Badanie metodą Delphi

Badanie metodą Delphi
Polecane artykuły
Metoda Crawforda Badanie pilotażowe Technika 635 Case study Technika delficka Analiza czynnikowa Efektywność szkoleń Metody heurystyczne Wykres Ishikawy

Metoda Delphi jest jedną z heurystycznych metod rozwiązywania problemów. Opiera się na udzielne eksportów w danej dziedzinie, którzy biorących udział w badaniu za pomocą systemu ankiet.

Rys historyczny

Nazwa metody wywodzi się od miasta Delfy gdzie przebywała przepowiadająca przyszłość kapłanka Pytia. Za jej pierwowzór uważa się sposób w jaki do konsensu dochodzili kardynałowie watykańscy podczas zgromadzeń kardynałów. Metoda Delficka (delphi) została spisana przez N. Dalkey i O. Helmer w 1963, a wykorzystana po raz pierwszy na szerszą skalę przez T.J Gordona i O. Halmera podczas przeprowadzania serii badań prognostycznych w amerykańskiej instytucji RAND.

Opis metody

Metoda polega na badaniu opinii ekspertów dotyczących prawdopodobieństwa lub czasu nastąpienia zdarzenia w przyszłości. Wynikiem (prognozą) jest zgodny sąd osób kompetentnych na określony temat. Głównym narzędziem wykorzystywanym w czasie badania jest ankieta dotycząca badanego problemu.

Etapy badania delfickiego

Głównym narzędziem badania delfickiego jest wiele, starannie opracowanych, następujących po sobie ankiet. Pierwszym etap wymaganym do rozpoczęcia procedury badania jest zdefiniowanie badanego problemu. Tematy mogą określić organizatorzy, można też wykorzystać wiedzę uczestników badania lub sformułować pewną liczbę hipotez, które zostaną przedstawione ekspertom w celu ustalenia badanego zakresu. Równolegle wybierana jest grupa wspominanych ekspertów, posiadających merytoryczną wiedzę w obszarze rozwiązywanego problemu, którzy stają się uczestnikami badania. W następnym kroku organizatorzy przygotowują pierwszą ankietę i rozsyłają ją do partycypantów. Po zebraniu odpowiedzi i ich analizie, następuje próba odpowiedzi na pytanie "czy zgoda pomiędzy ekspertami została osiągnięta?”. Jeżeli nie, należy przygotować kolejną ankietę, a proces powtarzać aż do osiągnięcia konsensu.

Schemat procesu

Przygotowanie ankiety

Kluczowym elementem do uzyskania wysokiej jakości wyników prognozowania metoda Delphi, jest przygotowanie właściwego zestawu pytań w ankietach. Powinny być one jednoznaczne oraz nie być od siebie zależne tzn. odpowiedz na jedno z nich nie powinno wpływać na odpowiedzi w pozostałych. Ilość pytań nie powinna przekraczać 25. By podnieść ich jakość można również przeprowadzać ankiety próbne – uczestnikom jednak powinno przedstawić się tylko ich finalną wersje.

Opracowywanie wyników

Po zebraniu wyników ankiet następuje próba odpowiedzi czy pomiędzy poszczególnymi badanymi występuje zgoda. Jeżeli nie, przygotowywana jest kolejna ankieta rozsyłana wraz z zbiorczymi wynikami poprzedniej. Grupa ekspertów proszona jest o podanie opinii do każdego z badanych zdarzeń, zakładając że może to być zarówno nowa opinia jaki i nawiązanie do odpowiedzi z poprzedniej ankiety. Procedura delficka wymusza na ekstremistach (osobach o sztywnych poglądach nie zmieniających opinii) wytłumaczenia oraz uzasadnienia przyjętego przez nich stanowiska,. Powoduje to w końcu uch przejście do grupy większościowej, finalnie doprowadzając do konsensu.

Zalety metody

• Anonimowość

• Niezależność opinii ekspertów

• Wieloetapowość

• Uzgadnianie i sumowanie opinii osób kompetentnych

Wady metody

• Wymaganie dużych zasobów do przeprowadzenia badania

• Długi czas badania (nawet kilka miesięcy)

• Brak możliwości bezpośredniej wymiany poglądów między uczestnikami

• Małe zaangażowanie ekspertów, jeżeli nie zostaną wprowadzeni w bliższe szczegóły badania

• Trudności w uwzględnianiu wzajemnych powiązań pomiędzy czynnikami determinującymi prognozowane zjawiska

• Trudności w zbudowaniu poprawnej ankiety dającej jednoznaczne odpowiedzi

• Wykorzystywanie metody tylko do prognoz długookresowych, co odkłada w czasie ich weryfikacje

Bibliografia

Grażyna Gierszewska, Maria Romanowska, Zarządzanie strategiczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne S. A. Warszawa 2003

Maria Cieślak, Prognozowanie gospodarcze metody i zastosowania, Wydawnictwo Naukowe PWN Sp. Z. o. o. Warszawa 1997

Przypisy

Autor: Łukasz Matug