Hipoteza badawcza
| Hipoteza badawcza |
|---|
| Polecane artykuły |
Hipoteza badawcza – słowo pochodzi z języka greckiego i w bezpośrednim tłumaczeniu oznacza przypuszczenie, podkład. Hipotezę badawczą można scharakteryzować jako przypuszczenie, prawdopodobieństwo wystąpienia lub wyeliminowania określonego zjawiska, wydarzenia, procesu w konkretnym czasie i miejscu. Hipoteza badawcza po przeprowadzeniu badania może zostać potwierdzona bądź obalona [1].
Hipoteza badawcza jako element badania naukowego
Badanie naukowe to proces dzięki, któremu wyjaśnić możemy postawiony sobie problem badawczy. Proces służy głównie pozyskaniu nowej wiedzy, bądź dostarczeniu nowych informacji do już pozyskanego zbioru. Sformułowanie hipotezy badawczej to jedna z faz (dokładnie to 2 faza badania naukowego) takiego przedsięwzięcia. By zaistniała możliwość próby bądź dokładnego sformułowania hipotezy badawczej niezbędne jest określenie problemu badawczego, czyli pytania, określającego wymiar i jakość zakresu wiedzy, którą chcemy pozyskać oraz granice i cel tworzenia pracy naukowej. Do poprawnego scharakteryzowania problemu badawczego niezbędna jest znajomości poruszanej tematyki[2]. Problem badawczy powinien dać odpowiedź na pytania dotyczące pozyskania wiedzy:
- istnienia, występowania danego zjawiska,
- charakterystyki danego zjawiska badanego,
- o przejawach danego zjawiska,
- definicji badanego zjawiska,
- czynników oddziałujących na badane zjawisko.
Problem badawczy również powinien wyjaśniać dlaczego zachodzi dane zjawisko oraz ściśle określać:
- cel badania,
- określić jakie metody i działania zostaną wykorzystane,
- jaki efekt finalny chcemy uzyskać.
Przejście do fazy formułowania hipotezy badawczej możliwe jest tylko jeśli poprawnie zbudujemy, określimy problem badawczy.
Warunki poprawności hipotezy badawczej
Prawidłowo postawiona hipoteza badawcza powinna spełniać następujące warunki:
- dotyczy nowych aspektów nieznanych zjawisk,
- sformułowana w sposób ogólny obejmując wszystkie fakty badanego zjawiska,
- wyrażona w sposób jednoznaczny, jasna,
- nie może zawierać sprzeczności wewnętrznych,
- istnieje możliwość jej weryfikacji, sprawdzenia poprawności.
Cechy hipotezy badawczej
Prawidłowo sformułowana hipoteza badawcza posiada następujące cechy:
- konkretność – hipoteza badawcza nie może być sformułowana w sposób ogólny,
- prostota – hipoteza badawcza powinna być sformułowana tak aby wskazywała sposób weryfikacji,
- oczywistość – nie dotyczy już wcześniej zbadanych faktów o, których już wiedza została udokumentowana,
- adekwatność – dotyczy konkretnego problemu badawczego.
Funkcje hipotez naukowych
Hipotezy naukowe pełnią następujące funkcje[3].:
- wyjaśniającą,
- odkrywczą,
- praktyczną,
- prewidystyczną.
Funkcje prewidystyczna, odkrywcza, wyjaśniająca to funkcje heurystyczne, czyli służą odkrywaniu nowych faktów oraz badaniu powiązań między nimi. Odgrywają one bardzo ważną rolę w procesie poznania i rozwoju naukowego. Dzięki przeprowadzeniu badań z ich wykorzystaniem możliwe jest dołączanie nowo nabytej wiedzy do obecnie już zgromadzonej. Oprócz funkcji praktycznych wyróżnić można funkcje ogólne:
- hipotezy są podstawowym narzędziem służącym ustaleniu środków działania i zakresu postawionych problemów naukowych,
- hipotezy umożliwiają dobór empirycznych (mierzalnych) wskaźników i warunków służących do rozwiązania problemu.
Rodzaje hipotez
Wyróżnić można następujące rodzaje hipotez:
- podstawowe,
- ogólne,
- szczegółowe,
- częściowe,
- względem celu,
- względem zasięgu.
Przypisy
- ↑ Krajewski M. (2010).O metodologii nauk i zasadach pisarstwa naukowego,Wydawnictwo Naukowe Novum
- ↑ Jeszka A. M. (2013). Organizacja i kierowanie , Problemy badawcze i hipotezy w naukach o zarządzaniu], numer 5
- ↑ Apanowicz J. (2002).Metodologia ogólna, Wydawnictwo Bernardinum, Gdynia
Bibliografia
- Apanowicz J. (2002), Metodologia ogólna, Wydawnictwo Bernardinum, Gdynia
- Jeszka A.M. (2013), Problemy badawcze i hipotezy w naukach o zarządzaniu. Organizacja i kierowanie, numer 5
- Klepacki B. (2009), Wybrane zagadnienia związane z metodologią badań naukowych. Rocznik Nauk Rolniczych, numer 3
- Krajewski M. (2010), O metodologii nauk i zasadach pisarstwa naukowego, Wydawnictwo Naukowe Novum, Płock
- Paluchowski W.J. (2010), Spór metodologiczny czy spór koncepcji - Badania ilościowe vs jakościowe. Roczniki psychologiczne , numer 1
Autor: Justyna Kozak
