Prezes zarządu

Prezes zarządu stoi na czele zarządu, który odpowiada bezpośrednio przed właścicielami firmy lub organem reprezentującym interesy właścicieli, takim jak np. rada nadzorcza. To stanowisko występuje w spółkach kapitałowych (spółka z o.o., spółka akcyjna). Zadaniem prezesa zarządu jest reprezentowanie spółki (czynności sądowe oraz pozasądowe), prowadzenie spraw spółki - dbanie o jej ciągły rozwój, koordynowanie oraz nadzorowanie głównych funkcji firmy, finansów i pracowników Pod to stanowisko podlegają dyrektorzy poszczególnych działów. Od osoby pełniącej tę funkcję wymaga się wykształcenia wyższego, dokładnej znajomości branży, w której firma prowadzi działalność, doświadczenia w kierowaniu zespołem, umiejętności myślenia strategicznego, operatywności i przedsiębiorczości. Szerokie kompetencje są niezbędne do podjęcia się odpowiedzialności za właściwe prowadzenie firmy. Prezes zarządu odpowiada materialnie za działanie na szkodę spółki oraz ryzykuje swoim majątkiem w sytuacji, gdy spółka stanie się niewypłacalna przed złożeniem w odpowiednim terminie wniosku do sądu o upadłość spółki Stanowisko prezesa zarządu nie występuje w spółkach osobowych (spółka cywilna, komandytowa, komandytowo-akcyjna, jawna). Tymi spółkami zazwyczaj zarządzają bezpośrednio właściciele lub dyrektor generalny mianowany przez właścicieli

TL;DR

Prezes zarządu jest na czele zarządu zarządzającego firmą, reprezentuje spółkę, odpowiada za jej rozwój i nadzoruje funkcje firmy. Wymaga się od niego wykształcenia, doświadczenia i szerokich kompetencji. Prezes zarządu odpowiada materialnie za działania na szkodę spółki. Stanowisko prezesa zarządu nie występuje w spółkach osobowych. Przepisy regulują sposób powoływania prezesa zarządu, zakres obowiązków i uprawnień. Członkowie zarządu mają prawo do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania. Wspólnicy mogą określić obszar kompetencji zarządu w umowie spółki.

Charakterystyka zawodu

Sposób powoływania prezesa zarządu i członków zarządu, zakres obowiązków i uprawień głównie definiuje Kodeks Spółek Handlowych. Spółka musi mieć przynajmniej jednego członka zarządu, jednak KSH nie zobowiązuje spółki do zatrudnienia prezesa zarządu. Na mocy przepisu art. 208 § 8 umowa lub statut spółki może przyznać jednemu członkowi zarządu (prezesowi zarządu) dodatkowe uprawnienia jak np. decydujący głos (gdy wieloosobowy zarząd podejmuje uchwałę zarządu i głosy są równo rozłożone) czy inne uprawnienia dotyczące kierowania pracami zarządu. Aby głos prezesa zarządu miał decydujące znaczenie, konieczny jest taki zapis w umowie spółki. Statut może upoważnić prezesa do zmian porządku obrad posiedzenia zarządu, dodawania lub usuwania określonych punktów porządku obrad, ograniczania czasu wystąpień członków zarządu, zarządzania przerwy, formułowania treści projektów uchwał.

Obowiązki i prawa członków zarządu

Prawa i obowiązki członków zarządu ustanawia przepis art. 201 Kodeksu Spółek Handlowych - w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a w przypadku spółki akcyjnej art. 368 Kodeksu Spółek Handlowych Według tych przepisów zarząd prowadzi sprawy spółki oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Ogólną zasadą jednolitą dla tych spółek to zasada domniemania kompetencji zarządu. W przypadku wątpliwości o należności kompetencji w zakresie wskazanym w przepisie, należy przypisać ją zarządowi. KSH kształtuje zarząd spółki jako organ niemal w pełni posiadający władzę wykonawczą. Zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych, wspólnicy mają prawo do powołania lub odwołania zarządu, jednak nie mają prawa wpływać na jego konkretne decyzje, ani zmuszać zarządu do wykonania określonej czynności. Wspólnicy mogą w umowie spółki (statucie) w znacznym stopniu, lecz nie dowolnie, określić obszar kompetencji zarządu. Zarząd może być zobowiązany przed dokonaniem ustalonych w umowie spółki czynności (np. rozporządzaniem majątkiem spółki o określonej wartości) do zasięgania zezwolenia rady nadzorczej. Podjęcie przez zarząd określonych czynności może wymagać wcześniejszej uchwały Zgromadzenia Wspólników (akcjonariuszy). Wszyscy członkowie zarządu mają równe prawo do prowadzenia spraw spółki, a także reprezentowania, które dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych Wspólnicy często decydują się na wewnętrzny podział kompetencji między członkami zarządu w umowie spółki. W spółce z.o.o wewnętrzny podział może wystąpić w regulaminie zarządu, gdzie każdy z członków zarządu odpowiada za konkretne sprawy (np. członek zarządu ds. finansowych, marketingowych, prawniczych). W spółce akcyjnej nie ma rozróżnienia na zakres odpowiedzialności, stosuje się zasadę kolegialnego prowadzenia wszystkich spraw spółki

Przypisy

Prezes zarządu — artykuły polecane

Likwidator — Związki zawodowe — Notariusz — Rzecznik konsumentów — Komplementariusz — Komisja Rewizyjna — Rada Nadzorcza — Spółka zależna — Administracja niezespolona

Bibliografia

• Brickley J. (1997), Leadership structure: Separating the CEO and Chairman of the Board "Journal of Corporate Finance" 1997/3
• Dobosiewicz Z. (2005), Wprowadzenie do finansów i bankowości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Kawerska K. (2010), Rola zarządu w warunkach krysyzu przedsiębiorstwa "Zeszyt naukowy Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie" nr 101, SGH, Warszawa
• Pyzioł W. (2014), Prawo spółek C.H.BECK, Warszawa
• Strzępka J. (2013), Kodeks spółek handlowych. Komentarze kodeksowe, C.H. Beck, Warszawa
• Sudoł S. (2006), Przedsiębiorstwo. Podstawy nauki o przedsiębiorstwie. Zarządzanie przedsiębiorstwem, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Szyszko R. (2011), Prawo spółek handlowych wybrane zagadnienia. Skrypt dla aplikantów radcowskich, OIRP, Warszawa
• Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037

Autor: Monika Sygut

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.