Metoda Hay-Metra

Metoda Hay Metra to metoda wartościowania pracy, ale nie wyłącznie prac kierowniczych, ale również szeroko pojętych prac biurowych.W polskiej literaturze nazywana także metodą profilową oceny stanowisk Hay'a lub metodą kart przewodnich do profilowania pracy. (Borkowska S., 1979, s.)

Metoda Hay Metra opiera się na następującym układzie kryteriów syntetycznych: Kwalifikacje zawodowe - ogół wymaganych przy danej pracy umiejętności, niezależnie od tego czy są związane ze zdobywaniem wiedzy teoretycznej, czy są kwestią doświadczenia. Następne kryterium syntetyczne to twórcza inicjatywa, która jest związana z wymaganiami jakie musi spełniać pracownik w procesie rozwiązywania problemów, które występują w danej pracy, a związanych z analizą, oceną oraz tworzeniem nowych pomysłów. Przedstawione wymagania mogą zostać pogrupowane w dwie grupy:

• odnoszące się do sposobu rozumowania
• wynikające z charakteru rozwiązywanych problemów

Trzecie kryterium syntetyczne, czyli odpowiedzialność dzieli się na kryteria cząstkowe:

• swobodę działania
• rozmiar odpowiedzialności finansowej
• wpływ stanowiska na końcowe wyniki finansowe

Metoda ta nie może być wykorzystywana do oceny stanowisk robotniczych, gdzie głównymi wyznacznikami trudności pracy są warunki środowiska pracy. (Czajka Z., Jacukowicz Z., Juchnowicz M., 1998, s. 25) Największą zaletą metody Hay Metra jest możliwość operowania jednym kluczem analitycznym do wszystkich trzech kryteriów syntetycznych. Klucz ten został tak skonstruowany, aby pozwolić na identyfikację noty punktowej która odpowiada zajmowanemu przez pracownika stanowisku, po wcześniejszym ustaleniu stopni oceny w odniesieniu do wszystkich trzech kryteriów syntetycznych. (Martyniak Z., 1992, s. 141)

Proces wartościowania pracy metodą Hay-Metra

Analiza stanowisk

Metoda Hay-Metra opiera się na analizie stanowisk, które jest kluczowym elementem procesu wartościowania pracy. Podczas analizy, brane są pod uwagę zarówno kryteria syntetyczne, jak i cząstkowe. Kryteria syntetyczne obejmują aspekty ogólne dotyczące stanowiska, takie jak odpowiedzialność, komunikacja czy decyzyjność. Natomiast kryteria cząstkowe odnoszą się do konkretnych umiejętności, wiedzy i doświadczenia wymaganego na danym stanowisku.

Podczas analizy stanowisk, szczegółowo analizuje się wymagania związane z danym stanowiskiem, takie jak umiejętności techniczne, umiejętności interpersonalne czy stopień samodzielności. Wszystkie te elementy są brane pod uwagę podczas oceny wartości danego stanowiska.

Profilowanie stanowisk

Proces profilowania stanowisk w metodzie Hay-Metra obejmuje kilka kroków. Na początku, każdemu stanowisku przypisywana jest odpowiednia ilość not punktowych, które odzwierciedlają jego wartość. Następnie, przypisane noty są przeliczane na punkty Hay, które są podstawą do dalszych działań.

Korzyści z przypisywania not punktowych są liczne. Przede wszystkim, umożliwiają one porównywanie różnych stanowisk w organizacji. Dzięki temu, można dokładnie określić, które stanowiska są bardziej wartościowe, a które mniej. Ponadto, przypisanie not punktowych ułatwia podejmowanie decyzji dotyczących wynagrodzeń oraz rozwoju kariery pracowników.

Porównywanie stanowisk

W metodzie Hay-Metra, porównywanie różnych stanowisk odbywa się na podstawie przypisanych im not punktowych. Stanowiska są porównywane pod względem wartości, a wynikiem tego procesu jest ustalenie względnej wartości stanowisk w organizacji. Dzięki temu, można określić, które stanowiska są bardziej kluczowe dla sukcesu organizacji, a które mniej.

Porównywanie stanowisk jest niezwykle istotne, ponieważ umożliwia organizacji skoncentrowanie się na kluczowych obszarach i przyciąganie oraz utrzymanie najlepszych pracowników.

Ustalanie wynagrodzenia

Metoda Hay-Metra ma istotny wpływ na proces ustalania wynagrodzenia pracowników. Dzięki wartościowaniu pracy, organizacja ma możliwość dokładnego określenia wartości poszczególnych stanowisk. Na podstawie tych informacji, można odpowiednio wynagradzać pracowników, uwzględniając ich wkład i odpowiedzialność.

Wartościowanie pracy metodą Hay-Metra umożliwia również sprawiedliwe porównywanie wynagrodzeń między różnymi stanowiskami. Dzięki temu, organizacja może zapewnić równowagę wewnętrzną i zmotywować pracowników do osiągania lepszych wyników.

