Sztuczna inteligencja

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 23:01, 6 gru 2023 autorstwa Zybex (dyskusja | edycje) (cleanup bibliografii i rotten links)

Sztuczna inteligencja (Artificial Intelligence - AI)/SO jest o tyle trudne do zdefiniowania, o ile można zrozumieć znaczenie samej inteligencji w odniesieniu do człowieka - istoty rozumnej. W związku z tym na przestrzeni kilkudziesięciu lat pojawiało się kilka przykładowych definicji:

  • Maszyny skonstruowane w taki sposób, że ich wynik działań odzwierciedla wynik działań ludzkiego myślenia [1]
  • Proces automatyzacji pewnych czynności takich jak podejmowanie decyzji, uczenie się, które są odzwierciedleniem ludzkiej inteligencji [2] (R. Bellman, 1978, s. 12)
  • Dziedzina badań starająca się wyjaśnić oraz wdrożyć zachowania inteligentne poprzez wykorzystanie procesów obliczeniowych [3] (R. Schalkoff, 1990, s. 35)
  • Systemy, które myślą oraz zachowują się jak ludzie, to znaczy myślą i zachowują się w sposób racjonalny [4] (S. Russel, 2003, s. 16)
  • "nauka obejmująca zagadnienia algorytmiki, logiki rozmytej, obliczeń ewolucyjnych, sieci neuronowych, sztucznego życia i robotyki. Sztuczna inteligencja to dział informatyki, którego przedmiotem jest badanie reguł rządzących inteligentnymi zachowaniami człowieka, tworzenie modeli formalnych tych zachowań i - w rezultacie - programów komputerowych symulujących te zachowania" [5] (P. Thagard, 1993, s. 11)

Każda z nich odzwierciedla pewien stan wiedzy autora w danym okresie.

W odniesieniu do gier komputerowych pojawiających się obecnie na rynku elektronicznej rozrywki, formuła sztucznej inteligencji może brzmieć jako system zarządzający poczynaniami sztucznych agentów w wykreowanym środowisku, który współgra oraz odpowiednio reaguje na zachowania żywego użytkownika. Ponieważ definicja ta odnosi się tylko do wirtualnych systemów, należy odrzucić teorie inteligentnych maszyn (robotów). Zatem fakt ten przyczynia się do określania SI w środowiskach agentowych mianem sztucznego życia (ang. Artificial Life, skrót AL)[6] (G. Christopher, 1987, s18.). "Sztuczne życie to nauka o sztucznych systemach, które wykazują zachowanie charakterystyczne dla naturalnych żywych systemów".

Jedną z gałęzi SI, która jest lub będzie wykorzystywana w niedalekiej przyszłości jest rozproszona sztuczna inteligencja (ang. Distributed Artificial Intelligence, skrót DAI). Jest to nowa dziedzina, która opiera się na stworzonych funkcjonalnościach systemów agentowych, dodatkowo rozbudowując ją o możliwość równoległego podejmowania działań przez wiele niezależnych jednostek połączonych między sobą poprzez sieć. Pomimo dowolności w konstrukcji systemów rozproszonych, ogólnie przyjęta definicja mówi, aby jednostki podejmowały działania mające na celu rozwiązanie wspólnego problemu o dowolnej złożoności[7] (F. Gandon, 2002, s. 42)

TL;DR

Sztuczna inteligencja jest trudna do zdefiniowania, ale można ją opisać jako maszyny lub systemy, które odzwierciedlają ludzkie myślenie i zachowanie. W dziedzinie gier komputerowych, sztuczna inteligencja to system zarządzający działaniami sztucznych agentów, który reaguje na zachowanie użytkownika. Istnieje wiele algorytmów i technik wykorzystywanych w sztucznej inteligencji, takich jak algorytm stadny, drzewa decyzyjne, logika rozmyta, sztuczne sieci neuronowe itp. Termin "sztuczna inteligencja" został stworzony w 1956 roku. Test Turinga jest wykorzystywany do oceny inteligencji maszynowej, a inteligentne boty mają różne zastosowania, takie jak prowadzenie rozmów, wyszukiwanie danych czy dokonywanie zakupów.

Przykłady wykorzystania

Najczęściej występujące algorytmy sztucznej inteligencji:

Rysunek 1. Konstrukcja drzewa decyzji gdzie odpowiedzi na pytania to tak lub nie

Rysunek 1 Konstrukcja drzewa decyzji gdzie odpowiedzi na pytania to tak lub nie.png

  • logika rozmyta, w tym systemy rozmyte

Rysunek 2. Schemat systemu rozmytego [8] (J. Signerska, 2006, s. 14)

Rysunek 2 Schemat systemu rozmytego.png

Powstanie Sztucznej Inteligencji

Termin ten został stworzony przez Johna McCarty, amerykańskiego informatyka, który w 1956 roku na konferencji w Darthmouth na temat inteligentnych maszyn po raz pierwszy zaprezentował termin sztucznej inteligencji.

Sztuczna inteligencja od początku istnienia z czasem poszerzała obejmowane dziedziny, na dzień dzisiejszych zaliczamy nauki takie jak:

Zachowania ludzkie a Sztuczna Inteligencja

Test turinga czyli inaczej mówiąc "gra w imitację" [9] (A.M Turing, 1950, Mind 49:433-460) - Stworzony przez brytyjskiego matematyka, twórce pojęcia maszyny inteligentnej Alana Turinga. Uważanego także za ojca sztucznej inteligencji. Według jego założeń maszyna mogła być uznana za inteligentna wtedy kiedy człowiek testujący nie jest w stanie rozróżnić odpowiedz maszyny od odpowiedzi człowieka.

