzeniu dokładnego pomiaru głębokości za pomocą pomiarów sondażowych [4].

Istota nabrzeży portowych

Nabrzeża portowe są szczególnie istotne dla każdego portu morskiego, ich wyposażenie czy nawet wielkość mają ogromny wpływ na funkcjonowanie portów morskich.

Sprawność operacyjna transportu morskiego jest uzależniona od wielu czynników, są nimi np. rodzaj statku, jego ładowność i prędkość przemieszczania, lecz także także potencjał portu morskiego, który będzie wyrażany poprzez:

  • lokalizację, którą jest usytuowanie na styku obszaru lądowego i morskiego lub w jego sąsiedztwie (może to być ujście rzeki lub zatoka) oraz funkcjonującą infrastrukturę i suprastrukturę przeznaczoną do jego obsługi, która często decyduje o typie portu oraz jego wyposażeniu,
  • odpowiednią długość oraz przestrzeń nabrzeży zdolnych do przyjęcia określonego taboru morskiego;
  • wyposażenie, przez które rozumiemy odpowiednie składniki infrastruktury technicznej, głównie transportowej i suprastruktury, a także konieczne do prowadzenia wielozmianowej działalności operacyjnej zasoby personelu o odpowiednich kwalifikacjach i umiejętnościach zawodowych oraz technologię i organizację operacji przeładunkowo - magazynowych [5]

Główne elementy infrastruktury nabrzeża portowego i ich funkcje

Nabrzeże portowe składa się z różnych elementów, które mają kluczowe znaczenie dla efektywności operacyjnej portu. Jednym z głównych elementów jest keja, czyli długi, wydłużony pomost, na którym cumują statki. Keja umożliwia załadunek i rozładunek towarów, zaopatrzenie jednostek pływających oraz umożliwia załadunek i wyładunek pasażerów.

Innym ważnym elementem infrastruktury nabrzeża portowego są nabrzeża cumownicze, które służą do zabezpieczania statków i umożliwiają im bezpieczne przybicie do kei. Nabrzeża cumownicze są często wyposażone w systemy cumowania, które zapewniają stabilność statków i minimalizują ryzyko uszkodzeń podczas operacji portowych.

Dodatkowo, infrastruktura nabrzeża portowego obejmuje także systemy oświetleniowe, które są niezbędne do prowadzenia operacji portowych w godzinach nocnych lub przy ograniczonej widoczności. Systemy oświetleniowe zapewniają bezpieczeństwo zarówno dla statków, jak i dla personelu portowego.

Specjalistyczny sprzęt używany na nabrzeżach portowych i jego zastosowania

Na nabrzeżach portowych wykorzystuje się różnego rodzaju specjalistyczny sprzęt, który ma kluczowe znaczenie dla efektywnego przeprowadzania operacji portowych. Jednym z takich urządzeń jest dźwig portowy, który służy do załadunku i rozładunku towarów z jednostek pływających. Dźwig portowy jest wyposażony w różnego rodzaju chwytaki i urządzenia podnośnikowe, które umożliwiają przenoszenie różnych rodzajów ładunków.

Innym przykładem specjalistycznego sprzętu używanego na nabrzeżu portowym jest suwnica bramowa. Suwnica bramowa to wielkogabarytowe urządzenie, które umożliwia załadunek i rozładunek ciężkich ładunków, takich jak kontenery czy stalowe konstrukcje. Suwnica bramowa jest wyposażona w systemy sterowania, które umożliwiają precyzyjne manipulowanie ładunkami.

Ponadto, na nabrzeżach portowych wykorzystuje się także dźwigi samojezdne, wózki widłowe, przenośniki taśmowe oraz inne specjalistyczne urządzenia, które przyspieszają i ułatwiają procesy załadunku i rozładunku towarów.

Wymagania dotyczące wyposażenia nabrzeża w kontekście efektywności operacyjnej portu

W celu zapewnienia efektywności operacyjnej portu, nabrzeże powinno być odpowiednio wyposażone. Istotne jest zapewnienie odpowiedniej ilości miejsca do cumowania statków oraz odpowiednich urządzeń do załadunku i rozładunku towarów.

Ważnym aspektem jest także zapewnienie odpowiedniej infrastruktury technicznej, takiej jak zasilanie elektryczne, systemy oświetleniowe, a także dostęp do wody i innych zasobów niezbędnych do prowadzenia operacji portowych. Infrastruktura techniczna powinna być nie tylko odpowiednio dostosowana do potrzeb portu, ale także spełniać wszystkie wymogi bezpieczeństwa i ochrony środowiska.

