Koasekuracja

Koasekuracja (co-insurance), nazywana inaczej umową o wspólnym ubezpieczeniu, to umowa polegająca na podziale lub rozłożeniu ryzyka na co najmniej dwa podmioty po stronie ubezpieczyciela. Istotą tej umowy jest to, iż jeden ubezpieczający ubezpiecza dany przedmiot w co najmniej dwóch zakładach ubezpieczeń, na podstawie jednej umowy ubezpieczenia. Koasekuratorzy natomiast ponoszą ryzyko w określonych częściach, przy czym sposób ich wzajemnych rozliczeń jest określony poprzez porozumienie koasekuracyjne (T. Mróz, M. Stec 2005, s. 701) Podstawowym celem tej umowy jest zapewnienie podmiotom kupującym usługę ubezpieczeniową, gwarancji całkowitej kompensacji szkody. W Polsce przed kryzysem w 2008 roku limit depozytów wynosił 20 350 euro, koasekuracja 10%, natomiast na rok 2003 limit wynosił 100 000 euro.

Koasekurator (co - insurer), osoba świadomie i z premedytacją biorąca udział w umowie ubezpieczeniowej jako strona ryzyka u kilku ubezpieczycieli, gdzi główny ubezpieczyciel zwany jest Leaderem. Koasekurator rozliczyć z umowy może się na trzy sposoby: bezpośrednio z każdym koasekurantem osobno, oddzielnie, bądź tylko z Leaderem. Nie zwalnia to jednak każdego reasekuranta z odpowiedzialności wobec Ubezpieczającego.

Na rynku ubezpieczeń występuje również reasekuracja (reinsurance), czyli umowa stanowiąca o tym, że jeden ubezpieczyciel (cedent) odstępuje całe lub część ryzyka innemu ubezpieczycielowi.

Koasekuracja to inaczej współodpowiedzialność finansowa deponenta za umieszczenie środków pieniężnych w problemowym banku (współudział deponenta w realizacji gwarancji). Stosując koasekurację, zapewnia się ponoszenie ryzyka związanego z ochroną depozytu również przez deponenta. Ustalona stała kwota (lub ewentualnie dany procent depozytu) koasekuracji ma z jednej strony zmuszać deponentów do podejmowania decyzji racjonalnych, a z drugiej zapobiegać wybuchom tzw. runu na bank. (B. Zdanowicz 2007 s. 57-59)

TL;DR

Koasekuracja to umowa o wspólnym ubezpieczeniu, która polega na podziale ryzyka na kilka podmiotów. Koasekuratorzy ponoszą ryzyko w określonych częściach, a sposób rozliczeń jest ustalany przez porozumienie koasekuracyjne. Celem koasekuracji jest zapewnienie gwarancji całkowitej kompensacji szkody. Istnieją trzy formy koasekuracji: wewnętrzna, zewnętrzna i solidarna. Rynek ubezpieczeń w Polsce regulowany jest przez państwo, a duże firmy często tworzą pooli ubezpieczeniowe, co może utrudniać działanie mniejszym towarzystwom ubezpieczeniowym.

Rodzaje koasekuracji

Koasekuracja, ze względu na zróżnicowany rodzaj powiązań prawnych między ubezpieczającym a koasekuratorami, występować może w trzech formach:

• koasekuracji wewnętrznej
• koasekuracji zewnętrznej
• koasekuracji solidarnej

1. Koasekuracja wewnętrzna polega na tym, iż tylko jeden spośród koasekuratorów jest odpowiedzialny przed ubezpieczającym za całość ryzyka. Reszta koasekuratorów jest odpowiedzialna wyłącznie wobec koasekuratora głównego, co określa dana umowa konsorcjalna, będąca wewnętrznym porozumieniem. Ta forma jest najdogodniejsza dla ubezpieczającego, gdyż płaci on składkę jedynie koasekuratorowi głównemu.
2. Koasekuracja zewnętrzna polega na odpowiedzialności każdego z koasekuratorów wobec ubezpieczającego samodzielnie i bezpośrednio, w granicach określonych sum. Ubezpieczający w tej formie koasekuracji, płaci osobno składki każdemu koasekuratorowi, a w razie wypadku od każdego z nich dochodzi określonej części należności.
3. Koasekuracja solidarna sprowadza się do odpowiedzialności kilku koasekuratorów wobec ubezpieczającego, którzy odpowiadają na zasadzie dłużników solidarnych. Ubezpieczony ma prawo domagać się odszkodowania od wszystkich koasekuratorów łącznie, od kilku razem lub każdego z osobna. Gdy należności zostaną wypłacone przez jednego z koasekuratorów, pozostali są już zwolnieni z danego zobowiązania. (E. Kowalewski 2002, s. 56,57,59,60)

Poole ubezpieczeniowe

Rynek ubepieczeniowy w Polsce obwarowany jest szerokimi i restrykcyjnymi regulacjami ze strony państwa. W zależności od wielkości towarzystwa czy możliwości w zakresie reasekuracji, firmą ubezpieczeniowowym przydziel się określone wielkości ryzyka w pewnym rodzaju i rozmiarze, które mogą ponieść w swojej działalności. Nierzadko zdaża się, że duże firmy przemysłowe, ze względu na wielkość ryzyka obejmowanego ubezpieczeniem, przewyższa pojemność jednego ubezpieczyciela. W elektorwniach, dużych zakładach chemicznych czy w kopalniach często dochodzi do sytuacji, w której jeden ubezpieczyciel nie jest w stanie objąć całego ryzyka, wtedy też zakłady ubezpieczeniowe łączą się w konsorcjum, czyli tak zwane "poole ubezpieczeniowe". Tworzenie pooli może naruszać działanie rynku ubezpieczeń, na którym tylko największe konsorcja są w stanie ubezpieczać ryzyka dużych firm, na przykład elektrociepłowni, przez co mniejsze towarzystwa ubezpieczeniowe nie są w stanie sprostać wymaganiom rynku.

Koasekuracja — artykuły polecane

Cesja — Gwarancje ubezpieczeniowe — Poręczyciel — CDS — Franszyza redukcyjna — Gwarant — Mudaraba — Obligacje dochodowe — Ubezpieczenia grupowe

Bibliografia

• Górny Ł., Wełnicki P. (2015). Broker w dużych ryzykach, "Miesięcznik Ubezpieczeniowy", s. 8-9
• Kerlin J. (2013) Analiza porównawcza systemów gwarancji depozytów w krajach Unii Europejskiej "Bezpieczny Bank", nr 2-3, s. 79
• Kowalewski E. (2002), Umowa ubezpieczenia, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz - Toruń
• Mróz T., Stec M. (2016), Prawo gospodarcze prywatne, C.H. Beck, Warszawa
• Zdanowicz B. (2007), Podstawowe dylematy i kryteria wyboru formuły systemu gwarantowania depozytów w świetle teorii i doświadczeń międzynarodowych, Bezpieczny Bank, nr 1

Autor: Michał Kobierski, Karolina Urbańska