Test Turinga polega na serii pięciominutowych rozmów tekstowych, w których przesłuchiwany musi udowodnić grupie ludzi, że jest jednym z nich. W 2014 roku nastąpił przełom w teście, pierwsza maszyna na świecie była w stanie zdać "pozytywnie" czyli przekonać ponad 30 % sędziów że jest istotą ludzką. Eugene Goostman (chatterbot), "trzynastolatek" z Ukrainy mimo wielu prób, ostatecznie 7 czerwca 2014 roku "zdobył" 33% oceniających. Mimo że wyczyn Eugene jest uważany za ogromny sukces w rozwoju sztucznej inteligencji to wedle prognoz Alana Turinga takie wyniki maszyny powinny były osiągać już w roku 2000.

Boty jako zastosowanie Sztucznej Inteligencji

Zdaniem L.Rutkowskiego [10] "Bot to automat, narzędzie softwarowe, program służący najczęściej do przeszukiwania i pozyskiwania danych. Inteligentne boty dodatkowo mogą podejmować decyzje na bazie zdobytej wcześniej wiedzy" (2005, s. 17)

Obecnie wyróżnia się kilka podstawowych rodzajów botów ze względu na ich zastosowanie i użyte techniki realizacji [11] (J.Adamczyk, 2009, nr1)

  • Chatterbot - służą do prowadzenia rozmów na dowolny temat. Ich cechą charakterystyczną jest symulacja prawdziwej rozmowy. Baza wiedzy takiego rozwiązania opiera się na informacjach uzyskanych od rozmówców i analizie

najczęściej zadawanych pytań oraz odpowiedzi [12]

  • Searchbot - Szukają, gromadzą dane
  • Shoppingbot - Służą do wyszukiwania najlepszych ofert cenowych, jak i dokonywania zakupów szybciej od zwykłego użytkownika.
  • Databot - Budową oparte na sieciach neuronowych, szukają rozwiązań problemów.
  • UpdateBot - Ich głównym zadaniem jest uaktualnienie wszelkich danych posiadanych przez użytkownika.
  • Infobot - kiedyś dostępny w komunikatorach takich jak Gadu-gadu, posiadał także funkcje podobne do Chatbotów. Wykorzystywane min. do obsługi zamówień czy też informacji marketingowych.


Sztuczna inteligencjaartykuły polecane
Uczenie maszynoweAutomatykaBioinformatykaDaniel KahnemanTechnika skojarzeńAlgorytm ewolucyjnyPsychologia poznawczaCybernetykaInformatyka

Przypisy

  1. [1] J. McCarthy, autor terminu " Artificial Intelligence ", sformułowanego w 1955 r. na konferencji w Dartmouth, 1955
  2. [2] R. Bellman, An Introduction to Artificial Inteligence, 1978
  3. [3] Robert J. Schalkoff, Artificial intelligence: an engineering approach, 1990
  4. [4] S. Russell, P. Norvig, Artificial Intelligence: A Modern Approach, 2nd edition, Prentice Hall, 2003
  5. [5] P. Thagard, Computational Philosophy of Science, 1993
  6. [6] G. Christopher, Artificial life: The proceedings of an Interdisciplinary Workshop on the Synthesis and Simulation of Living Systems, sierpień 1987
  7. [7] F. Gandon, Distributed Artificial Intelligence and Knowledge Management, 2002
  8. [8] J. Signerska, K. Bartoszek, Logika rozmyta, 2006
  9. [9] A.M. Turing, Computing Machinery and intelligence, 1950
  10. [10] L.Rutkowski, Metody i techniki sztucznej inteligencji, 2005
  11. [11] J.Adamczyk, Ewolucja internetowych botów, "Marketing w praktyce" 2009, nr1
  12. [12] B.Pleban, Analiza i porównanie zastosowań chat botów w e-biznesie

Bibliografia

  • Bellman R. (1978). An Introduction to Artificial Inteligence
  • Gale Langton C. (1987). Artificial life: the proceedings of an Interdisciplinary Workshop on the Synthesis and Simulation of Living Systems
  • Gandon F. (2002). Distributed Artificial Intelligence and Knowledge Management
  • Kasperski M. (2005). O rozszerzalności testu Turinga. Z Filozofii SI, "kognitywistyka.net"
  • Pleban B. (2018), Analiza i porównanie zastosowań chat botów w E-biznesie, Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania w Katowicach
  • Russel S., Norvig P. (2003), Artificial Intelligence: A Modern Approach, Prentice Hall
  • Rutkowski L. (2005), Metody i techniki sztucznej inteligencji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
  • Schalkoff R.J. (1990). Artificial intelligence: en engineering approach
  • Signerska J., Bartoszek K. (2006). Logika rozmyta
  • Strona internetowa: Ewolucja internetowych botów
  • Thagard P. (1993), Computational Philosophy of Science, MIT, Cambridge


Autor: Arkadiusz Wiktor, Sebastian Chodyna, Karol Cabaj, Łukasz Buczak