Użytkownik
| Użytkownik |
|---|
| Polecane artykuły |
Użytkownik to osoba, grupa osób, instytucja lub organizacja, która ma prawo do użytkowania dobra (usługi, technologii, narzędzia) oraz do pobierania z niego pożytku. Użytkownik może korzystać z rzeczy w sposób podobny, lecz jednak nie identyczny jak czyni to jej właściciel.
Termin ten można rozumieć jako użytkownika według definicji prawnej lub jako osobę korzystającą z komputera oraz internetu.
Prawo użytkowe
Prawo użytkowania jest podobne do innych praw cywilnych (np. prawo dzierżawy), jednak różnica polega na tym, że użytkowanie jest prawem rzeczowym. Przedmiotem użytkowania może więc być tylko rzecz (ruchoma albo nieruchomość) lub prawo zbywalne. Z postaci użytkowania można wnioskować, że przedmiotem tego prawa może być rzecz niezużywalna, czyli taka, z której można korzystać bez jej zniszczenia. Jednak w praktyce zazwyczaj przedmiotem objęcia w posiadanie są także rzeczy zbywalne (np. pieniądze, zboże). Ma to przede wszystkim miejsce w sytuacji, gdy przedmiotem użytkowania jest pewna grupa przedmiotów, w skład której wchodzą rzeczy tych dwóch kategorii (np. działka z zapasem materiałów siewnych i nawozów). Użytkowanie jest prawem o charakterze osobistym, tzn. połączonym z osobą, która użytkuje dobro. Wiąże to się z tym z niezbywalnością użytkowania, która cechuje wszystkie kategorie użytkowania, bez względu na przedmiot użytkowania i podmioty użytkujące. Z tej przyczyny użytkowanie nie kwalifikuje się do spadku po użytkowniku i nie może stanowić ani przedmiotu majątku wspólnego, ani przedmiotu obrotu prawnego.
Użytkowanie wieczyste
Użytkowanie wieczyste należy do prawa rzeczowego, które przyznaje uprawnienia do użytkowania gruntów państwowych i samorządowych i umożliwia zaspokajanie różnych potrzeb społecznych, szczególnie w zakresie budownictwa mieszkaniowego. Należy do prawa majątkowego, którym użytkownik wieczysty może swobodnie rozporządzać, a którego wartość ekonomiczna zbliża się do wartości nieruchomości. Prawo to wprowadzono do polskiego systemu prawnego ustawą z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach, które zastąpiło wcześniejsze instytucje prawne, stwarzające podobnie jak użytkowanie wieczyste możliwość długookresowego korzystania osobom fizycznym i osobom prawnym z cudzych gruntów: wieczystą dzierżawę, prawo zabudowy, wieloletnie użytkowanie, własność czasową. Ustawa z dnia 14 lipca 1961 r. uchyliła bowiem inne formy prawne korzystania z gruntów państwowych w celu zabudowy, przekształcając je albo w prawo użytkowania, albo w prawo użytkowania wieczystego.
Uprawnienia użytkownika
Każdy użytkownik posiada uprawnienia oraz ograniczenia. Uprawnienia pozwalają na wykonywanie określonych czynności, ograniczenia tworzą przestrzeń skończonych możliwości dla użytkownika[1]. W związku z powyższym, użytkownik może poprawnie korzystać z czegoś, lub też nie. Użytkownik, który korzysta z czegoś poprawnie lub nie, może być pożądany lub niepożądany.Przykładowo Użytkownik sklepu internetowego, który jest jego klientem jest użytkownikiem pożądanym.
Użytkownik nie będący klientem sklepu internetowego, a jedynie generujący niepotrzebny ruch (haking, trolling) jest użytkownikiem niepożądanym.
Użytkownik korzystający np. z danej usługi wraz z innym użytkownikiem, staje się współużytkownikiem tej usługi. W związku z tym może mieć wyłączność, a także może być użytkownikiem wtórnym. Użytkowanie czegoś we współczesnych terminologiach, wiąże się z nadawaniem przywilejów (rang) użytkownikom. I tak jeden użytkownik może posiadać inne przywileje niż drugi. Przykładowo, jeden użytkownik forum internetowego ma inne prawa i przywileje niż drugi.
