Pracownicze programy emerytalne: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
| Linia 13: | Linia 13: | ||
</ul> | </ul> | ||
}} | }} | ||
'''Pracownicze Programy Emerytalne''' - dobrowolna forma grupowego i długoterminowego gromadzenia środków. Oszczędzanie jest organizowane przez pracodawcę, a uczestnikami są pracownicy. Przeznaczone do wypłaty środki nie stanowią części emerytury, definiowane są jako element szeroko rozumianego świadczenia na starość<ref>M. Krajewski 2014, s. 14-15</ref>. | '''Pracownicze Programy Emerytalne''' - dobrowolna forma grupowego i długoterminowego gromadzenia środków. [[Oszczędzanie]] jest organizowane przez pracodawcę, a uczestnikami są pracownicy. Przeznaczone do wypłaty środki nie stanowią części emerytury, definiowane są jako element szeroko rozumianego świadczenia na starość<ref>M. Krajewski 2014, s. 14-15</ref>. | ||
Nazywane inaczej, Zakładowe Plany Emerytalne mają swoje miejsce w systemach prawa od połowy XIX wieku. Taka forma oszczędzania wynikała z braku alternatywnych i dostępnych dla pracowników indywidualnych metod zabezpieczenia na przyszłość, później natomiast zaczęła służyć podniesieniu standardu życiowego ponad podstawową emeryturę. W Polsce, pracownicze programy emerytalne pojawiły się w okresie dwudziestolecia międzywojennego, a ich obecny kształt został nadany dopiero w 1999 roku, wraz z wdrożeniem reformy emerytalnej, która miała na celu podział ryzyka starości pomiędzy państwo, pracodawcę i pracownika<ref>M. Krajewski 2014, s. 10-12</ref>. | Nazywane inaczej, Zakładowe Plany Emerytalne mają swoje miejsce w systemach prawa od połowy XIX wieku. Taka forma oszczędzania wynikała z braku alternatywnych i dostępnych dla pracowników indywidualnych metod zabezpieczenia na przyszłość, później natomiast zaczęła służyć podniesieniu standardu życiowego ponad podstawową emeryturę. W Polsce, pracownicze programy emerytalne pojawiły się w okresie dwudziestolecia międzywojennego, a ich obecny kształt został nadany dopiero w 1999 roku, wraz z wdrożeniem reformy emerytalnej, która miała na celu podział ryzyka starości pomiędzy państwo, pracodawcę i pracownika<ref>M. Krajewski 2014, s. 10-12</ref>. | ||
== Obecna struktura == | == Obecna struktura == | ||
Obecnie, Pracownicze Programy Emerytalne znajdują się w III filarze systemu emerytalnego, którym zarządzają prywatne instytucje. W trakcie organizowania programu, pracodawca jest zobowiązany do wyboru instytucji finansowej, która będzie gromadzić i zarządzać wprowadzanymi środkami<ref name="ReferenceA">Pracownicze Programy Emerytalne 2019, s. 6</ref>. | Obecnie, Pracownicze Programy Emerytalne znajdują się w III filarze systemu emerytalnego, którym zarządzają prywatne instytucje. W trakcie organizowania programu, [[pracodawca]] jest zobowiązany do wyboru instytucji finansowej, która będzie gromadzić i zarządzać wprowadzanymi środkami<ref name="ReferenceA">Pracownicze Programy Emerytalne 2019, s. 6</ref>. | ||
<google>t</google> | <google>t</google> | ||
Wyróżniamy '''cztery formy''' prowadzenia pracowniczych programów emerytalnych<ref name="M. Popek M. Szymański 2012, s. 12">M. Popek M. Szymański 2012, s. 12</ref>: | Wyróżniamy '''cztery formy''' prowadzenia pracowniczych programów emerytalnych<ref name="M. Popek M. Szymański 2012, s. 12">M. Popek M. Szymański 2012, s. 12</ref>: | ||
* pracowniczy fundusz emerytalny - utworzony przez pracodawcę, specjalnie w celu zarządzania środkami, | * pracowniczy [[fundusz]] emerytalny - utworzony przez pracodawcę, specjalnie w celu zarządzania środkami, | ||
* umowa z funduszami inwestycyjnymi - zarządzającym jest fundusz inwestycyjny, | * [[umowa]] z funduszami inwestycyjnymi - zarządzającym jest [[fundusz inwestycyjny]], | ||
* umowa zakładem ubezpieczeń - zarządzającym jest zakład ubezpieczeń na życie, | * umowa zakładem ubezpieczeń - zarządzającym jest zakład ubezpieczeń na życie, | ||
* umowa z zagranicznym zarządzającym. | * umowa z zagranicznym zarządzającym. | ||
W Polsce nie funkcjonuje jeszcze ani jeden pracowniczy program emerytalny w formie zarządzania zagranicznego<ref name="ReferenceA"/>. | W Polsce nie funkcjonuje jeszcze ani jeden pracowniczy [[program]] emerytalny w formie zarządzania zagranicznego<ref name="ReferenceA"/>. | ||
== Zasady i rodzaje pracowniczych programów emerytalnych == | == Zasady i rodzaje pracowniczych programów emerytalnych == | ||
