Zapas minimalny

Zapas minimalny
Polecane artykuły
Planowanie międzywydziałowe Ekonomiczna wielkość partii Model Baumola Główny harmonogram produkcji Zarządzanie zapasami Zakupy w przypadku nieciągłości potrzeb Optymalna wielkość zamówienia Rachunek kosztów rzeczywistych Gospodarka magazynowa

Zapas minimalny jest to poziom zapasu, który pełni funkcję zabezpieczenia przedsiębiorstwa na wypadek wystąpienia zwiększonego zużycia lub opóźnienia realizacji dostaw.

Zapas minimalny wykorzystywany jest w systemie odnawiania zapasów min-max. (Pająk E., Klimkiewicz M., Kosieradzka A. 2014 s. 280-281)

System planowania "min-max"

System MIN-MAX opiera się na przeglądzie stanu zapasów i określeniem jego poziomu. Jeśli posiadany zapas jest równy lub mniejszy niż minimalny poziom decyzyjny MIN to wówczas składane jest zamówienie uzupełniające zapas do poziomu MAX, natomiast jeśli zapas jest wyższy niż poziom MIN to odchodzi się od składania zamówienia. (Fechner I., Krzyżaniak S. 2013, s. 127)

System "min-max" dzieli się na dwa rodzaje:

1. ze stałym okresem dostawy (model cyklu zamawiania)
2. ze stałą wielkością dostawy (model poziomu zamawiania)

System zarządzania zapasami ze stałymi okresami dostawy. Planowanie dostaw w tym systemie odbywa się regularnie co pewien określony czas. Zamawiane ilości najczęściej są ustalane tak, aby uzupełnić poziom zapasu do przyjętego maksymalnego. Zaletą cyklicznego trybu zamawiania jest to, że dostawcy z góry mogą sobie założyć kiedy nadejdzie zamówienie, a doregulowaniu podlega tylko i wyłącznie wielkość tego zamówienia. Przedsiębiorstwo powinno otrzymywać dostawy regularnie co stały okres T_d, a termin dostawy jest przesunięty względem terminu dostawy o czas realizacji C_d. Różnica między maksymalnym poziomem zapasu Z_max a zapasem w magazynie Z_i daje wielkość zamówienia Q_i.

Q_i = Z_max - Z_i + p * C_d

gdzie: p- średnie planowane zużycie detali na jednostkę czasu [szt./j.t.]

Stan maksymalny Z_max

Z_max = Z_min + p * T_d

gdzie: Z_max - maksymalny stan zapasu [szt.]

Z_min - minimalny stan zapasu [szt.]

Stan minimalny Z_min

Z_min = p_max * Δ C_d

gdzie: Z_min - minimalny stan zapasu [szt.]

C_d - czas realizacji dostawy [j.t.]

p_max - maksymalne planowane zużycie [szt./j.t.]

System zarządzania zapasami ze stałą wielkością dostawy Zamówienie w tym systemie składa się wówczas, kiedy poziom zapasów osiągnie tzw. poziom zapasu zamówieniowego (sygnalizującego). Poziom ten jest ustalany na podstawie analizy czasu realizacji dostawy i zapotrzebowania. Na jej podstawie ustala się zamówienie w taki sposób, aby było ono dostarczone w momencie osiągnięcia zapasu minimalnego. Wielkość zamówienie jest zazwyczaj stała i wyznacza się ją na podstawie rachunku ekonomicznego. Termin wystawienia wiąże się z osiągnięciem przez zapas w magazynie tzw. stanu zamówieniowego. Moment wystawienia zamówienia nie jest wcześniej znany, bo stan zapasu sprawdza się przy każdym wydaniu detali z magazynu. Zapas zamówieniowy ustalany jest tak, aby w momencie ustalenia zamówienia osiągnięty był zapas minimalny.

Z_min = p_max * Δ C_d

Z_z = Z_min + p * C_d

gdzie: Z_min - minimalny stan zapasu [szt.]

Z_z - zapas zamówieniowy [szt.]

Δ C_d - maksymalny okres opóźnienia dostawy [j.t.]

C_d - czas cyklu dostawy [j.t.]

p - średnie planowane zużycie [szt./j.t.]

p_max - maksymalne planowane zużycie [szt./j.t.]

(Pająk E., Klimkiewicz M., Kosieradzka A. 2014 s. 280-284)

Bibliografia

• Fechner I., Krzyżaniak S. (2013) Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej, seria: Organizacja i Zarządzanie z.63, s. 127-142
• Gąsowska M.K. (2013) Wybrane problemy zarządzania ryzykiem operacyjnym w przedsiębiorstwie, Zarządzanie i finanse, tom 4 cz. 3, s. 139-154
• Jakowska - Suwalska K., Sojda A., Wolny M. (2011) Wielokryterialne sterowanie zapasami jako element wspomagania planowania potrzeb materiałowych, Zarządzanie i edukacja, nr 78
• Pająk E., Klimkiewicz M., Kosieradzka A. (2014), Zarządzanie produkcją i usługami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Stępicka N., Bąkowska P.(2013) Zarządzanie logistyczne i gospodarka magazynowa w przedsiębiorstwach-wybrane aspekty teoretyczne, Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae, nr 2/2013

Autor: Honorata Wiszniewska