Budżet gotówkowy

Budżet gotówkowy (zwany również budżetem środków pieniężnych) umożliwia operacyjne zarządzanie gotówką, zwłaszcza przyczyniając się do koordynacji jej wpływów i wypływów na i z rachunku bankowego. Można zatem stwierdzić, że podstawowym zadaniem stawianym przed budżetem gotówkowym jest utrzymanie płynności finansowej w przedsiębiorstwie. Jego zastosowanie narzuca konieczność bieżącej kontroli przepływu gotówki.

Warunki budżetu gotówkowego są następujące:

• należy ująć w nim wszystkie faktyczne wpływy i wydatki,
• podjęcie rozmowy z dostawcami dotyczącymi korzystniejszych warunków płatności
• nie uwzględnia się takich wydatków, które są związane tylko z zapisem księgowym, a nie powodują wpływu lub wypływu środków
• wymaga wszechstronnych i dokładnych danych na temat wszystkich operacji finansowych przedsiębiorstwa
• w sprawach planowania wydatków wymaga współdziałania z jednostkami i komórkami operacyjnymi

Budżet gotówkowy może być stosowany we wszystkich rodzajach i typach przedsiębiorstw. Spełnia następujące cele: programuje obieg środków pieniężnych w odpowiednich przedziałach czasu w sposób zapewniający utrzymanie płynności finansowej przedsiębiorstwa przy racjonalnym kształtowaniu kosztów finansowych utrzymania tej płynności

• określa z góry działania podejmowane dla zapewnienia dodatkowych źródeł finansowania lub zmierzające do odpowiedniego przesunięcia płatności (w porozumieniu z wierzycielami) w przypadku przewidywanego spiętrzenia płatności

wyznacza przedsięwzięcia pozwalające na najkorzystniejsze lokowanie nawet krótkoterminowych nadwyżek finansowych

Okres sporządzania budżetów gotówkowych

Budżet gotówkowy jest sporządzany na dowolny okres - miesięczny, kwartalny, roczny. Zgodnie ze zdefiniowanym w literaturze przedmiotu racjonalnym cyklem działania zorganizowanego przygotowanie budżetu gotówkowego będzie przebiegało w następujących etapach:

• Etap 1 czynności przygotowawcze, koncepcja warunków i sposobów realizacji, ustalenie strumieni gotówki i ich zmienności, określenie kanałów informacyjnych
• Etap 2 korekta dotychczasowego sposobu wydatkowania gotówki i polityki sprzedaży.Te działania mają na celu dokonanie analizy cyklu spływu należności i regulowania zobowiązań, co odpowiada analizie przychodów i kosztów oraz ich kasowego wymiaru.Docelowo należy kierować się powyżej podanymi zasadami przyśpieszania poboru należności i opóźniania płatności na rzecz dostawców.
• Etap 3 należy wykonać analizę rozwiązań alternatywnych w zakresie przechowywania środków na rachunku bieżącym (kredyt krótkoterminowy, kredyt kupiecki, zakup papierów wartościowych, lokaty na rynku międzybankowym).
• Etap 4 skonstruowanie budżetu przepływów gotówkowych zgodnie z posiadanym zasobem informacyjnym
• Etap 5 wdrożenie i kontrola zastosowania budżetu oraz jego efektywności

Korzyści wynikające z zarządzania ryzykiem finansowym przy użyciu budżetu gotówkowego

Zarządzanie ryzykiem finansowym przy użyciu budżetu gotówkowego ma wiele korzyści. Przede wszystkim pozwala to na kontrolowanie przepływu gotówki w firmie, co umożliwia lepsze planowanie finansowe i unikanie niekorzystnych sytuacji związanych z niewystarczającą płynnością finansową. Ponadto, budżet gotówkowy umożliwia identyfikację nadmiernych wydatków, pozwalając na ich ograniczenie i poprawę efektywności finansowej przedsiębiorstwa. Ponadto, zarządzanie ryzykiem finansowym przy użyciu budżetu gotówkowego pozwala na szybsze reagowanie na zmiany w otoczeniu biznesowym i dostosowywanie strategii finansowej do zmieniających się warunków rynkowych.

Metody minimalizacji ryzyka związanego z niewystarczającą płynnością finansową przy użyciu budżetu gotówkowego

Budżet gotówkowy umożliwia identyfikację potencjalnych luk w przepływie gotówki i pozwala na podejmowanie działań mających na celu minimalizację ryzyka związanego z niewystarczającą płynnością finansową. Jedną z metod minimalizacji ryzyka jest ścisłe monitorowanie przepływów gotówkowych i dokładna analiza wydatków. Na podstawie tych informacji można podejmować decyzje dotyczące ograniczania kosztów, negocjacji warunków płatności z dostawcami lub poszukiwania alternatywnych źródeł finansowania. Inną metodą minimalizacji ryzyka jest tworzenie rezerw gotówkowych, które mogą być wykorzystane w przypadku nagłych potrzeb finansowych. Dodatkowo, budżet gotówkowy umożliwia również identyfikację potencjalnych źródeł oszczędności i optymalizację procesów finansowych w firmie.

Konsekwencje braku budżetu gotówkowego w zarządzaniu ryzykiem finansowym

Brak budżetu gotówkowego w zarządzaniu ryzykiem finansowym może prowadzić do poważnych konsekwencji dla przedsiębiorstwa. Przede wszystkim, brak świadomości przepływów gotówkowych może skutkować niewystarczającą płynnością finansową, co może prowadzić do trudności w regulowaniu zobowiązań, opóźnień w płatnościach dla dostawców oraz ograniczeń w realizacji planów inwestycyjnych. Ponadto, brak budżetu gotówkowego utrudnia monitorowanie i kontrolę wydatków, co może prowadzić do nadmiernych kosztów i pogorszenia efektywności finansowej przedsiębiorstwa. Dodatkowo, brak budżetu gotówkowego utrudnia również szybkie reagowanie na zmieniające się warunki rynkowe i dostosowanie strategii finansowej do nowych warunków.

Strategie zarządzania ryzykiem finansowym, które można wdrożyć na podstawie analizy budżetu gotówkowego

Analiza budżetu gotówkowego może posłużyć do wdrożenia różnych strategii zarządzania ryzykiem finansowym. Na przykład, na podstawie analizy przepływów gotówkowych można zidentyfikować okresy, w których firma jest szczególnie narażona na niewystarczającą płynność finansową. W takich przypadkach można podjąć działania, takie jak negocjowanie dłuższych terminów płatności z dostawcami, poszukiwanie dodatkowych źródeł finansowania lub wprowadzenie programów oszczędnościowych. Innym przykładem strategii zarządzania ryzykiem finansowym jest tworzenie rezerw gotówkowych na wypadek nagłych potrzeb finansowych. Dzięki analizie budżetu gotówkowego można określić odpowiednią wysokość rezerw i regularnie je uzupełniać.

Budżet gotówkowy — artykuły polecane

Rachunkowość zarządcza — Controlling finansowy — Planowanie operacyjne — Zasady planowania finansowego — Budżet projektu — Koncepcje controllingu — Plan — Plan finansowy — Budżetowanie

Bibliografia

• Bień W. (2016), Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa
• Dylewski M., Filipiak B., Szczypa P. (2008), Budżetowanie w przedsiębiorstwie, Wydawnictwa Fachowe

Autor: Bartłomiej Miejski