Na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnie 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych '''uczestnikiem programu może być'''<ref>Ustawa o pracowniczych programach emerytalnych 2004, s. 1</ref>: | Na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnie 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych '''uczestnikiem programu może być'''<ref>[[Ustawa]] o pracowniczych programach emerytalnych 2004, s. 1</ref>: | ||
* osoba zatrudniona, w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, spółdzielczej umowy o pracę, | * osoba zatrudniona, w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, spółdzielczej umowy o pracę, | ||
* osoba zatrudniona na podstawie umowy zawartej w wyniku powołania lub wyboru do organu reprezentującego osobę prawną, | * osoba zatrudniona na podstawie umowy zawartej w wyniku powołania lub wyboru do organu reprezentującego osobę prawną, | ||
* członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych, | * członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych, | ||
* osoba wykonująca pracę nakładczą, | * osoba wykonująca pracę nakładczą, | ||
* osoba fizyczna wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, | * [[osoba fizyczna]] wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, | ||
* członek rady nadzorczej wynagradzany z tytułu pełnienia tej funkcji. | * członek rady nadzorczej wynagradzany z tytułu pełnienia tej funkcji. | ||
Składki dzielą się na podstawowe i dodatkowe<ref>Ustawa o pracowniczych programach emerytalnych 2004, s. 23-24</ref>: | Składki dzielą się na podstawowe i dodatkowe<ref>Ustawa o pracowniczych programach emerytalnych 2004, s. 23-24</ref>: | ||
# '''podstawowa składka''' jest finansowana przez pracodawcę, a jej kwota nie może przekroczyć 7% wynagrodzenia pracownika biorącego udział w programie, | # '''podstawowa składka''' jest finansowana przez pracodawcę, a jej kwota nie może przekroczyć 7% wynagrodzenia pracownika biorącego [[udział]] w programie, | ||
# uczestnik może zgłosić chęć '''składki dodatkowej''', której wysokość zostanie określona w specjalnej deklaracji złożonej przez pracownika. | # uczestnik może zgłosić chęć '''składki dodatkowej''', której wysokość zostanie określona w specjalnej deklaracji złożonej przez pracownika. | ||
| Linia 52: | Linia 52: | ||
* w przypadku śmierci uczestnika programu, na wniosek osoby uprawnionej. | * w przypadku śmierci uczestnika programu, na wniosek osoby uprawnionej. | ||
Istnieje również '''wypłata transferowa''', która polega na przeniesieniu zgromadzonych środków do innego programu lub na indywidualne konto emerytalne. Wypłaty transferowej można dokonać w sytuacji ustania zatrudnienia lub gdy pracodawca dokonuje likwidacji programu<ref>M. Popek M. Szymański 2012, s. 12-13</ref>. | Istnieje również '''wypłata transferowa''', która polega na przeniesieniu zgromadzonych środków do innego programu lub na indywidualne [[konto]] emerytalne. Wypłaty transferowej można dokonać w sytuacji ustania zatrudnienia lub gdy pracodawca dokonuje likwidacji programu<ref>M. Popek M. Szymański 2012, s. 12-13</ref>. | ||
== Zachęty i bariery uczestnictwa w programie == | == Zachęty i bariery uczestnictwa w programie == | ||
| Linia 59: | Linia 59: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
! Pracodawca !! Pracownik | ! Pracodawca !! [[Pracownik]] | ||
|- | |- | ||
| niskie koszty prowadzenia programu || wypracowanie dodatku do emerytury | | niskie [[koszty]] prowadzenia programu || wypracowanie dodatku do emerytury | ||
|- | |- | ||
| istniejące ulgi podatkowe || możliwość dziedziczenia odłożonych środków | | istniejące ulgi podatkowe || możliwość dziedziczenia odłożonych środków | ||
|- | |- | ||
| lepszy wizerunek firmy || pewność uzyskania świadczenia | | lepszy [[wizerunek]] firmy || pewność uzyskania świadczenia | ||
|- | |- | ||
| zwiększenie lojalności pracownika || dostęp do informacji o zgromadzonych oszczędnościach | | zwiększenie lojalności pracownika || dostęp do informacji o zgromadzonych oszczędnościach | ||
|} | |} | ||