Dodatkowo, wyposażenie nabrzeża powinno uwzględniać potrzeby związane z obsługą różnych rodzajów towarów. Porty obsługujące ładunki płynne, takie jak ropa naftowa czy gaz ziemny, powinny być wyposażone w odpowiednie instalacje do ich przechowywania i transportu. Z kolei porty obsługujące kontenery powinny posiadać odpowiedni sprzęt do manipulacji tymi jednostkami.

Kryteria projektowania nabrzeży portowych

Podczas projektowania nabrzeży portowych należy uwzględnić wiele kryteriów, które mają kluczowe znaczenie dla funkcjonalności i efektywności operacyjnej portu. Jednym z ważnych kryteriów jest przepustowość, czyli zdolność nabrzeża do obsługi określonej liczby jednostek pływających w określonym czasie. Przepustowość nabrzeża zależy m.in. od szerokości kei, liczby miejsc cumowniczych oraz dostępu do urządzeń do załadunku i rozładunku towarów.

Innym istotnym kryterium jest głębokość nabrzeża, która powinna być odpowiednia dla statków, które mają cumować w porcie. Głębokość nabrzeża zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj towarów obsługiwanych w porcie, typ statków, które mają przybijać do kei, oraz lokalne uwarunkowania geograficzne.

Dodatkowo, kryteria projektowania nabrzeży portowych obejmują także długość kei, która powinna być odpowiednio dostosowana do długości statków, które będą cumować w porcie. W przypadku portów obsługujących kontenery, długość kei musi być wystarczająca, aby pomieścić odpowiednią liczbę kontenerów.

Najnowsze trendy i innowacje w zakresie infrastruktury i wyposażenia nabrzeży portowych

W dzisiejszych czasach obserwuje się wiele nowych trendów i innowacji w zakresie infrastruktury i wyposażenia nabrzeży portowych. Jednym z takich trendów jest zastosowanie nowych technologii, które umożliwiają automatyzację operacji portowych. Dzięki automatyzacji można zwiększyć efektywność i bezpieczeństwo operacji na nabrzeżu, a także zminimalizować ryzyko błędów ludzkich.

Kolejnym trendem jest zrównoważony rozwój portów, który zakłada minimalizację negatywnego wpływu operacji portowych na środowisko. Porty coraz częściej wykorzystują energię ze źródeł odnawialnych, takich jak energia słoneczna czy wiatrowa, oraz wprowadzają środki mające na celu ograniczenie emisji substancji szkodliwych do atmosfery.

Innym innowacyjnym rozwiązaniem jest zastosowanie systemów monitoringu i alarmowania, które umożliwiają ciągłą kontrolę operacji portowych oraz szybką reakcję na ewentualne sytuacje awaryjne. Systemy monitoringu pozwalają na śledzenie ruchu statków, kontrolę jakości towarów oraz zarządzanie bezpieczeństwem na nabrzeżu.


Nabrzeże portoweartykuły polecane
Powierzchnia magazynowaLogistyka transportuTurystyka górskaMagazynHałasRodzaje transportuProces magazynowaniaRuch turystycznyInfrastruktura rekreacyjna

Przypisy

  1. Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA
  2. Zarząd Morskiego Portu Gdynia SA
  3. Abramowicz-Gerigk T, 2014, s. 2
  4. Abramowicz-Gerigk T, 2011, s. 7 i 9
  5. Pac B., Zadrąg R., 2013, s. 383

Bibliografia

  • Abramowicz-Gerigk T. (2012), Bezpieczeństwo manewrów krytycznych statków w systemie transportowym autostrady morskiej, Zeszyty Naukowe Transport, nr 83
  • Abramowicz-Gerigk T. (2014), Wpływ monitorowania obciążeń umocnień dna i nabrzeża w rejonie cumowania statków na koszty eksploatacji basenów portowych, Logistyka, nr 3
  • Abramowicz-Gerigk T., Burciu Z. (2011), Ocena stanu systemu umocnień dna w rejonie nabrzeży portowych, Problemy eksploatacji, nr 1
  • Kaup M., Chmielewska-Przybysz M. (2012), Analiza i ocena technologii wykorzystywanych do obsługi kontenerów w portach morskich, Logistyka, nr 5
  • Pac B., Zadrąg R. (2013), Model koncepcyjny kontroli ruchu jednostek pływających w portach morskich z wykorzystaniem metod symulacyjnych, Logistyka, nr 6
  • Palmowski T. (2001), Port elbląski - dawniej i współcześnie, Komisja Geografii Komunikacji PTG
  • Pluciński M. (2015), Cele, priorytety i zadania rozwoju polskich portów morskich, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 871
  • Pluciński M. (2017), Pomoc publiczna w realizacji inwestycji infrastrukturalnych w porach morskich. Przykład portu Szczecin, Problemy transportu i logistyki, nr 1(37)
  • Strona internetowa: Port Gdańsk
  • Strona internetowa: Port Gdynia


Autor: Paulina Marszałek