Główny Urząd Statystyczny

Główny Urząd Statystyczny
Polecane artykuły
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Polski Komitet Normalizacyjny Urząd cudzoziemców Najwyższa Izba Kontroli Miasto na prawach powiatu Służba cywilna Administracja rządowa Ochotnicze hufce pracy Dziennik urzędowy

Główny Urząd Statystyczny GUS to centralny organ administracji państwowej. Do jego obowiązków należy pozyskanie i zebranie informacji statystycznych z dziedzin życia publicznego oraz niektórych dziedzin prywatnego życia obywateli.

Historia Głównego Urzędu Statystycznego

Został utworzony przez Radę Regencyjną Królestwa Polskiego w roku 1918. Inicjatorem założenie urzędu był Ludwik Krzywicki. Z ciekawostek należy wspomnieć, że jest to najstarsza polska instytucja, która od początku jej istnienia nie zmieniła nazwy.

Ulica Jasna 10 w Warszawie stała się pierwszą siedzibą Głównego Urzędu Statystycznego. Zajmował on tam zaledwie sześć pomieszczeń. Sytuacja ta dość szybko się zmieniła, ponieważ już w styczniu roku 1920 siedzibą stał się budynek na Alejach Jerozolimskich 32. GUS wykupił go od Skarbu Państwa.

Wybuch II wojny światowej w 1939 roku bardzo zaburzył funkcjonowanie urzędu, okupanci przejęli kontrole nad budynkiem zamieniając go w Biura Statystycznego Wydziału Rolnictwa i Wyżywienia. W 1940 roku, przeniesiono archiwum, bibliotekę oraz wyposażenie do Krakowa.

Zakończenie II wojny Światowej pozwoliło wznowić działanie GUS, chwilową siedzibą stał się budynek na ulicy Marszałkowskiej 95, lecz już w kwietniu siedziba została przeniesiona na ulicę Narbutta 33, niestety była ona strasznie zniszczona przez wojnę. Zapadła decyzja o przeniesieniu na stałe urzędu, brano pod uwagę pałace znajdujące się w Warszawie. Ostateczną decyzją okazało się budowa nowego budynku, Ogłoszono przetarg na stworzenie nowego gmachu.

Rok 1953 był kluczowy dla GUSu, ponieważ właśnie w tym roku, oddano do jego użytku budynek znajdujący się na ulicy Niepodległości 208 w Warszawie. Jest to główna siedziba urzędu do dnia dzisiejszego.

Zadania urzędu statystycznego

• rozpoznanie zapotrzebowania na analizy i informacje statystyczne
• organizacja i prowadzenie badań statystycznych
• zbieranie, przechowywanie i opracowywanie danych statystycznych
• udział w pracach metodologicznych w wybranych dziedzinach statystyki
• współdziałanie z administracją publiczną
• prowadzenie krajowego rejestru REGON
• praca nad tworzeniem, aktualizacją rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju
• wykonywanie opracowań wspomagających inne systemy informacyjne,
• wykonywanie dodatkowych opracowań i analiz na zlecenie,
• prowadzenie szkoleń w dziedzinie statystyki,
• popularyzacja wiedzy o statystyce,
• administrowanie infrastrukturą techniczną.

Powołanie Głównego Urzędu Statystycznego

Główny Urząd Statystyczny został powołany "13 lipca 1918 roku przez "Radę Regencyjną Królestwa Polskiego. Podczas 91-letniej działalności Główny Urząd Statystyczny zachował nazwę i program działania, prowadzi badania, gromadzi zbiory, sporządza i publikuje wyniki. Na czele Głównego Urzędu Statystycznego stoi Prezes. Na dzień dzisiejszy funcję Presesa GUS pełni Józef Oleński. Przy prezesie działa Kolegium GUS w skład którego wchodzą:

• wiceprezesi,
• Dyrektor Generalny,
• Radcowie Generalni,
• dyrektorzy departamentów,
• dyrektorzy urzędów statystycznych,
• dyrektorzy jednostek podporządkowanych Prezesowi GUS.

Do podstawowych systemów statystycznych należą

• ustawa o statystyce publicznej
• rozporządzenie Rady Ministrów
• Tajemnica Statystyczna

Centralne rejestry Głównego Urzędu Statystycznego

• Krajowy Rejestr Urzędowy podmiotów Gospodarki Narodowej (REGON)
• Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju (TERYT).

Bibliografia

• Domański Cz. (2017) "Wiadomości Statystyczne" jako istotny element edukacji statystycznej społeczeństwa ‘’Wiadomości statystyczne’’, nr 4
• Kijek T. (2017) "Kapitał innowacyjny przedsiębiorstwa. Akumulacja i wykorzystanie"., Wydawnictwo UMCS, Lublin
• Koszela A. (2012) "Kierunki rozwoju polskiej statystyki publicznej do 2017 roku", Główny Urząd Statystyczny, Warszawa
• Stefanowicz B. (2017) Siła informacji statystycznej ‘’Wiadomości statystyczne’’, nr 4
• Szafrański B. (2017) Podstawy budowy skutecznych metod ochrony statystycznych baz danych ‘’Wiadomości statystyczne’’, nr 3
• Ustawa o statystyce publicznej z dnia 29 czerwca 1995 r. z późn. zm

Autor: Anna Majewska, Norbert Burliga