'''Ograniczeniem''' pozostaje jednak brak powszechności programów, a co za tym idzie, brak presji ze strony pracodawców, aby taki program utworzyć. Z kolei dla pracowników barierą może być postrzeganie zbyt dużego ryzyka w związku z inwestowaniem własnych środków, a także przedkładanie bieżącej konsumpcji nad oszczędzanie<ref>J. Petelczyc 2015, s. 85</ref>. | '''Ograniczeniem''' pozostaje jednak brak powszechności programów, a co za tym idzie, brak presji ze strony pracodawców, aby taki program utworzyć. Z kolei dla pracowników barierą może być postrzeganie [[zbyt]] dużego ryzyka w związku z inwestowaniem własnych środków, a także przedkładanie bieżącej konsumpcji nad oszczędzanie<ref>J. Petelczyc 2015, s. 85</ref>. | ||
== Przypisy == | == Przypisy == | ||
| Linia 78: | Linia 78: | ||
* Krajewski M. (2014), ''[http://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/11378/Doktoratnr3.pdf?sequence=1&isAllowed=y Pracownicze Programy Emerytalne. Charakterystyka prawna]'', Uniwersytet Łódzki | * Krajewski M. (2014), ''[http://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/11378/Doktoratnr3.pdf?sequence=1&isAllowed=y Pracownicze Programy Emerytalne. Charakterystyka prawna]'', Uniwersytet Łódzki | ||
* Petelczyc J. (2015), ''[http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-333bc193-dc6b-4188-9d97-b675ad0a1baf/c/4_Janina_Petelczyc.pdf Tworzenie pracowniczych programów emerytalnych w Polsce - zachęty i bariery]'', Instytut Polityki Społecznej, Uniwersytet Warszawski | * Petelczyc J. (2015), ''[http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-333bc193-dc6b-4188-9d97-b675ad0a1baf/c/4_Janina_Petelczyc.pdf Tworzenie pracowniczych programów emerytalnych w Polsce - zachęty i bariery]'', Instytut Polityki Społecznej, Uniwersytet Warszawski | ||
* Popek M. Szymański M. (2012), ''[https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/KNF_PPE_29971.pdf Pracowniczy program emerytalny. Czy to się opłaci?]'', Komisja Nadzoru Finansowego, Warszawa | * Popek M. Szymański M. (2012), ''[https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/KNF_PPE_29971.pdf Pracowniczy program emerytalny. Czy to się opłaci?]'', [[Komisja Nadzoru Finansowego]], Warszawa | ||
* ''[https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/RAPORT_PPE_w_2018_66737.pdf Pracownicze Programy Emerytalne w 2018 roku]'' (2019), Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa | * ''[https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/RAPORT_PPE_w_2018_66737.pdf Pracownicze Programy Emerytalne w 2018 roku]'' (2019), Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa | ||
* ''[http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190000850/U/D20190850Lj.pdf Ustawa o pracowniczych programach emerytalnych]'' (2004), Dz.U. nr 116 poz. 1207 | * ''[http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190000850/U/D20190850Lj.pdf Ustawa o pracowniczych programach emerytalnych]'' (2004), Dz.U. nr 116 poz. 1207 | ||
Wersja z 04:55, 21 maj 2020
| Pracownicze programy emerytalne |
|---|
| Polecane artykuły |
Pracownicze Programy Emerytalne - dobrowolna forma grupowego i długoterminowego gromadzenia środków. Oszczędzanie jest organizowane przez pracodawcę, a uczestnikami są pracownicy. Przeznaczone do wypłaty środki nie stanowią części emerytury, definiowane są jako element szeroko rozumianego świadczenia na starość[1].
Nazywane inaczej, Zakładowe Plany Emerytalne mają swoje miejsce w systemach prawa od połowy XIX wieku. Taka forma oszczędzania wynikała z braku alternatywnych i dostępnych dla pracowników indywidualnych metod zabezpieczenia na przyszłość, później natomiast zaczęła służyć podniesieniu standardu życiowego ponad podstawową emeryturę. W Polsce, pracownicze programy emerytalne pojawiły się w okresie dwudziestolecia międzywojennego, a ich obecny kształt został nadany dopiero w 1999 roku, wraz z wdrożeniem reformy emerytalnej, która miała na celu podział ryzyka starości pomiędzy państwo, pracodawcę i pracownika[2].
Obecna struktura
Obecnie, Pracownicze Programy Emerytalne znajdują się w III filarze systemu emerytalnego, którym zarządzają prywatne instytucje. W trakcie organizowania programu, pracodawca jest zobowiązany do wyboru instytucji finansowej, która będzie gromadzić i zarządzać wprowadzanymi środkami[3].
Wyróżniamy cztery formy prowadzenia pracowniczych programów emerytalnych[4]:
- pracowniczy fundusz emerytalny - utworzony przez pracodawcę, specjalnie w celu zarządzania środkami,
- umowa z funduszami inwestycyjnymi - zarządzającym jest fundusz inwestycyjny,
- umowa zakładem ubezpieczeń - zarządzającym jest zakład ubezpieczeń na życie,
- umowa z zagranicznym zarządzającym.