Bycie użytkownikiem nie ogranicza go tylko do korzystania z czegoś. Przykładowo, konstruktor samochodu może być również jego użytkownikiem. Administrator sieci może być jej użytkownikiem.
Rodzaje użytkowników
- użytkownik komputera,
- użytkownik końcowy,
- użytkownik częściowy,
- użytkownik zdalny,
- użytkownik Internetu (internauta).
W wielu współczesnych językach branżowych użytkownikiem może także być jakaś technologia informatyczna, maszyna a nawet sztuczna inteligencja[2]. Przykładowo, system wirtualny jest użytkownikiem zasobów systemu gospodarza (matki), sztuczna inteligencja jest użytkownikiem interfejsu do komunikacji z żywym człowiekiem.
Użytkownik unikatowy
W środowiskach informatycznych istnieje także pojęcie unikalnego użytkownika (unikatowy, niepowtarzalny)[3]. Użytkownik taki klasyfikowany jest przez systemy informatyczne i może dotyczyć np. ilości odwiedzin na danym serwerze www poprzez niepowtarzalny adres IP jego komputera. Na tej zasadzie tworzone są statystyki ruchu w sieci internetowej unikalnych użytkowników komputerów.
Użytkownik incognito
Ostatnim rodzajem użytkownika jest osoba tzw. incognito, czyli osoba w systemach informatycznych nosząca rangę Gościa. Gość zazwyczaj posiada bardziej ograniczone przywileje w stosunku do zidentyfikowanego użytkownika. Ponadto można go zidentyfikować tylko częściowo, badając ruch w sieci konkretnego adresu IP komputera. Gość jest najniższą rangą dostępną w wielu systemach operacyjnych (np. MS Windows), stronach internetowych (np. mfiles.pl) oraz bazach danych.
Udział użytkownika w rozwoju mediów społecznościowych
Wraz z rozwojem narzędzi Web 2.0, rodzaje interakcji użytkowników internetu przerodziły się z biernego przyswajania treści w jej tworzenie. Ludzie opisują wydarzenia związane z ich życiem prywatnym na blogach" komunikują się ze znajomymi na Facebooku, dodają zdjęcia na Pinterest, Instagramie i Flickr, piszą krótkie komentarze na Twitterze, oglądają filmy stworzone przez inne osoby na YouTube oraz przesyłają zdjęcia i filmy między sobą korzystając ze Snapchat. Sama możliwość dzielenia się treściami i przez nie wyrażania swoich emocji jest dla użytkowników social media najważniejsza. Korzystają z okazji opowiedzenia o sobie (również przez użytkowane marki), poznania nowych ludzi, udzielania rad, chwalenia się i narzekania. Nie są już tylko biernymi odbiorcami profesjonalnie przygotowanych treści przez organizacje. Aktywnie uczestniczą w tworzeniu i udostępnianiu własnych treści. Ta interaktywność stwarza wiele możliwości i wyzwań, również dla organizacji.
Bibliografia
- Brzozowska-Woś M. (2015), Analiza postaw internautów wobec marki w mediach społecznościowych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, nr 41, T.1, s. 67-79, rys., bibliogr. 24 poz.
- Dadańska K. (2014), Obrót użytkowaniem wieczystym - aspekty prawne Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, nr 36 T.1, s. 27-40, bibliogr. 20 poz.
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 – kodeks postępowania cywilnego
- Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. – kodeks rodzinny i opiekuńczy
- ↑ [3] Postanowienia licencyjne dotyczące oprogramowania Microsoft, system: Windows 7, Definicja: użytkownik oprogramowania, 2013
- ↑ [2] Szczechura K., Informacja naukowa w Polsce: tradycja i współczesność, Rozdział: "Użytkownicy informacji: zarys problematyki ", 107-137, 1998
- ↑ [4] Pliszka S. - Dyrektor działu badań, Polskie badania Internetu (pei.org.pl), Artykuł: "Użytkownik internetu, czyli kto?", 25.11.2013
Autor: Arkadiusz Wiktor, Dominika Przebięda