Wpływ metody Hay-Metra na zarządzanie zasobami ludzkimi w organizacji

Metoda Hay-Metra ma istotny wpływ na zarządzanie zasobami ludzkimi w organizacji. Dzięki precyzyjnemu wartościowaniu pracy, organizacja może efektywnie zarządzać kadrami i dostosować strukturę wynagrodzeń do potrzeb i celów organizacji.

Metoda ta umożliwia również identyfikację kluczowych stanowisk i pracowników, co przekłada się na lepsze planowanie sukcesji i rozwoju kariery. Ponadto, Hay-Metra pozwala organizacji na bardziej efektywne rekrutowanie i selekcjonowanie pracowników, poprzez precyzyjne określanie wymagań związanych z danym stanowiskiem.

Zalety i korzyści z zastosowania metody Hay-Metra

Obiektywne wartościowanie pracy

Metoda Hay-Metra eliminuje subiektywne oceny i preferencje poprzez oparcie się na konkretnych kryteriach i przypisywaniu not punktowych. Dzięki temu, wartościowanie pracy staje się bardziej obiektywne i sprawiedliwe.

Dokładne określanie wartości stanowisk

Metoda Hay-Metra umożliwia dokładne określanie wartości różnych stanowisk w organizacji. Przez analizę i porównywanie stanowisk, można precyzyjnie określić, które stanowiska są bardziej wartościowe, a które mniej. To pozwala na bardziej skuteczne zarządzanie zasobami ludzkimi i dostosowanie struktury wynagrodzeń.

Decyzje dotyczące wynagrodzeń i rozwoju kariery

Wartościowanie pracy metodą Hay-Metra wpływa na podejmowanie decyzji dotyczących wynagrodzeń i rozwoju kariery pracowników. Precyzyjne określenie wartości stanowisk umożliwia odpowiednie wynagradzanie pracowników, a także planowanie ich rozwoju i awansu.

Elastyczność metody Hay-Metra

Metoda Hay-Metra jest elastyczna i może być dostosowana do różnych branż i organizacji. Odpowiednie dostosowanie kryteriów wartościowania i przypisywanych not punktowych pozwala na precyzyjne odzwierciedlenie specyfiki danej organizacji.

Spójne wartościowanie pracy i porównywanie stanowisk

Metoda Hay-Metra zapewnia spójne wartościowanie pracy i porównywanie stanowisk w organizacji. Jednolity klucz analityczny ułatwia porównywanie różnych stanowisk i sprawia, że proces wartościowania jest spójny i przejrzysty dla wszystkich pracowników.

Wyzwania i potencjalne problemy związane z metodą Hay-Metra

Czasochłonność procesu wartościowania pracy

Proces wartościowania pracy metodą Hay-Metra może być czasochłonny. Analiza stanowisk, profilowanie stanowisk i porównywanie stanowisk wymagają czasu i zaangażowania odpowiednich pracowników. Dlatego, istotne jest odpowiednie planowanie i alokacja zasobów.

Przeszkolenie osób odpowiedzialnych za wartościowanie

Brak odpowiedniego przeszkolenia osób odpowiedzialnych za wartościowanie pracy metodą Hay-Metra może prowadzić do błędów i nieprecyzyjnych ocen. Dlatego, istotne jest zapewnienie odpowiedniego przeszkolenia i wsparcia dla tych osób.

Ustalanie stopni oceny dla kryteriów syntetycznych

Ustalanie odpowiednich stopni oceny dla kryteriów syntetycznych może być wyzwaniem, zwłaszcza w dziedzinach zawodowych o unikalnych cechach. Istotne jest odpowiednie dopasowanie stopni oceny do specyfiki danej branży i organizacji.

Brak uwzględnienia aspektów psychicznych i emocjonalnych

Metoda Hay-Metra nie uwzględnia aspektów psychicznych i emocjonalnych związanych z pracą. Może to prowadzić do niedoszacowania ich roli i wpływu na wartość stanowiska. Dlatego, istotne jest uzupełnienie metody o inne narzędzia i techniki, które uwzględniają te aspekty.

Potencjalne niedoszacowanie niektórych stanowisk

Metoda Hay-Metra może doprowadzić do niedoszacowania niektórych stanowisk, zwłaszcza tych, które są trudne do opisania za pomocą konkretnych kryteriów. Niedoszacowanie stanowisk może prowadzić do frustracji pracowników i utraty motywacji. Dlatego, istotne jest dokładne przemyślenie i dostosowanie metody do specyfiki organizacji.

Metoda Hay-Metra — artykuły polecane

Wartościowanie pracy — Assessment center — Kryteria Bedaux — Test kompetencji — Ergonomiczna lista kontrolna — Analiza zasobów kadrowych organizacji — Development center — Projektowanie stanowisk pracy — Efektywność szkoleń

Bibliografia

• Czajka Z., Jacukowicz Z., Juchnowicz M. (1998), Wartościowanie pracy a zarządzanie płacami, Difin, Warszawa
• Kabaj M. (red.) (1979), Metody wartościowania pracy, PWE, Warszawa
• Martyniak Z. (1998), Metodologia wartościowania pracy, Antykwa, Kraków

Autor: Przemysław Gryzełko