W Polsce nie funkcjonuje jeszcze ani jeden pracowniczy program emerytalny w formie zarządzania zagranicznego[3].
Zasady i rodzaje pracowniczych programów emerytalnych
Na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnie 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych uczestnikiem programu może być[5]:
- osoba zatrudniona, w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, spółdzielczej umowy o pracę,
- osoba zatrudniona na podstawie umowy zawartej w wyniku powołania lub wyboru do organu reprezentującego osobę prawną,
- członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,
- osoba wykonująca pracę nakładczą,
- osoba fizyczna wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług,
- członek rady nadzorczej wynagradzany z tytułu pełnienia tej funkcji.
Składki dzielą się na podstawowe i dodatkowe[6]:
- podstawowa składka jest finansowana przez pracodawcę, a jej kwota nie może przekroczyć 7% wynagrodzenia pracownika biorącego udział w programie,
- uczestnik może zgłosić chęć składki dodatkowej, której wysokość zostanie określona w specjalnej deklaracji złożonej przez pracownika.
W ramach PPE, pracodawcy mogą utworzyć dwa rodzaje programów emerytalnych[3]:
- program zakładowy – forma indywidualna prowadzona przez jednego pracodawcę,
- program międzyzakładowy - wspólnie z innymi pracodawcami, którzy zdecydowali się na realizację programu na jednakowych warunkach.
Wypłata zgromadzonego kapitału
Uzyskanie dostępu do zgromadzonych środków może nastąpić jednorazowo lub w ratach, po spełnieniu określonych kryteriów[4]:
- osiągnięcie wieku 55 lat, nabycie praw do emerytury i złożenie wniosku,
- osiągnięcie wieku 60 lat i złożenie wniosku,
- osiągnięcie 70 lat, ustanie zatrudnienia u pracodawcy prowadzącego program, bez konieczności składania wniosku,
- w przypadku śmierci uczestnika programu, na wniosek osoby uprawnionej.
Istnieje również wypłata transferowa, która polega na przeniesieniu zgromadzonych środków do innego programu lub na indywidualne konto emerytalne. Wypłaty transferowej można dokonać w sytuacji ustania zatrudnienia lub gdy pracodawca dokonuje likwidacji programu[7].
Zachęty i bariery uczestnictwa w programie
J. Petelczyc wyróżnia czynniki sprzyjające przystępowaniu do pracowniczych programów emerytalnych zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika, przede wszystkim są to[8]:
| Pracodawca | Pracownik |
|---|---|
| niskie koszty prowadzenia programu | wypracowanie dodatku do emerytury |
| istniejące ulgi podatkowe | możliwość dziedziczenia odłożonych środków |
| lepszy wizerunek firmy | pewność uzyskania świadczenia |
| zwiększenie lojalności pracownika | dostęp do informacji o zgromadzonych oszczędnościach |
Ograniczeniem pozostaje jednak brak powszechności programów, a co za tym idzie, brak presji ze strony pracodawców, aby taki program utworzyć. Z kolei dla pracowników barierą może być postrzeganie zbyt dużego ryzyka w związku z inwestowaniem własnych środków, a także przedkładanie bieżącej konsumpcji nad oszczędzanie[9].
Przypisy
- ↑ M. Krajewski 2014, s. 14-15
- ↑ M. Krajewski 2014, s. 10-12
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Pracownicze Programy Emerytalne 2019, s. 6
- ↑ 4,0 4,1 M. Popek M. Szymański 2012, s. 12
- ↑ Ustawa o pracowniczych programach emerytalnych 2004, s. 1
- ↑ Ustawa o pracowniczych programach emerytalnych 2004, s. 23-24
- ↑ M. Popek M. Szymański 2012, s. 12-13
- ↑ J. Petelczyc 2015, s. 83-84
- ↑ J. Petelczyc 2015, s. 85
Bibliografia
- Krajewski M. (2014), Pracownicze Programy Emerytalne. Charakterystyka prawna, Uniwersytet Łódzki
- Petelczyc J. (2015), Tworzenie pracowniczych programów emerytalnych w Polsce - zachęty i bariery, Instytut Polityki Społecznej, Uniwersytet Warszawski
- Popek M. Szymański M. (2012), Pracowniczy program emerytalny. Czy to się opłaci?, Komisja Nadzoru Finansowego, Warszawa
- Pracownicze Programy Emerytalne w 2018 roku (2019), Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa
- Ustawa o pracowniczych programach emerytalnych (2004), Dz.U. nr 116 poz. 1207
Autor: Natalia Przychodzeń
 |
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |
