Stanowisko pracy

Z Encyklopedia Zarządzania
Stanowisko pracy
Polecane artykuły



Stanowisko pracy to podstawowy, pojedynczy i niepodzielny element struktury organizacyjnej każdej organizacji, który posiada zakres własnych obowiązków oraz kompetencji w celu realizowania zadań wyznaczonych mu przez organizację. Jest dość powszechną praktyką łączenie stanowisk pracy w komórki organizacyjne, które podlegają osobie zarządzającej nimi czyli z reguły kierownikom poszczególnych komórek organizacyjnych. Do każdego stanowiska pracy przydzielony jest pracownik, który łącząc własne umiejętności i możliwości a także wyposażenie stanowiska pracy wytwarza określony produkt. Należy zaznaczyć, że produktu nie można utożsamiać tylko z dobrem materialnym. Może to być inny wytwór nie posiadający cech typowo fizycznych np.: program komputerowy. Na stanowisku pracy wykonuje się jednorodne zadania.

Elementy stanowiska pracy

Stanowisko pracy składa się z następujących elementów:

  • zadania jakie ma do wykonania pracownik,
  • urządzenia służące do wykonywania pracy,
  • narzędzia ułatwiające wykonywanie pracy,
  • przedmioty pracy czyli pracownik oraz materiały lub półwyroby,
  • przestrzeń, w której odbywa się praca.

W każdym procesie realizowanym przez pracownika wyróżniamy takie elementy jak operacje, zabiegi czynności, ruchy robocze oraz elementarne. Główną składową procesu pracy są operacje.

Analiza stanowiska pracy

W analizie pracy możemy stosować analizę na poziomie stanowiska pracy w trzech ujęciach:

  • dynamicznym - charakterystyka procesu pracy,
  • statycznym - charakterystyka elementów składowych stanowiska pracy,
  • mieszanym.

Najczęściej analizuje się stanowiska wykonawcze oraz kierownicze. Głównym celem analizy jest rozpatrywanie stanowiska pracy jako systemu, który charakteryzuje się uporządkowanym zbiorem elementów z siecią powiązań. Analiza pracy na danym stanowisku zawiera:

  • opis wykonanych czynności,
  • opis cech wymaganych od pracownika.

Bardzo trudne jest ustalenie jednego schematu przeprowadzania analizy pracy. Opisy stanowisk pracy wykorzystuje się głównie w procesie rekrutacji. Procedura analityczna dotycząca stanowiska pracy zawiera konkretny zakres tematyczny:

  • jakie czynności pracownik wykonuje na stanowisku,
  • w jaki sposób,
  • dlaczego wykonuje te czynności,
  • jakich umiejętności te działania wymagają.

Właściwości stanowiska pracy

Normy: PN-75/N-08000, PN-80/N-08001, PN-81/N-08002 oraz wymogi dotyczące organizacji stanowisk pracy określają warunki ciała ludzkiego, które należy uwzględnić podczas projektowania stanowiska pracy. Zgodnie z nimi stanowisko pracy powinno charakteryzować się następującymi właściwościami:

  • swobodne wykonywanie czynności ruchowych, zwłaszcza roboczych i sterowniczych w wygodnej pozycji - przez umieszczenie przedmiotu pracy i elementów sterowniczych w optymalnym zasięgu kończyn
  • dopasowanie niektórych parametrów przestrzennych stanowiska do zmiennych wymiarów ciała użytkownika, droga indywidualnej regulacji
  • dobre warunki widoczności, szczególnie procesu pracy, urządzeń sygnalizujących oraz najbliższego otoczenia
  • eliminację powstania sytuacji grożących wypadkiem".

Czynniki materialne

Każde stanowisko pracy powinno mieć zapewnione odpowiedni poziom czynników materialnych, które mogą niekorzystnie wpływać na stan fizyczny i psychiczny pracownika a co za tym idzie na jakość wykonywanej przez niego pracy:

  • mikroklimat, w którym uwzględnia się m.in.: wilgotność powietrza, temperaturę, ciśnienie atmosferyczne powietrza
  • pyły i gazy techniczne czyli chemiczne związki organiczne i nieorganiczne
  • oświetlenie wyrażone np. jako poziom luminacji bądź natężenia
  • hałas mierzony w decybelach lub Hertzach jako poziom częstotliwości dźwięku
  • drgania zarówno te nieregularne jak i drgania wibracyjne

Bibliografia

Autor: Krzysztof Piekarski, Magdalena Zapiór