Aglomeracja monocentryczna
| Aglomeracja monocentryczna |
|---|
| Polecane artykuły |
Aglomeracja monocentryczna to typ aglomeracji osadniczej w której centrum lub tzw. rdzeń stanowi miasto satelitarne (centralne) które jest największym miastem w okolicy i pełni główne funkcje na przykład jako miasto przemysłowe czy mieszkalne. Wokół położone są inne miasta lub zurbanizowane wsie. Zdarza się tak że miasta czy wsie wokół zostają wchłonięte przez miasto główne i stanowią z nim spójną całość. W aglomeracji monocentrycznej komunikacja pomiędzy miastami jest dobra, i nie ma problemów z przemieszczaniem się pomiędzy nimi[1].
Cechy aglomeracji monocentrycznej
Aglomeracja monocentryczna na tle innych aglomeracji jest łatwa do odróżnienia dzięki jej cechom, oto kilka z nich które ułatwią identyfikację aglomeracji monocentrycznej [2]:
- Jedno miasto centralne/dominujące
- Wiele miast sąsiadujących
- między miastami i wsiami zachodzi przepływ: osób, informacji i dóbr a znaczna ich część powodowana jest przez miasto centralne
- zwiększona wydajność pracy i przemysłów
Przykłady aglomeracji monocentrycznych w Polsce
W Polsce występuje kilka aglomeracji monocentrycznych, skupione one są w aglomeracjach czele stoją duże miasta, za przykłady można uznać[3]:
- aglomeracja Warszawska w której skład wchodzą: Legionowo, Piaseczno, Pruszków, Otwock, Mińsk Mazowiecki, Grodzisk, Żyrardów, Sochaczew;
- aglomeracja Krakowska z miastami sąsiadującymi: Wieliczką, Skawiną, Niepołomicami, Krzeszowicami, Słomnikami i Proszowicami;
- aglomeracja Wrocławska wraz z: Oleśnicą, Oławą, Jelczem-Laskowicami, Trzebnicą, Wołowem, Brzegiem Dolnym, Środą Śląską, Obornikami Śląskimi, Siechnicami, Sobótką, Bielanami Wrocławskimi.
- aglomeracja Łódzka z miastami:Pabianicami, Zgierzem, Aleksandrowem,Łódzkim, Ozorkowem, Konstantynowem,Łódzkim, Głownem, Koluszkami, Brzezinami, Tuszynem, Strykowem i Rzgowem.
Przykłady aglomeracji monocentrycznych na świecie
Aglomeracje monocentryczne występujące na świecie[4][5]:
- aglomeracja paryskana której czele stoi Paryż, centrum i miasto rdzeń aglomeracji, jej częściami są również: Essonne, Hauts-de-Seine, Seine-et-Marne, Seine-Saint-Denis, Val-de-Marne, Val-d'Oise, Yvelines. Powierzchnia tej aglomeracji wynosi 12 tys km2. Jednocześnie stanowi najbardziej zaludnioną część kraju bo pochłania w sumie 17% mieszkańców Francji. A przemysł skupiony w aglomeracji paryskiej to około 25% całego przemysłu krajowego.
- aglomeracja Londyńska mieści w sobie mieszkańców którzy stanowią ok 13% mieszkańców Wielkiej Brytanii, jest to nieco mniej niż w przypadku aglomeracji paryskiej ale wciąż dużo w porównaniu do innych aglomeracji.
Wady dużych aglomeracji
Niestety mimo wielu pozytywnych cech oraz korzyści jakimi obarczone są aglomeracje, znajdują się również wady ich rozrastania i powstawania. Wśród wad wyróżnić można przykładowo wzrost cen w przemyśle budowlanym oraz w usługach związanym z budownictwem domów, dzieje się tak ze względu na migrowanie ludności z centrum miast na ich peryferia. Kolejnym problemem jaki może wiązać się z aglomeracjami monocentrycznymi to problem z dostawami wody do mieszkańców oraz firm przemysłowych. Wady aglomeracji nie są związane tylko z ich funkcjonowaniem ale również z mieszkańcami których dotykają coraz częściej choroby cywilizacyjne związane ze stresem czy systemem nerwowym. Dodatkowo pojawia się w miastach przestępczość oraz patologie społeczne związane z przeludnieniem. Mimo że rozwój aglomeracji wciąż jest pożądany oraz dąży się do rozwoju miast niesie to ze sobą negatywne skutki które dotykają i niszczą środowisko naturalne, przede wszystkim to zanieczyszczenia powietrza, wycinka lasów, czy przekształcanie zielonych placów w blokowiska czy galerie handlowe[6].
Przypisy
- ↑ Rachwał T. (2014), Oblicza Geografii 2 Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum, Nowa Era, s.92
- ↑ Kuciński K. (2007), Geografia : kompendium w zarysie i zadaniach. Warszawa: Difin, s.223
- ↑ Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (2011), Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Warszawa
- ↑ Górczyńska M. (2016), Realizacja polityki mieszkaniowej na obszarze metropolii paryskiej, Polska Akademia Nauk
- ↑ Piskorz W. (2011), Miasta przyszłości: wyzwania, wizje perspektywy, Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej
- ↑ Krzysztofik R. (2014) Geneza aglomeracji miast na obszarze Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 7-13
Bibliografia
- Górczyńska M. (2016), Realizacja polityki mieszkaniowej na obszarze metropolii paryskiej, Polska Akademia Nauk
- Harasimowicz A. (2015), Efekty aglomeracji - czynnik czy bariera rozwoju miast? , Białystok
- Heffner K. (2011), Funkcje Metropolitarne Stolic Województw Polski Zachodniej, Politechnika Opolska, Opole
- Kuciński K. (2007), Geografia : kompendium w zarysie i zadaniach, Difin, Warszawa
- Lisiecki M., Sitek B. (2011), Bezpieczeństwo dużych i średnich aglomeracji z perspektywy Europejskiej, Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie ,Józefów
- Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (2011), Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030., Warszawa
- Piskorz W. (2011), Miasta przyszłości: wyzwania, wizje perspektywy, Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej
- Rachwał T. (2014), Oblicza Geografii 2 Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum, Nowa Era
Autor: Kamila Kocierz
