Główny Urząd Statystyczny
| Główny Urząd Statystyczny |
|---|
| Polecane artykuły |
Główny Urząd Statystyczny GUS to centralny organ administracji państwowej. Do jego obowiązków należy pozyskanie i zebranie informacji statystycznych z dziedzin życia publicznego oraz niektórych dziedzin prywatnego życia obywateli.
Historia Głównego Urzędu Statystycznego
Został utworzony przez Radę Regencyjną Królestwa Polskiego w roku 1918. Inicjatorem założenie urzędu był Ludwik Krzywicki. Z ciekawostek należy wspomnieć, że jest to najstarsza polska instytucja, która od początku jej istnienia nie zmieniła nazwy.
Ulica Jasna 10 w Warszawie stała się pierwszą siedzibą Głównego Urzędu Statystycznego. Zajmował on tam zaledwie sześć pomieszczeń. Sytuacja ta dość szybko się zmieniła, ponieważ już w styczniu roku 1920 siedzibą stał się budynek na Alejach Jerozolimskich 32. GUS wykupił go od Skarbu Państwa.
Wybuch II wojny światowej w 1939 roku bardzo zaburzył funkcjonowanie urzędu, okupanci przejęli kontrole nad budynkiem zamieniając go w Biura Statystycznego Wydziału Rolnictwa i Wyżywienia. W 1940 roku, przeniesiono archiwum, bibliotekę oraz wyposażenie do Krakowa.
Zakończenie II wojny Światowej pozwoliło wznowić działanie GUS, chwilową siedzibą stał się budynek na ulicy Marszałkowskiej 95, lecz już w kwietniu siedziba została przeniesiona na ulicę Narbutta 33, niestety była ona strasznie zniszczona przez wojnę. Zapadła decyzja o przeniesieniu na stałe urzędu, brano pod uwagę pałace znajdujące się w Warszawie. Ostateczną decyzją okazało się budowa nowego budynku, Ogłoszono przetarg na stworzenie nowego gmachu.
Rok 1953 był kluczowy dla GUSu, ponieważ właśnie w tym roku, oddano do jego użytku budynek znajdujący się na ulicy Niepodległości 208 w Warszawie. Jest to główna siedziba urzędu do dnia dzisiejszego.
Zadania urzędu statystycznego
- rozpoznanie zapotrzebowania na analizy i informacje statystyczne
- organizacja i prowadzenie badań statystycznych
- zbieranie, przechowywanie i opracowywanie danych statystycznych
- udział w pracach metodologicznych w wybranych dziedzinach statystyki
- współdziałanie z administracją publiczną
- prowadzenie krajowego rejestru REGON
- praca nad tworzeniem, aktualizacją rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju
- wykonywanie opracowań wspomagających inne systemy informacyjne,
- wykonywanie dodatkowych opracowań i analiz na zlecenie,
- prowadzenie szkoleń w dziedzinie statystyki,
- popularyzacja wiedzy o statystyce,
- administrowanie infrastrukturą techniczną.
Powołanie Głównego Urzędu Statystycznego
Główny Urząd Statystyczny został powołany "13 lipca 1918 roku przez "Radę Regencyjną Królestwa Polskiego. Podczas 91-letniej działalności Główny Urząd Statystyczny zachował nazwę i program działania, prowadzi badania, gromadzi zbiory, sporządza i publikuje wyniki. Na czele Głównego Urzędu Statystycznego stoi Prezes. Na dzień dzisiejszy funcję Presesa GUS pełni Józef Oleński. Przy prezesie działa Kolegium GUS w skład którego wchodzą:
- wiceprezesi,
- Dyrektor Generalny,
- Radcowie Generalni,
- dyrektorzy departamentów,
- dyrektorzy urzędów statystycznych,
- dyrektorzy jednostek podporządkowanych Prezesowi GUS.
Do podstawowych systemów statystycznych należą:
- ustawa o statystyce publicznej
- rozporządzenie Rady Ministrów
- Tajemnica Statystyczna
Centralne rejestry Głównego Urzędu Statystycznego:
- Krajowy Rejestr Urzędowy podmiotów Gospodarki Narodowej (REGON)
- Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju (TERYT).
Bibliografia
- Domański Cz. (2017) "Wiadomości Statystyczne” jako istotny element edukacji statystycznej społeczeństwa ‘’Wiadomości statystyczne’’, nr 4
- Kijek T. (2017) "Kapitał innowacyjny przedsiębiorstwa. Akumulacja i wykorzystanie.”, Wydawnictwo UMCS, Lublin
- Koszela A. (2012) "Kierunki rozwoju polskiej statystyki publicznej do 2017 roku”, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa
- Stefanowicz B. (2017) Siła informacji statystycznej ‘’Wiadomości statystyczne’’, nr 4
- Szafrański B. (2017) Podstawy budowy skutecznych metod ochrony statystycznych baz danych ‘’Wiadomości statystyczne’’, nr 3
- Ustawa o statystyce publicznej z dnia 29 czerwca 1995 r. z późn. zm
Autor: Anna Majewska, Norbert Burliga
