Logistyka transportu
| Logistyka transportu |
|---|
| Polecane artykuły |
Logistyka transportu - należy do podstawowych zadań i procesów logistycznych realizowanych w przedsiębiorstwie. Zajmuje się planowaniem i optymalizacją przemieszczania ładunków, lecz do jej elementów zaliczyć można także spedycję oraz bazę magazynową. Jednym z najważniejszych celów logistyki transportu jest dostarczenie określonego produktu, w określone miejsce, w określonym czasie.
TL;DR
Logistyka transportu zajmuje się planowaniem i optymalizacją przemieszczania ładunków. Jej głównymi celami są dostarczenie produktu w odpowiednim czasie i minimalizacja kosztów transportu. Transport jest najważniejszym elementem logistyki transportu, a infrastruktura transportowa obejmuje transport lotniczy, żeglugę śródlądową i morską, transport śródlądowy, rurociągowy i kolejowy. Transport wewnętrzny odgrywa ważną rolę w magazynowaniu i przepływie materiałów w przedsiębiorstwie. Efektywność logistyki transportu może być oceniana za pomocą różnych wskaźników strukturalnych, ekonomicznych i jakościowych.
Aspekty logistyki transportu
Na logistykę transportu możemy spojrzeć pod kątem dwóch, podstawowych zagadnień - jednym z nich będzie sprawność przepływu dóbr materialnych, natomiast drugi to minimalizacja kosztów wspomnianego przepływu. "Sprawność przepływu to dostarczenie produktu we właściwym czasie, do odpowiedniego miejsca, zgodnie z dyspozycjami dysponenta, tj. dostawcy lub odbiorcy" (C.Skowronek, Z.Sarjusz-Wolski 2008 s. 85). Należy tu wspomnieć również o tym iż z punktu widzenia logistyka wysoka efektywność dostaw oraz ich niezawodność jest szczególnie pożądana, zarówno ze względu na maksymalne usprawnienie wszelkich procesów logistycznych przedsiębiorstwa, jak i przez związane z tym zmniejszenie kosztów. Wspomniana wyżej minimalizacja kosztów może zostać osiągnięta zarówno przez wybór jak najbardziej ekonomicznego środka transportu jak i poprzez zoptymalizowanie czasu oraz tras transportu (C.Skowronek, Z.Sarjusz-Wolski 2008, s. 86)
Transport
Sam transport jest najważniejszym zagadnieniem logistycznym w większości przedsiębiorstw. "Szacuje się, że około 80% wszystkich funkcji logistycznych stanowią problemy transportowe, to znaczy gospodarka magazynowa, składowanie, przewóz materiałów i wyrobów gotowych, lokalizacja centrów zaopatrzeniowych i dystrybucyjnych, dostępność i wykorzystanie środków transportu, stosowanie odpowiednich technologii transportowych, jednostkowanie ładunków, organizacja transportu". (Koźlak A. 2009) "Wyróżnia się następujące, podstawowe rodzaje systemów transportowych:
- czynny - zbiór technicznych środków transportu,
- bierny - zbiory szlaków transportowych, wielkość i rozmieszczenie ładunków oraz urządzenia
warunkujące prawidłowe funkcjonowanie środków transportowych. Wymogi stawiane transportowi przez logistykę:
- taniość,
- terminowość dostaw,
- niezawodność,
- duża częstotliwość dostaw,
- bezpieczny transport,
- obsługa małych przesyłek,
- sprawna organizacja przewozów". (Woźniak D., Kukiełka D. 2011, s.439)
W infrastrukturze transportowej wyróżniamy pięć gałęzi transportu:
- transport lotniczy
- żegluga śródlądowa i morska
- transport śródlądowy
- transport rurociągowy
- transport kolejowy
Przy czym ostatnie trzy z wymienionych gałęzi mają największe znaczenie w krajowym przewozie ładunków. Żegluga stosowana jest najczęściej w przypadku transportu zagranicznego, natomiast transport lotniczy stosowany jest wciąż znacznie rzadziej od pozostałych gałęzi (wynika to głównie z wysokich kosztów transportu).
Transport wewnętrzny
Zagadnienie to odgrywa niezwykle ważną rolę w procesach logistycznych. Wynika to, w dużej mierze, z jego ogromnego wpływu na magazynowanie oraz sprawny przepływ materiałów w przedsiębiorstwie. Co prawda dzięki rozwojowi koncepcji logistycznych (kanban, just in time) firmy mogą próbować zminimalizować poziom magazynowanych wyrobów oraz materiałów, jednak w dużych przedsiębiorstwach produkcyjnych lub obróbczo-montażowych niemożliwa jest całkowita rezygnacja z baz magazynowych. W transporcie wewnętrznym rozróżnić możemy transport bliski ("który związany jest z dostarczeniem surowców, półfabrykatów, materiałów oraz z wywozem gotowych wyrobów i odpadów" (Piecuch-Urbańczyk B., 2018)) oraz transport zakładowy (dotyczący "całości przewozu materiałów na terenie zakładu" (Piecuch-Urbańczyk B., 2018)).
Ocena efektywności
Przez wzgląd na to, jak istotną rolę pełni logistyka transportu w całym procesie logistycznym przedsiębiorstwa, konieczna jest możliwość oceny efektywności tego podsystemu. W związku z tym rozróżnić możemy następującą systematykę mierników:(Łukasik Z., Olszańska S. 2016 s.644, s.645)
- "mierniki strukturalne i ramowe: wielkość masy wolumenu trans-portowego, zlecenie transportu na jeden przewóz, liczba przejechanych kilometrów, liczba napraw, liczba pracowników trans-portu, zdolność transportowa pojazdów, koszty transportu.
- mierniki gospodarności: koszty transportu na jedno zlecenie transportowe, przeciętne koszty transportu na jednostkę ciężaru, koszty na tonokilometr, udział kosztów transportu w kosztach produkcji, przeciętne koszty zakładowe środków transportu własnego, przeciętne koszty konserwacji i utrzymania w sprawności środków transportu na jednostkę czasu.
- mierniki jakościowe: stopień obsługi, dotrzymanie terminu, częstotliwość uszkodzeń".
Bibliografia
- Koźlak. A (2009) Transport w logistyce, a logistyka w transporcie "Logistyka", nr 2/2009
- Łukasik Z., Olszańska S.(2016) Kształtowanie kosztów międzynarodowej obsługi transportowej w systemie just-in-time, "Autobusy", nr 6/2016
- Piecuch-Urbańczyk B. (2018) System transportowy w przedsiębiorstwie produkcyjnym
- Rzeczyński B. (2004) Technologia i logistyka transportu a dynamika przestrzeni ekonomicznej miasta “Logistyka", nr 2/2004
- Skowronek C., Sarjusz-Wolski Z. (2012), Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa
- Twaróg J. Logistyczne wskaźniki oceny transportu w przedsiębiorstwie produkcyjnym "Logistyka", nr 2/2004
- Woźniak D., Kukiełka D. (2011), Niektóre aspekty logistyki transportu, Autobusy, nr 5
Autor: Paulina Marszałek
